Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

z (11.901-12.000)


  1. nalẹzováti, -ȗjem, vb. impf. ad nalesti; bolezni n., von Krankheiten angesteckt werden, Cig.
  2. nalízati se, -žem se, vb. pf. sich satt lecken.
  3. námaz, -máza, m. der Aufstrich, der Anstrich, Cig., Erj. (Som.), DZ.
  4. namázati, -mȃžem, vb. pf. 1) anstreichen, anschmieren; n. kruh, testo z maslom; n. usnje z mastjo, lase z oljem; kola n., den Wagen schmieren; — 2) n. koga, durchprügeln.
  5. namȃzək, -zka, m. der Anstrich, Jan.; — das Wundpflaster, C.
  6. namazíliti, -ı̑lim, vb. pf. durchsalben, Cig.
  7. namízən, -zna, adj. für den Tisch, Tisch-: namı̑znọ platno, C.; namizno vino, C., nk.; namizna posoda, Cig.
  8. namı̑zje, n. das Tischgedeck, das Serviçe, Cig., Jan.; krožniki, solnica in drugo namizje, Glas.
  9. namı̑znik, m. kruh, ki je o božičih na mizi, Savinska dol.
  10. namŕzniti, -mȓznem, vb. pf. ein wenig erfrieren, Cig.; namrznjeni ( nam. namrzli) kostanji, C.
  11. namrzováti, -ȗjem, vb. impf. ad namrzniti, Cig.
  12. namúzati, -am, vb. pf. 1) schniegeln: namuzan, geschniegelt, Polj.; namuzani lasje, glatt zurückgekämmtes Haar, Notr.; — 2) n. se, eine schmunzelnde Miene annehmen; n. se komu, jemanden anschmunzeln, anlächeln.
  13. namȗzək, -zka, m. eine schmunzelnde, lächelnde Miene, Cig., Jan., Kol.
  14. namȗzljaj, m. = namuzek, Cig., Jan.
  15. namúzniti se, -mȗznem se, vb. pf. eine schmunzelnde, lächelnde Miene machen; n. se komu, jemanden anschmunzeln, anlächeln.
  16. nanizȃj, m. venec nanizanih stvari ( n. pr. orehov), C.
  17. nanízati, -nı̑zam, -žem, vb. pf. anreihen, aufreihen, Habd.- Mik., Cig., Jan., M., Notr.- Levst. (Rok.), vzhŠt., nk.; na nitke nanizana orehova jedrca, Vrtov. (Km. k.); — ( stil.) aneinander reihen (Epitheta, Sätze), Cig. (T.); nanizane pomisli, Reihenvorstellungen, Cig. (T.).
  18. nanizávati se, -am se, vb. impf. = priklanjati se, ogr.- C.; — prim. naniziti.
  19. nanízgati, -nı̑zgam, vb. pf. = nanizati, Mur., Mik.
  20. naníziti, -im, vb. pf. beugen: n. kolena, ogr.- C.
  21. nanízniti se, -nı̑znem se, vb. pf. = prikloniti se, Npes.-Vraz.
  22. nanizováti, -ȗjem, vb. impf. ad nanizati; anreihen, Cig., nk.; — aneinanderreihen, Cig. (T.).
  23. naobráziti, -rȃzim, vb. pf. = izobraziti, bilden, nk.
  24. napáziti se, -pȃzim se, vb. pf. des Aufmerkens, Achtgebens satt werden.
  25. napisoznȃnstvọ, n. die Inschriftenkunde, die Epigraphik, Cig. (T.).
  26. naplẹ̑zati se, -am se, vb. pf. sich satt klettern.
  27. naprę́zanje, n. = napreganje.
  28. naprę́zati, -am, vb. impf. = napregati.
  29. naprezováti, -ȗjem, vb. impf. = naprezati, SlGor.- C.
  30. nȃrazən, adv. auseinander; n. dejati kaj; — dve uri n., zwei Stunden weit von einander entfernt; — iz: na razno.
  31. naráziti, -rȃzim, vb. pf. ein wenig aufritzen: n. si rano, Z.; leicht verletzen, Dol.- Mik.
  32. narȃznič, adv. = narazen, narazno, C.
  33. nȃraznọ, adv. = na razno, auseinander, C., Levst. (Sl. Spr.), Dol., narȃzno, SlGor.
  34. nȃraznost, f. der Abstand, die Entfernung, Cig., Jan., Šol., Nov.- C., DZ., vzhŠt.- C.
  35. narẹ̑z, f. der Anschnitt, die Kerbe, Cig.
  36. narẹ̑za, f. der Anschnitt.
  37. narẹ́zati, -rẹ̑žem, vb. pf. 1) einen Anschnitt machen, anschneiden; n. deblo, lubje, palico; narezan list, gekerbtes Blatt, Cig. (T.), Tuš. (B.); — 2) eine gewisse Menge abschneiden oder zerschneiden; n. šib, kruha, krompirja; — 3) durchhauen abprügeln: n. koga, C.
  38. narẹ̑zək, -zka, m. das zuerst Abgeschnittene, der Anschnitt, Cig.
  39. narẹzljáti, -am, vb. pf. anschnitzeln; narezljan, mit kleinen Anschnitten oder Kerben versehen.
  40. narẹzljávati, -am, vb. impf. ad narezljati.
  41. narẹzováti, -ȗjem, vb. impf. ad narezati; anschneiden.
  42. narodokàz, -káza, m. die ethnographische Karte, Jes.
  43. narodoznȃnstvọ, n. die Ethnologie, Cig. (T.).
  44. natezáč, m. = nategač, der Reifzieher, Cig.
  45. natezáča, f. = natezač, Jan.
  46. natezȃłnica, f. = raztezalnica, die Folterkammer, Jan. (H.).
  47. natezȃłnik, m. die Reifzange, der Bandhaken der Böttcher, Cig., Jan., Hip. (Orb.), Dol.
  48. natezálọ, n. das Reckzeug, Cig.; der Schuhdehner, Cig.
  49. natę́zanje, n. das Anziehen, das Dehnen.
  50. natę́zati, -zam, vb. impf. ad nategniti; = nategati, anziehen, dehnen; n. koga, foltern, Cig., Zora; — natezan, gesucht ( stil.), Cig. (T.).
  51. natezȃva, f. das Anziehen, die Anziehung, Jan.
  52. natezávati, -am, vb. impf. = nategavati, anziehen, dehnen.
  53. natę́zən, -zna, adj. anspannend, intensiv, Jan. (H.).
  54. natezı̑łnik, m. der Reifzieher, Cig., Jan., Štrek., Notr.
  55. natezílọ, n. 1) = natezilnik, Cig.; — 2) = osla ali jeklo, orodje, s katerim se kosa "nategne" (nabrusi), Štrek., Št. Vidska Gora ( Tolm.)- Erj. (Torb.).
  56. natezljìv, -íva, adj. spannend, Jan. (H.).
  57. natę̑znica, f. der Streckmuskel, der Strecker, Cig. (T.), Erj. (Som.).
  58. natę̑znik, m. = natezilnik, Cig.
  59. natezováti, -ȗjem, vb. impf. = nategovati; anziehen, dehnen.
  60. natę̑zva, f. die Radspeiche, Ist.- Cig., Kr.- Valj. (Rad).
  61. naturalīzəm, -zma, m. nešolsko pečanje z umetnostjo ali znanstvom, v modroslovju: tajenje nadnaturnega razodetja, v umetnosti: natančno posnemanje nature, der Naturalismus.
  62. natvẹ́zati, -tvẹ̑zam, vb. impf. ad natvesti, Cig., Jan.; na vrv n., Cig.; — ženskam dobri ljudje natvezajo, da imajo posebno čuvstvo, ločiti lepo od manj lepega, Jurč.
  63. natvezováti, -ȗjem, vb. impf. = natvezati, Cig.; mesecu n. vid in sluh, Jurč.
  64. naukázati, -žem, vb. pf. bestellen, C.; — anweisen, Jan.
  65. naurȃza, f. die Beschädigung (einer Wunde), C.
  66. nauráziti, -rȃzim, vb. pf. ein wenig ritzen, Jan.; (eine Wunde) aufreißen, Mur.; leicht verwunden, Volk.- M.; — beschädigen, C.; n. se, sich ein Gebrechen, eine Krankheit zuziehen, SlGor.; — nauražen, kränklich, C.; tudi: mit sittlichen Gebrechen behaftet, C.
  67. navę̑za, f. 1) das Zuband, Cig.; — 2) die Anhänglichkeit: n. na posvetno blago, C.
  68. navę́zati, -žem, vb. pf. 1) anbinden; — srce na kaj n., Cig.; — n. se na kaj, sich an etwas binden ( fig.), Cig.; — 2) eine gewisse Menge anbinden; trakov n. na obleko.
  69. navę̑zək, -zka, m. das Angebundene, das Angeknüpfte, Cig.; — das an eine Schnur Gereihte: n. biserov, C.; n. korald, Bes.
  70. navezílọ, n. das zur Ergänzung Angebundene: der Zubussfaden, Cig.
  71. navẹ̑znik, m. 1) = naveznjenec, Cig.; — 2) das Deckelsieb, V.-Cig.
  72. 1. navę́zniti, -vę̑znem, vb. pf. n. komu kaj, einem etwas anbinden ( fig.), Jan., Mik.
  73. 2. navẹ́zniti, -nem, vb. pf. 1) ein Gefäß zum Theil auf die offene Seite gestürzt hinstellen: n. skledo, košaro, C.; — 2) umgestürzt aufsetzen, Z.; n. panj, einen leeren Bienenstock auf einen vollen setzen, Z., Gor.
  74. navẹ́znjenəc, -nca, m. vrhu druzega naveznjen panj, Gor.
  75. navezováti, -ȗjem, vb. impf. ad navezati; anbinden; — n. svoje srce na kaj, Burg.
  76. navı̑dezən, -zna, adj. scheinbar, Jan., Cig. (T.), nk.
  77. navòz, -vǫ́za, m. = navožnja, Cig., M.
  78. navóziti, -vǫ́zim, vb. pf. 1) in einer gewissen Menge anfahren; n. kamenja, gnoja; — 2) n. se, das Fahren satt bekommen.
  79. navozláti, -ȃm, vb. pf. mittelst eines Knotens anknüpfen, Mur.; den Zettel (bei den Webern) anknüpfen, Cig.; — anzetteln, anstiften, Cig., C., M.; punt n., Ravn.
  80. navȏzljaj, m. die Anknüpfung, die Anzettelung, Cig., M.
  81. navzȃd, adv. nach rückwärts.
  82. navzdígniti, -dı̑gnem, vb. pf. ein wenig heben, Jan., Telov.
  83. navzdọ̑ł, adv. bergab, abwärts; n. iti, peljati se.
  84. navzdọ̑lje, n. eine abschüssige Stelle, das Gehänge, Jan.; spotekniti se na gladkem navzdolju, Cv.
  85. navzdọ̑łnji, adj. bergab, abwärts gehend: navzdolnja vožnja (ladje), die Thalfahrt, DZ.; n. vrsta, die absteigende Linie (der Verwandtschaft), Cig.
  86. navzdọ̑łnjik, m. der Stalaktit, Jan.
  87. navzdȏłž, adv. der Länge nach, nk.
  88. navzdółžən, -žna, adj. Längs-, Longitudinal-, Zora.
  89. navzdȓs, adv. bergab, steil, Vrh nad Kanalom, Krn- Erj. (Torb.).
  90. navzẹ̑mati, -mam, -mljem, vb. impf. ad navzeti; — n. se, in sich aufnehmen, absorbieren: goba se navzema vode, Cig., Jan.; obleka se navzema duha, Cig.; inficiert werden, Cig.
  91. navzẹmljìv, -íva, adj. empfänglich, Jan.
  92. navzẹmljívost, f. die Empfänglichkeit, die Receptivität, Cig.
  93. navzę́tən, -tna, adj. = navzemljiv, Cig.
  94. navzę́ti, -vzámem, vb. pf. 1) einnähen, Jan.; — 2) n. se, in sich aufnehmen, erfüllt werden: n. se mokrote; n. se duha, mit einem Geruch erfüllt werden, Met.; navzet, imprägniert, Cig. (T.); — n. se visocih misli, Cig.; zemlja se je hudobe navzela, C.
  95. navzetljìv, -íva, adj. = navzemljiv, Cig.
  96. navzę́tnost, f. = navzemljivost, die Empfänglichkeit, Cig.; die Capacität ( phys.), Cig., Jan., n. za toploto, Cig. (T.).
  97. navzgọ̑r, adv. bergauf; nach oben, empor.
  98. navzgọ̑rnji, adj. aufwärts gehend: navzgornja vožnja (ladje), die Bergfahrt, DZ.; — n. vrsta, die aufsteigende Linie (der Verwandtschaft), Cig., C.
  99. navzgọ̑rnjik, m. der Stalagmit, Jan.
  100. navzhŕbət, adv. rücklings, ogr.- C.

   11.401 11.501 11.601 11.701 11.801 11.901 12.001 12.101 12.201 12.301  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA