Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

z (34.401-34.500)


  1. pehárčək, -čka, m. dem. peharec; 1) ein kleines Brotkörbchen, Z., jvzhŠt.; — 2) eine Schwammgattung, Mur.
  2. pehárəc, -rca, m. dem. pehar; 1) ein kleiner Becher, Habd.; pila je iz njegovega peharca, Ravn.- Valj. (Rad); — 2) ein kleiner Brotkorb, Valj. (Rad).
  3. peháriti, -ȃrim, vb. impf. betrügen, Jan.; drug druzega pehari, Jurč.
  4. 1. pẹ̑hati, -am, vb. impf. 1) abmüden, Cig., Jan.; p. se, sich abmüden, Cig., Jan., C., ZgD.; sich außer Athem laufen, Cig., C.; pehati se je moral, kakor črna živina, p. se za tuje ljudi, LjZv.; — 2) gehen: kam pehaš? Valj. (Rad); — prim. 1. peh.
  5. 2. pəháti, -ȃm, vb. impf. 1) stoßen, schupfen; od sebe koga p.; p. se, sich ( z. B. im Gedränge) stoßen; — peha se mi, es stößt mir aus dem Magen auf, Polj.; — stechen, Z., Št.; z nožem koga p., Št.; — peha me, ich habe Seitenstechen, Št.; — trpka beseda človeka v srce peha (= zbada), C.; — p. se, zanken, streiten, C.; — 2) hervorkommen o. hervorschießen lassen, treiben: trta debel zarod peha (paha) iz očes, Vrtov. (Km. k.); koruza peha, der Kukuruz schießt in die Kolben, Rihenberk- Erj. (Torb.); — po koži se mi peha, ich bekomme einen Ausschlag, Blc.-C.
  6. pəhníti, páhnem, vb. pf. 1) einen Stoß versetzen ( bes. mit einem länglichen Gegenstande); z drogom me je pehnil, (pahnil) Mur.; vol z rogmi koga pahne, Dalm.- C.; v oko me je pehnil, er ist mir mit einem spitzigen Gegenstande ins Auge gefahren, Mur.; p. (pahniti) koga od sebe, s konja, s prestola, Cig.; v ječo koga p., Ravn.; — stechen; z iglo koga v glavo p., Guts. (Res.); z nožem koga p., C., Št.; meč v koga p., C.; — 2) hervorwachsen lassen, treiben: žito bo več stebel pehnilo, (pah-) Cig.; rž bo vnovič pehnila, (pah-) Vrtov. (Km. k.); — 3) pahnjen = prismojen, verrückt, Mur., C., vzhŠt.
  7. pẹhǫ̑ča, f. die Ermattung, C., Z.
  8. pẹhóta, f. 1) die Ermattung, Z.; — 2) (po drugih slov. jezikih) das Fußvolk, die Infanterie, Cig., Jan., Cig. (T.), nk.
  9. pẹhótən, -tna, adj. Infanterie-, Jan.; pehotna puška, das Infanteriegewehr, LjZv.
  10. pehtàn, -ána, m. ein dickes, schmutziges Mannsbild, Cig.
  11. pę̑htra, f. pehtra-baba, ein mythisches weibliches Wesen, C., Gor.; p. otroke pobira, Zv.; prim. nem. die Frau Berchta, Levst. ( LjZv. 1881. 346.); — prim. tudi perta.
  12. pę́htran, m. der Dragun-Beifuß, der Bertram (artemisia dragunculus), Medv. (Rok.), Kr.; — tudi: der Bertram (pyrethrum), Cig., Medv. (Rok.); — iz nem. Berchtram = Bertram.
  13. pę́htranov, adj. mit dem Bertramkraut (artemisia dragunculus) gewürzt, Kr.
  14. pę́ka, f. das Backen; kruh po peki, frisches Brot, Cig., Met.; dobra dekla je za kuho in peko, jvzhŠt.; mati imajo veliko peko, Erj. (Izb. sp.); — kolikor se enkrat da v peč, das Gebäck, Cig.; celo peko kruha bi snel, tako je požrešen, Lašče- Levst. (Rok.); — kruh stare peke, altbackenes Brot, Cig., Slom.
  15. pəkáti, -ȃm, vb. impf. 1) an das Waschbrett schlagen: p. perilo, štrene, SlGradec- C.; — 2) p. se, sich katzbalgen, Cig.
  16. pekèt, -ę́ta, m. das Getrampel ( z. B. der Pferde), Z., Zora, Valj. (Rad).
  17. peketáti, -etȃm, -ę́čem, vb. impf. mit den Hufen die Erde stampfen, trotten, traben, Mur., Cig., C.; Črez kam'ne peketajo, Preš.
  18. pékləc, -kləca, m. = peklenec, Levst. (Zb. sp. II. 55.).
  19. pəklę̑n, adj. Höllen-; verdammt ( pos. v kletvicah); pekleno olje, = hudičevo o., Z.
  20. pəklenẹ́ti, -ím, vb. impf. Gram verursachen, wurmen: to me pekleni, vzhŠt.
  21. pəklẹ́ti, -ím, vb. impf. = pekliti, Dol.- Levst. ( LjZv. I. 36.).
  22. 1. pəklína, f. kamena p., das Erdpech, das Erdharz, Erj. (Min.); — prim. pekel 1).
  23. 2. peklína, f. die Glühhitze, Jan.
  24. pəklíti, -ím, vb. impf. peinigen, quälen, Sorgen machen, Mur., V.-Cig., Jan., Dol., vzhŠt.- C.; vest jih bo pekla in peklila vekoma, Burg.; vestni nepokoj ga pekli, Ravn.; — p. se, sich ärgern, M., Pohl. (Km.).
  25. 1. péklọ, n. = pekel, Fr., Rez.- C.
  26. pę̑kva, f. die Bratpfanne, Mur., Trst. (Let.), BlKr., vzhŠt.
  27. pelę́ha, f. = peliha, der Fleck, bes. ein rother Fleck am Leibe, Ig (Dol.); — das Hitzbläschen, Valj. (Rad); — kaka p. zemlje, ein Fleck Erde, Zv.
  28. pə̀lək, -lka, m. 1) = peček, der Obstkern, der Weinbeerkern, Kras, Prim., Cig., Štrek., Plužna- Erj. (Torb.); hruševi pelki, Vrtov. (Km. k.); iz pelka zrasla mladika, Nov.; črvi se zarijejo blizu pecljev v nezrele jagode do pelkov, katerih jedrca jim služijo v živež, Nov.; — 2) die Haut der Weinbeere, Dutovlje (Kras)- Erj. (Torb.).
  29. pelę́niti, -ę̑nim, vb. impf. = peliniti, verbittern: skrb za brata jej je tesnila in pelenila čute, Jurč.
  30. pelès, -ę́sa, m. der Blank (eine Rebenart), Cig., Sv. Duh pri Krškem- Erj. (Torb.), jvzhŠt.- Trumm.
  31. pelę́sovina, f. = peles, jvzhŠt.- Trumm., Erj. (Torb.).
  32. pelíha, f. der Fleck, C.; ein röthlicher Fleck auf den Wangen, Mik.; das Hitzbläschen, Valj. (Rad); — prim. pelisa.
  33. pelín, m. der Wermut (artemisia absynthium); — divji p., der Beifuß (a. vulgaris), Mur., Cig.; das Schimmelkraut, das Filzkraut (filago arvensis), Josch; — judovski p., das Wurmkraut (a. judaica), Cig.; — tudi: pélin, -ína.
  34. pelı̑nčək, -čka, m. eine asiatische Wermutart (artemisia contra), (seme daje prah za gliste), Tuš. (B.).
  35. pelı̑nka, f. neka vrsta pelina, ki ima hujši duh ter manjše in manj goste vejice in šopke od pelina, jvzhŠt.
  36. pelísa, f. der Fleck, Jan.; eine rothe Pustel, Mik.; das Wimmerl, Z.; — der Streifen, C.; — prim. peliha.
  37. pelísast, adj. voll Wimmern o. Hitzbläschen, Z.
  38. pelískati, -am, vb. impf. so schlagen, dass es platscht, mit der flachen Hand schlagen, ogr.- C., Št.; ohrfeigen, Mur.; dež peliska, der Regen plätschert, Št.; toča peliska, ein Hagelwetter geht nieder, Cig., jvzhŠt.
  39. pelískav, adj. peliskavo vreme, = peliskasto v., Z.
  40. pelískniti, -ı̑sknem, vb. pf. platschend schlagen: p. koga, jemandem eine Ohrfeige geben, jvzhŠt.
  41. pę́liti, -im, vb. impf. spannen, gespannt machen (o obleki), vzhŠt.- C.; p. se, sich spannen (o tesni obleki): rokavi se mi pelijo, vzhŠt.- C.
  42. pę́lja, f. die Fuhr, die Fahrt, Ravn.- C., Z.
  43. peljȃj, m. die Fuhre, das Fuder, Cig., Jan., ogr.- C.; en peljaj sena, vzhŠt.
  44. péljati, pę́ljem in: peljáti, -ȃm, vb. impf. führen; za roko koga p.; za podpazduho se p., eingehängt gehen, Cig.; — leiten, Cig., Jan.; kamor srce pelje, nach Herzenslust, Jan.; umeti, kako svet pelja, Lebensart verstehen, Jurč.; — mittelst eines Fahrzeuges fortbringen, fahren ( trans.); gospodo p. v mesto; (brez objekta): kam pa peljaš? — p. se, mittelst eines Fahrzeuges weiter befördert werden, fahren ( intr.); s pošto, po železnici, v ladji, v čolnu se p.; — prim. it. pigliare, nehmen, Mik. (Et.).
  45. pẹ́na, f. 1) der Schaum; nav. pl. pene; pene se mu cedijo iz ust; pene pobrati z juhe, die Suppe abschäumen; — 2) zlata p., zu dünnen, zarten Blättchen geschlagenes Gold, dünnes Blattgold, der Goldschaum; — das Musivgold, Cig. (T.); — steklena p., die Glasgalle, Cig.; — morska p., der Meerschaum (talcum lithomarga), Cig., Jan., DZ., nk.; — kremenita p., die Kieselguhr, DZ.
  46. pẹ́navka, f. der Schaumlöffel, jvzhŠt.
  47. pẹ̑neštvọ, n. das Münzwesen, Cig. (T.), DZ.
  48. 2. pẹ́nica, f. die Grasmücke; vrtna p., die Gartengrasmücke (sylvia hortensis), Erj. (Ž.); velika p., das Braunkehlchen (saxicola rubetra), Cig., Frey. (F.); bela p., der schwarzkehlige Steinschmätzer (saxicola rubicola), Frey. (F.); črna p., der Mönch, das Schwarzplättchen (curruca atricapilla), Cig., Frey. (F.), Levst. (Nauk); grahljasta p., die Sperbergrasmücke (curruca nisoria), Levst. (Nauk), = pisana p., Frey. (F.); trstna p., der Binsensänger (curruca aquatica), Levst. (Nauk), Frey. (F.); laška p., der gefleckte Fliegenfänger (muscicapa grisola), Cig., Frey. (F.).
  49. pẹnína, f. der Schaumwein, Cig., Jan., Nov.- C., DZ.
  50. pẹ́niti, pẹ̑nim, vb. impf. schäumen machen, spritzen: p. pivo z brizganjem, Levst. (Nauk); — p. se, schäumen; pivo, vino se peni; od jeze, togote se p., vor Zorn schäumen.
  51. penj, m. = panj, Jan., C., vzhŠt., ogr.
  52. 1. pẹnjáča, f. der Schaumlöffel, Mik., vzhŠt.- C.; — prim. pena.
  53. 2. pẹnjáča, f. die Klammer, die Zwinge, Št.- C.; — prim. penja.
  54. 2. pę̑nkati, -am, vb. impf. = pritrkavati (na zvonec), Notr.
  55. 2. pẹ̑nkica, f. der Zeisig (linarius spinus), Cig., Frey. (F.).
  56. pę̑ntek, m. ein Musikinstrument: das Hackbrettchen, Cig., Jan., Blc.-C.; igrati na p., LjZv.
  57. 1. péntlja, f. die Masche, die Schlinge, SlGradec- C., (penklja) Cig., Jan., Gor.; s pentljo (penkljo) zavezati, Levst. (Rok.).
  58. 2. péntlja, f. der Obststiel, der Traubenkamm, (penklja) Jarn., Cig., M.; prazne pentlje (penklje) visijo po trti, Konjice ( Št.).
  59. 1. pentljáti, -ȃm, vb. impf. Maschen machen, Z., (penkljati) Cig., Jan., Gor.
  60. pepelárski, adj. Aschenbrenner-, Cig.; — zur Pottaschensiederei gehörig: pepelarska sol, die Pottasche, V.-Cig.
  61. pepelẹ́ti, -ím, vb. impf. zu Asche werden, Fr.- C.
  62. pepelíti, -ím, vb. impf. 1) mit Asche bestreuen, äschen; — 2) zu Asche brennen, einäschern, Cig.; ogenj je pepelil delo človeško, DSv.; — 3) p. se, aschfarbig werden, Ščav.- C.
  63. pepę̑łnat, adj. mit Asche beschmutzt; — der Asche ähnlich, aschicht, Cig.; aschfarbig, C., Dol., Gor.
  64. pepełníčən, -čna, adj. pepelnı̑čna sreda, der Aschermittwoch; pepelnični teden, die zum Aschermittwoch gehörige Woche, Cig.
  65. pepelúha, f. 1) das Aschentuch beim Sechteln, jvzhŠt.; — 2) das Aschenbrödel, Cig.
  66. 1. pę̑r, m. morsches Holz, Cig.
  67. peráč, m. 1) der Wäscher, C.; — 2) = perača, Celjska ok.- Štrek. (LjZv.).
  68. peráča, f. der Waschbleuel, Mur., Cig., Jan., Danj.- Mik., vzhŠt.
  69. perȃčəc, -čca, m. neka kožna bolezen na otrocih, Škrilje pod Čavnom- Erj. (Torb.); ( nam. perečec?).
  70. pereníca, f. = ročica pri kmetskem vozu, Valj. (Rad).
  71. perę̑sar, -rja, m. der Federhändler, Cig., Jan.; — kdor peresa za lišp pripravlja, der Federschmücker, V.-Cig.
  72. perę̑sovəc, -vca, m. das Federerz, C.
  73. perẹ́ti, -ím, vb. impf. 1) modern, morsch werden, Mur., Cig., Mik., C.; obleka, platno peri, Ig (Dol.); — perẹ́l, modernd, Mik.; perelo platno, Z.; — 2) brennen, glühen, Nov.- C.; pereči ogenj, das Hautfeuer, das Antoniusfeuer (eine Schweinekrankheit), Cig., Erj. (Torb.); — pereči ogenj, der Brand an Bäumen, Radovljica ( Gor.)- Erj. (Torb.); pereče drevje, brandige Bäume, Cig.
  74. perfīdən, -dna, adj. verolomen, izdajavski, perfid, Cig. (T.), nk.
  75. perı̑čar, -rja, m. = peričnik, der Wäscher, Z., Burg. (Rok.).
  76. perı̑čnik, m. 1) der Wäscher, Cig., Jan., Ljub.; der Erzwäscher, der Seifener, V.-Cig.; — 2) = perilnik 1), Dol.
  77. perigēj, m. prizemje, das Perigeum, die Erdnähe ( astr.), Cig. (T.).
  78. períka, f. ein kleines Pflanzenblatt, C.; — prim. pero.
  79. perilíšče, n. der Waschplatz, C.
  80. perı̑łnica, f. 1) die Waschanstalt, das Waschhaus, der Waschraum, Cig., Jan., DZ., Levst. (Pril.); — 2) = perilnik 1), der Waschblock, Gor.; — 3) das Waschschaff, Cig., M.
  81. perı̑łnik, m. 1) der Waschblock, das Waschbrett, der Waschstein; — 2) der Waschtrog, Cig.; — das Waschschaff, Cig.; — 3) der Waschbleuel, Cig., Jan., M., LjZv.; — 4) = peričnik 1), Mur.
  82. perílọ, n. 1) das Waschen, die Wäsche: na perilu biti, bei der Wäsche sein; srajca po perilu, ein frisches Hemd, Met.- Mik.; — 2) das Waschzeug, die Wäsche; umazano p. namočiti; perilo je na sušilu (= se suši), Blc.-C.; oprano p.; belo, pražnje p.; — das Flutwerk (im Bergbau), V.-Cig.; — 3) die monatliche Reinigung, die Menstruation, Cig., Notr.
  83. 1. perína, f. 1) eine glühende Kohle, Jan., Ščav.- C.; — 2) der Abfall von brennenden Leuchtspänen, C.; — 3) leuchtendes Moderholz, Z.; — morsches Holz, Cig., Jan.
  84. 2. perı̑nje, n. coll. 1) Federzeug, C.; — 2) große Blätter (von Kohl, Rüben u. dgl.), Nov., Vest., Fr.- C.; perinja nabrati za svinje, jvzhŠt.
  85. perı̑nka, f. das Blatt (von Salat, Kohl, Rüben u. dgl.), jvzhŠt.
  86. periōda, f. doba ( hist.), povračaj ( math.), zložen stavek, sestavje ( gramm.), die Periode.
  87. 1. períšče, n. 1) der Waschplatz, Mur., Cig., Jan., C.; — 2) die Waschbank, Mur.; das Brett, worauf man die Wäsche bleut, C.
  88. 2. períšče, n. beide hohlen Hände zusammen gehalten, die Gäspe, Cig., Valj. (Rad); nastaviti p., jedno p. moke, Polj.; — eine Handvoll, Mur., Jan.; pogl. prgišča.
  89. pę́riti, -im, vb. impf. 1) mit Federn versehen, fiedern, Cig., Jan.; p. se, Federn bekommen, sich befiedern, Cig., Jan., C.; — 2) grablje, brano p., den Rechen, die Egge mit Zähnen, Zacken versehen, C.; p. kolo, ein Rad mit Speichen versehen, Blc.-C.; dreto p. = ščetino v njo vdevati, Fr.- C.
  90. perìv, -íva, adj. morsch, angefault, vzhŠt.- Vest., Notr.
  91. períviti, -ı̑vim, vb. impf. = gniti, vzhŠt.; — prim. periv.
  92. perjaničar, -rja, m. 1) der Federschmücker, Cig.; — 2) der Federbuschpolyp, Erj. (Z.).
  93. pę́rje, n. coll. 1) Federn; gosje, pisano, mehko p.; p. mu je zraslo = er ist hochmüthig geworden, Z.; — 2) Blätter; zeleno, gosto, drobno p.; — 3) der untere Theil des Bergbohrers, der Zwicker, V.-Cig.
  94. pę́rjiče, n. coll. dem. perje; 1) Federchen, Cig., Jan., Met., Vrt.; Mi perjiče spet zrastlo bo, Npes.-K.; — 2) Blättchen: vejica od oljike z zelenim perjičem, Jap. (Sv. p.).
  95. 2. pērla, f. = biser, die Perle, Cig., Trub.- C.; ( pl. m. perlini, Dict., Mik., Bas.); — iz nem.
  96. pérnahti, f. pl. das Fest der Epiphanie, Guts., Mur., Jan., Rož. ( Kor.), Rez.- Navr. (Let. 1886, 91.); prim. bav. berchtennacht (istega pomena), Mik. (Et.).
  97. 1. pę̑rnat, adj. 1) Feder-, federig; pernata blazinica, der Federpolster; pernata metlica, der Federbesen, Cig., Jan.; — gefiedert, Cig., Jan., ( bot.) Cig. (T.); — 2) blätterig, belaubt, Cig., Jan.
  98. perọ̑, -ę̑sa ( tudi: pérọ, -ra), n. 1) die Feder; gosja peresa; pero urezati (za pisanje), die Feder schneiden; p. za klobukom nositi, eine Hutfeder tragen; — jekleno p., die Stahlfeder; — 2) die Spannfeder (in der Uhr, im Schloss u. dgl.); — 3) die Klinge einer Säge, Cig., C.; — 4) der Schlüsselbart, Cig., M., Svet. (Rok.), Savinska dol.; — svedrovo pero, die Bohrerspitze, Cig.; — 5) pl. pera, die Radspeichen, Blc.-C.; — 6) rdeče morsko p., die rothe Seefeder (pennatula rubra), Erj. (Ž.); — 7) das Pflanzenblatt; zeleno pero; Vidino p., der Beifuß (artemisia), Pjk. (Črt.).
  99. perǫ̑t, f. = perut; 1) der Flügel, vzhŠt.- Mik., ogr.- Valj. (Rad); — peroti, die Flügel an der Spinnradspule: pretikati kobilico na perotih, Jurč.; — 2) = pero 1), Mur., C.; — brada pri ključu, der Schlüsselbart, Podkrnci- Erj. (Torb.); — die Schneide an einem Bohrer, Cig., Levst. (Beč.); — 3) ein Bergabhang, C.; — der Abhang eines Strohdaches, Temljine ( Tolm.)- Štrek. (Let.).
  100. perǫ̑tnat, adj. geflügelt: perotna živazen, das Geflügel, ogr.- C.

   33.901 34.001 34.101 34.201 34.301 34.401 34.501 34.601 34.701 34.801  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA