Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

z (43.301-43.400)


  1. skȓbstvən, -stvəna, adj. die Pflegschaft betreffend, Curatel-, Cig., Jan., DZ.; skrbstveno sodišče, das Curatelgericht, DZ.; skrbstveno oblastvo, die Pflegschaftsbehörde, DZkr.
  2. skȓbstvọ, n. die Pflegschaft, die Curatel, Cig., Jan., DZ.
  3. skȓčba, f. die Zusammenziehung; — der Schrumpf, Cig.
  4. 1. skȓčək, -čka, m. eine krampfhafte Zusammenziehung, Mur.
  5. skȓčenəc, -nca, m. der Geizhals, der Filz, Cig.
  6. skrčeváti, -ȗjem, vb. impf. ad skrčiti; zusammenziehen; s. se, sich zusammenziehen: srce se neprenehoma razteguje in skrčuje, Vrtov. (Km. k.).
  7. skrčı̑təv, -tve, f. die Zusammenziehung, die Zusammenschrumpfung, Jan., M.
  8. skŕčiti, -kȓčim, vb. pf. zusammenziehen, constringieren; — v les so ga skrčili, man hat ihn in den Bock gespannt, Mur.; — skrčen, contract, Cig.; einschrumpfen machen; s. se, sich zusammenziehen, zusammenschrumpfen; volnate nogavice se rade v perilu skrčijo, Cig.; — kleiner, kürzer machen: abkürzen, beschränken; — reducieren ( math.): istoimenske izraze s., Cel. (Ar.); s. se, kleiner werden, sich vermindern; dohodki so se mi skrčili; — skrčen biti, knauserig sein, Cig.
  9. skrčljìv, -íva, adj. leicht zusammenschrumpfend, Mur.
  10. skrčljívost, f. das Vermögen sich zusammenzuziehen, das Contractionsvermögen, Cig. (T.); s. mišec, Cig. (T.).
  11. skrdẹ́liti se, -ẹ̑lim se, vb. pf. sich zusammenrotten, C., Z.
  12. skrẹ̑g, m. die Entzweiung (durch Zank), Cig.
  13. skrẹ̑gati se, -am se, vb. pf. sich zerzanken, sich zerwerfen; s. se s kom; s pametjo se je skregal, er handelt nicht mehr vernunftgemäß; s kruhom se s., vor Wohlergehen muthwillig werden, Z.
  14. skrèk, skréka, m. der Froschfuß, Jan., Gor.- Mik.; Žaba pravi: vek vek vek, Primi jo za zadnji skrek! Valj. (Rad); — prim. skrak.
  15. skrę́kati, -kam, -čem, vb. impf. keuchen, husten ( z. B. wie ein alter Mann), Z.; kreischen (wie ein Kranker), C.
  16. skrę́mžiti, -im, vb. pf. verzerren, verziehen; s. obraz; s. čelo, C.; s. se, = s. obraz; — skremžen, mit einem (zum Weinen) verzogenen Gesichte, Gor.
  17. skrepelẹ́ti, -ím, vb. pf. eig. verfliegen: zu Asche werden, Z.; ogenj skrepeli, C.
  18. skrẹpenẹ́ti, -ím, vb. impf. starr werden, gefrieren: vse skrepeni od mraza, Lašče- Levst. ( LjZv.); s. od zime, Vrt.
  19. 1. skrésati, -krę́šem, vb. pf. (Zweige) abhauen, Mik. (Et.).
  20. 2. skrésati, -krę́šem, vb. pf. abschleifen: črevlje s., Cig.; — prim. izkresati.
  21. 3. skrésati, -krę́šem, vb. pf. 1) ogenj s., Feuer schlagen, Cig.; — 2) s. se, preprosto za: ozdraveti, M., Z., Ig (Dol.); — ( nam. vzk-).
  22. skŕganje, n. das Gezirp, Jan. (H.).
  23. skŕgati, -gam, -žem, vb. impf. zirpen: skržak skrže, C.
  24. skrgonǫ̑žəc, -žca, m. skrgonožci, Kiemenfüßer ( zool.), Cig. (T.).
  25. skŕhati, -am, vb. pf. schartig machen; nož, sekiro s.; skrhan nož, ein schartiges Messer; pero s., die Feder abnützen, Cig.; — verderben; ceno, račun, veselje komu s., Cig.; srečo komu skrhati, sreča se mu je skrhala, Cig.; — besedo s., das Wort brechen, ZgD.; — s. se, von einem Vorhaben abstehen, Z.
  26. skrhljáti, -ȃm, vb. pf. = v krhlje razrezati, Z.; — zerbröckeln, Jan., C.
  27. skŕhniti, -kȓhnem, vb. pf. schartig machen, M., C.; — verletzen, Jarn.- M., C.; — s. besedo, das Wort brechen, C.; — s. se, alt, schwach werden, C.; — s. se, von einer Arbeit oder einem Versprechen abstehen, C.
  28. 2. skríčati, -ím, vb. pf. = zakričati, aufschreien: Kaj si tak milo skričala? Npes.-Vraz; ( nam. vzk-).
  29. skrı̑čək, -čka, m. = hrček, der Hamster, Cig., Jan., Zv.
  30. skríka, f. der Blaufalke (falco aesalon), Z.; ("škrika", Frey. [F.]).
  31. skríkniti, -krı̑knem, vb. pf. = zakričati, Z., Zora; veselo si s., Danj. (Posv. p.); ( nam. vzk-).
  32. skríł, skríli, f. 1) der Schiefer, die Schieferplatte, V.-Cig., Jan., Levst. (Pril.); — 2) die Steinplatte, Levst. (Cest.), Rez.- Baud.; — 3) die obere Ofenplatte, die Ofendecke, Z.; na skrili (= na peči) ležati, Kr.; — 4) ledena s., die Eisscholle, Cig., Jan.
  33. skríla, f. die Steinplatte, Z.; — der Quaderstein, C.; — pogl. skril 2).
  34. skrílast, adj. schiefericht, Cig.; — schieferig, C., Z.
  35. skrílav, adj. schieferig, Schiefer-, Cig. (T.); s. sestav, zlog, schieferige Structur, skrilavo gorovje, das Schiefergebirge, Cig. (T.).
  36. skrípəc, -pca, m. 1) das Gelenk, Podkrnci- Erj. (Torb.); — das Glied, Ben.- C.; — 2) der Kloben in der Rolle ( mech.), Cig. (T.); — der Flaschenzug, Lašče- Erj. (Torb.); — v skripcẹ́h biti, in Verlegenheit sein, dekleta so vsa na skripceh = vse žive in po koncu so, Erj. (Torb.); — prim. škripec.
  37. skríti, -krı̑jem, vb. pf. verstecken, verbergen; s. se, sich verstecken, sich verbergen; košuta se je lovcem ( vor den Jägern) skrila, Met.; v zatišju severju in burji skrit, Levst. (Beč.); s. se v goščavo, v gozd, in das Dickicht, in den Wald sich begeben, um sich dort zu verstecken; — skrit, verschlossen, zurückhaltend, Cig. (T.).
  38. skrı̑tost, f. die Verborgenheit; — die Verschlossenheit, die Zurückhaltung, Cig.
  39. skriváč, m. der Hehler, Jan., C., SlN.- C.; — skrivača igrati, eine Art Versteckspiel, Valj. (Rad), Vrt.; igrali smo se biriče, lovače in skrivače, LjZv.
  40. skrivàj, adv. (iz part. skrivaje); heimlich, heimlicher Weise; s. storiti, povedati kaj.
  41. skrívati, -am, vb. impf. ad skriti; verstecken; verheimlichen; ukradeno blago s.; tatove s., Diebe hegen, Cig.; bolezen, svojo nevoljo s.; s. se, sich verstecken, sich verbergen; s. se za koga, sich hinter jemandem verstecken, Cig.; — verhehlen; pred kom (komu) kaj s.; nič ne skrivam, ich mache kein Hehl daraus; — skrivaje, heimlicher, verstohlener Weise, Cig., Boh., Dalm.; oni so skrivaje mrežo postavili, Trub.; nikar po noči ni skrivaje, temveč očito, Trub.; mislil je njo skrivaje zapustiti, Schönl.
  42. skrivíšče, n. = skrivališče, C., Erj. (Izb. sp.).
  43. skrivíti, -ím, vb. pf. krumm biegen, krümmen, verkrümmen, verbiegen; skrivljena ploskev, eine gekrümmte Fläche, Žnid.; s. se, krumm werden; — s. obraz, das Gesicht verziehen, Cig.
  44. skrivljénje, n. die Biegung, DZ.; — die Verkrümmung, Cig.
  45. skrivnọ̑st, f. die Verborgenheit, Cig.; die Heimlichkeit, Jan.; — das Geheimnis; skrivnosti razodeti.
  46. skrivnọ̑stnica, f. die Geheimniskrämerin, Z.
  47. skrı̑voma, adv. heimlich, im Verborgenen, Mur., Cig., vzhŠt.
  48. skrižȃł, f. die Tabelle, h. t.- Cig. (T.), DZ.; slovnica na skrižali, eine Grammatik in Tabellen, Navr. (Kop. sp.); stsl.
  49. skrı̑žema, adv. kreuzweise, Mur., C., Mik.; s. se bliska, Danj. (Posv. p.).
  50. skrížən, -žna, adj. kar je skrižema: skrı̑žni oblok, der Kreuzbogen, Jan.
  51. skrı̑žka, f. = križka, das Fensterkreuz, ogr.- Valj. (Rad).
  52. skrkljìv, -íva, adj. geizig, knauserisch, Z.; — prim. skrljiv.
  53. skŕkniti, -kȓknem, vb. pf. zusammenschrumpfen, Erj. (Torb.); — erharten, Cig.; gerinnen, C.; = s. se: jajce, mast, voda se skrkne, BlKr.; — prim. 2. krčiti.
  54. skrkòt, -óta, m. = usehlo stebelce, uvela zel (tudi: skrkǫ̑t, f.), Spodnja Idrija- Erj. (Torb.).
  55. skȓł, -lı̑, f. = skril, 1) die Schieferplatte, die Steinplatte, Cig., Goriška ok., Kras- Erj. (Torb.); hribina se kolje v skrli, Erj. (Min.); — 2) die Eisscholle, C.; skrl za skrljo poka in se drevi po reki, Vrt.
  56. skrlíca, f. die Steinplatte, Erj. (Izb. sp.); — prim. skrl, skril.
  57. skȓljəc, -ljca, m. = skrljič, die Lerche, (skrlec) Z.
  58. skrljívost, f. die Filzigkeit, die Kargheit, Mur., Cig.
  59. skrlȗp, m. = smetana, Cig., Kras, Ist.- Erj. (Torb.); — die Kruste, die sich an der Oberfläche der Dammerde durch das Austrocknen nach einem Regen bildet, Cig., Podkrnci- Erj. (Torb.); — die Schmutzkruste: svinjam se dela skrlup po koži, Gor.; — der Schorf, Jan. (H.); — pogl. skorlup.
  60. skrlúpiti se, -ȗpim se, vb. impf. sich mit einer Kruste bedecken, Z.
  61. skrlȗpnik, m. skrlupniki = polipi z notranjim čvrstim jedrom, die Rindenkorallen, Cig. (T.), Erj. (Ž.).
  62. skŕmiti, -im, vb. pf. auffüttern, Jan. (H.); ( nam. vzk-).
  63. skȓn, skŕna, adj. 1) verdorben: skrno jajce, Cig., M., KrGora; — 2) scharf, Z.; skrna voda, Z.; — streng, schlimm, C.
  64. skȓnast, adj. karg, Z.; s. skopuh, Cig.
  65. skrnȃva, f. = nesnaga, das Ungeziefer, C.
  66. skrnína, f. 1) die Unreinigkeit, der Schmutz, der Wust, Cig.; — 2) der Ansteckungsstoff, Cig.; — 3) die Gelenkkrankheit, die Gicht, Mur., Cig., Jan., C., Bes., ZgD., Soča- Erj. (Torb.), Gor.; — das Rheuma, Jan., SlN., Soča- Erj. (Torb.); s. ljudi trpinči, Cv.
  67. skŕniti, -im, vb. impf. schmutzen, verunreinigen, C., Z.; pogl. skruniti, skvrniti.
  68. skŕniti, skȓnem, vb. pf. = škrtniti, Z.; — eno skrniti, ein Wort sprechen, Z.
  69. skrnják, m. 1) ein beim Brüten verdorbenes Ei, Cig., C., KrGora; — 2) = skrnina 3), der Gichtschmerz, der Rheumatismus, Jan.
  70. skrnóba, f. 1) der Schmutz, der Unflat, Dict., Cig., C.; — 2) der Ansteckungsstoff, das Miasma, Cig., Jan.; — die Fäulnis, das Verderbnis, M.; — 3) der Grimm, die Wuth, Z., Burg. (Rok.); der Jähzorn, Svet. (Rok.); — psovka jezavemu človeku, KrGora; — 4) die Strenge, C.; die Morosität, Z.; — die Heimtücke, V.-Cig.; — 5) coll. = divja zverina, zapŠt.
  71. skrnóbən, -bna, adj. 1) unflätig, Cig.; — 2) zornmüthig, grimmig, Burg. (Rok.), Svet. (Rok.); skrnobno se maščevati, Nov.; njegovo oko ni še tako skrnobno, vedno je še krotko, Glas.; — 3) heimtückisch, V.-Cig.; skrnobna žival, C.
  72. skrnóbnost, f. die Zornmüthigkeit, Burg. (Rok.).
  73. skrǫ̑b, m. 1) sok od koruzne moke, C., Sovinjak ( Ist.)- Erj. (Torb.); — 2) (po drugih slov. jez.) das Stärkemehl, die Stärke, Cig., Jan., Cig. (T.), DZ., nk.
  74. skrobárnica, f. die Stärkefabrik, Jan., DZ.
  75. skrǫ̑bən, -bna, adj. Stärke-: skrobni cuker, der Stärkezucker, Cig. (T.).
  76. skrobotína, f. = srobotina, Z.
  77. skrojíti, -ím, vb. pf. 1) zerschneiden, zerreißen, Rez.- Baud., Z.; skrojena obleka, zerrissenes Kleid, C.; — 2) schlecht zuschneiden, C.
  78. skrǫ́mən, -mna, adj. bescheiden, anspruchslos, Cig., Jan., Cig. (T.), C., nk.; (po drugih slov. jezikih).
  79. skropẹ́ti, -ím, vb. impf. brennend jucken, Z., UčT., Ig (Dol.); roka me skropi, po vsej koži me je skropelo, Lašče- Levst. ( LjZv.).
  80. skrǫ̑pnica, f. die Kriebelmücke, Erj. (Z.).
  81. skrotíti, -ím, vb. pf. bezähmen, bewältigen, C.
  82. skrotovíčiti, -ı̑čim, vb. pf. verdrehen, zusammenwirren: prejo s.; — s. se, sich verwirren; nit se je skrotovičila, der Faden hat sich verschlungen, Cig.; — ( pren.) skrotovičen verz, ein schlecht gemachter Vers, Jan.; pisava je skrotovičena, Levst. (Zb. sp.).
  83. skrǫ̑žək, -žka, m. = tisto slabo zrnje in smeti, ki se krožijo v rešetu, kadar se žito obravnava, Sv. Duh pri Krškem, Lašče- Erj. (Torb.); nav. pl. skrožki, Dol., Notr., vzhŠt.- C.; skrožki in podrešetina, Slc.; — repni skrožki, die runden Scheiben, die beim Schälen der Rüben zuerst ausgeschnitten werden, C.
  84. skrǫ́žiti, -im, vb. pf. rund machen, abrunden, Mur., Cig.; skrožena cesta, eine gewundene Straße, C.; — arrondieren, C.; — s. se, sich im Kreise ansammeln: smeti se skrožijo v rešetu nad zrnjem pri občinjavanju, Slc.
  85. skrpáčiti, -ȃčim, vb. pf. = skrpariti, Z.
  86. skrpáriti, -ȃrim, vb. pf. zusammenflicken; — zusammenpfuschen.
  87. skŕpati, -pam, -pljem, vb. pf. zusammenflicken; ves skrpan hodi, Z.; — ( fig.) zusammenstoppeln, zusammenschmieren, Cig.
  88. skrpúcati, -ȗcam, vb. pf. zusammenflicken, Cig.; — ( fig.) zusammenstoppeln, zusammenpfuschen, Cig. (T.), SlN.
  89. skŕtati, -am, vb. impf. = škrtati, knirschen: z zobmi skrtati, Zv.; — divji petelin jame "skrtati", potem "poči" in "prevrže" in na zadnje "zabrusi" — pravijo lovci, SlN.
  90. skrtúljiti, -ȗljim, vb. pf. zusammenkrümmen, C.; — s. se, zusammenschrumpfen: če se mokri črevlji hitro posuše, skrtuljijo se, Savinska dol.
  91. skrúčiti, -im, vb. pf. krümmen, C.; s se, krumm werden, C., Z.
  92. skrúkniti se, -krȗknem se, vb. pf. zusammensinken, C.
  93. skrȗncati, -am, vb. pf. = kruljav postati: vol mi je skruncal, Polj.; ( nam. vzk-); — prim. kručiti.
  94. skrunóba, f. 1) die Unreinigkeit, der Unflat, Dict., C.; proč vreči kaj kakor skrunobo, Dalm.; — 2) die Schandthat, Dalm.; — 3) das Ungeziefer, Mariborska ok.- C., Luče ( Št.)- Erj. (Torb.); — 4) das Miasma, Cig.
  95. skrȗšen, adj. ( part.) zerknirscht, Cig.; skrušeno srce, C.; rus.
  96. skŕžən, -žna, adj. Kiemen-: skȓžni poklopec, der Kiemendeckel, Cig. (T.); skržna duplina, die Kiemenhöhle (des Krebses), Erj. (Izb. sp.).
  97. skržetáti, -etȃm, -ę́čem, vb. impf. zirpen, Z.
  98. skržolíca, f. das Habichtskraut (hieracium), Z., Šol., Medv. (Rok.).
  99. skubáč, m. der Haarraufer, das Raufholz (bei den Weißgerbern), Cig.
  100. skubačíca, f. die Rupferin, vzhŠt.

   42.801 42.901 43.001 43.101 43.201 43.301 43.401 43.501 43.601 43.701  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA