Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

vod (1.799)


  1. 1. vọ̑d, m. 1) die Hebestange, der Hebel, Dol.- Cig., Jan., Cig. (T.), DZ., UčT., Gor.; — 2) vòd, vǫ́da, die Führung, Valj. (Rad); — der Zug (eine Abtheilung Soldaten), Jan. (H.).
  2. 2. vǫ̑d, m. die Räucherung, das Selchen, Valj. (Rad).
  3. 1. vóda, f. das Wasser; vode prinesti; vodo piti; napiti se vode; vodo jezditi ali teptati, Wasser treten, Hip. (Orb.); — z vodo, stromabwärts, thalwärts, Cig., DZ.; = po vodi, Cig.; tihe vode globoko dero, stille Wasser sind tief; — huda voda, das Scheidewasser, DZ.; ( die Salpetersäure, C.); — s svojo vodo, mit dem Urin; — smrdljiva v., das Petroleum, Savinska dol.
  4. 2. vǫ́da, f. = odica, die Fischangel, Cig.; (uda) C.
  5. vodáča, f. der Kinderlaufzaum, Cig.
  6. vodák, m. 1) der Wassermann, Mur.; — 2) rak je vodak (= v vodi živi), Danj.- Valj. (Rad).
  7. vodȃn, m. das Hydrat, Cig. (T.); češ.
  8. vodár, -rja, m. der Wasserträger, Cig., Jan., Frey. (Rok.); — der Wassermann ( astr.), Cig. (T.).
  9. vodaríca, f. die Wasserträgerin, Jan. (H.).
  10. vodarína, f. die Wassergebür, nk.
  11. vǫ̑dba, f. die Leitung, die Anleitung, die Führung, Cig., Jan., M., C., nk.; v. kakega zavoda, DZ.
  12. vodèb, -ę́ba, m. = vdeb, vdab, vdod, (vudeb) Meg.
  13. vódəc, -dca, m. 1) der Leiter, der Führer, Cig., Jan., ogr.- Valj. (Rad); v. teh, kir so Jezusa ujeli, Trub.; — 2) = povodec, das Leitseil, Cig., Jan., C.
  14. vǫ̑dej, m. der Anführer, V.-Cig.
  15. 1. vódən, -dna, adj. Wasser-; vodna moč.
  16. 2. vódən, -dna, adj. 1) leitend, Jan. (H.); — 2) führig, Cig.; lenksam, Jan. (H.).
  17. vodę̑n, adj. wässerig, Wasser-; vodena juha, eine gehaltlose Suppe.
  18. vodę̑nast, adj. wässericht, Cig.
  19. vodę́nčən, -čna, adj. wässericht, Cig., Ravn.
  20. vodę́nəc, -nca, m. 1) der Wasserstoff, Cig. (T.), Vrtov. (Km. k.); — 2) der Krautapfel, C.; — 3) = voder, čapur, C.
  21. vodenẹ́ti, -ím, vb. impf. zu Wasser werden, wässerig werden, Cig., Mik., Dol.
  22. vodeníca, f. 1) die Wassersucht; — 2) das Wasserreis, der Wasserast, V.-Cig., Jarn. (Sadj.); — 3) die Wasserbirne, Cig., Kr.- Erj. (Torb.); — die Wassermelone, C.; — vodę̑nica, neko jabolko, Tolm.- Erj. (Torb.); — 4) die Wasserschlange, die Würfelnatter (tropidonotus tessellatus), Vremska dol.- Erj. (Torb.).
  23. vodeníčast, adj. 1) = vodeničen, Jan. (H.); — 2) wässerig: v. krompir, vodeničasto sadje, BlKr.
  24. vodeníčav, adj. wässerig: v. krompir, Podkrnci- Erj. (Torb.).
  25. vodeníčən, -čna, adj. wassersüchtig.
  26. vodeníčnost, f. der Zustand eines Wassersüchtigen.
  27. vodeník, m. 1) der Wassermann, Dict.; — 2) die Kratzdistel (cirsium oleraceum), C., Poh.- Erj. (Torb.); — 3) die Wasserader in der Erde, V.-Cig.
  28. vodeníka, f. 1) = vodenica, die Wassersucht, Mur., Št.- Cig., Slom.; — 2) die klebrige Kratzdistel (cirsium erisithales), SlGor.- Erj. (Torb.); — 3) neka hruška, C., Sv. Duh pri Krškem- Erj. (Torb.); — neko jabolko, C.
  29. vodeníti, -ím, vb. impf. wässerig machen, Burg. (Rok.); wässern: Vina jaz (ja) ne vodenim, Danj. (Posv. p.).
  30. vodenják, m. ein halbverschnittener Saubär, vzhŠt.- C.
  31. vodę́nka, f. 1) die Wasserbirne, Cig.; — 2) = vodena barva, die Wasserfarbe, Navr. (Let.).
  32. vodę̑nost, f. die wässerige Beschaffenheit.
  33. vodę́r, -rja, m. = oselnik, šapur, der Schleifsteinbehälter der Mäher, Mur., Mik., C., vzhŠt.
  34. vodẹ́vati, -am, vb. impf. zu führen, zu leiten pflegen, Mik.
  35. 1. vǫ́dica, f. = odica: 1) die Fischangel, Meg., Mur., Cig., Jan., Mik., Dalm., Hip. (Orb.); — 2) vodíca, der an der Schneide eines frisch und scharf geschliffenen Schneidewerkzeuges haftende schartige Schliff: v. z brusa se mora z oslo odbrusiti, Lašče- Levst. (M.).
  36. 2. vodíca, f. dem. voda; das Wässerchen: tudi vódica.
  37. vodìč, -íča, m. 1) der Lotse, der Pilot, Cig., DZ.; — 2) = prevodnik, der Conductor ( phys.), Jan.
  38. vǫ́dičast, adj. angelförmig, Cig., Jan.
  39. vǫ́dih, m. feuchtes Wetter, GBrda.
  40. vodík, m. der Wasserstoff, češ., h. t.- Cig. (T.), Sen. (Fiz.), Erj. (Min.).
  41. vodíka, f. eine Wasserpflanze, C.
  42. vodíłən, -łna, adj. leitend, Leitungs-, nk.; vodı̑łnọ načelo, das leitende Prinzip, DZ.; brez krepke, vodilne roke, Jurč.
  43. vodílica, f. der Wassereimer, Jan., C.
  44. vodílja, f. die Führerin, Jan., C., Slom.; die Führerin bei Processionen, C.; — die Brautführerin, die Brautmutter, Št.- Cig., C.
  45. 1. vodı̑łnica, f. das Gängelband, V.-Cig.
  46. 2. vodı̑łnica, f. die Selchkammer, Cig., Jan.
  47. vodíłnost, f. die Leitungsfähigkeit, Cig., C.
  48. vodílọ, n. 1) das Leitmittel, das Leitzeug, Cig.; — das Gängelband, C.; — 2) der Conductor ( phys.), Cig., Sen. (Fiz.); — 3) ein leitender Grundsatz, die Regel, die Richtschnur, Cig., Jan., nk.
  49. vodína, f. die Wassermasse, das Wasser, ogr.- C.
  50. vodír, -rja, m. = voder, Cig., Mik., Št.
  51. vodíšče, n. der Wasserpunkt, Cig. (T.), Sen. (Fiz.).
  52. vodı̑telj, m. der Führer, der Leiter, Mur., Cig., Jan., ogr.- Valj. (Rad), nk.
  53. vodı̑teljica, f. die Führerin, die Leiterin, Mur., Cig., Jan., nk.
  54. vodı̑teljski, adj. Führer-, Leiter-, nk.
  55. vodı̑teljstvọ, n. die Führerschaft, die Leitung, C., nk.; — die Hegemonie, Cig. (T.).
  56. vodı̑təv, -tve, f. die Führung, die Leitung, Mur., Cig., Jan., DZ., nk.
  57. 1. vóditi, vǫ́dim, vb. impf. führen; otroka v., das Kind gängeln; Žlahtni gospod, žlahtna gospa Se za bele roke vodita, Npes.-K.; v. komu gospoda, zu jemandem den Priester beim Versehgange führen, Polj.; za nos v., bei der Nase herumführen, narren, hinhalten; jelo ga je voditi, er wurde von einer Geistermacht herumgeführt, Gor., jvzhŠt.; — leiten, lenken; delo, društvo, zavod v., nk.; — kakor vodi ta grešni svet, wie es diese sündige Welt mit sich bringt, Jurč.
  58. 2. vodíti, -ím, vb. impf. räuchern, selchen, Mur., Št., Kor.- Cig., C., Mik.; vojeno meso, Št.; moko v., das Mehl rösten, ("vaditi") Guts.; v. proso, der Hirse mit erhitzten Steinen einen bessern Geruch geben, Mik. (Et.).
  59. 1. vodı̑vəc, -vca, m. = voditelj, Cig.; naš vodivec, naš pastir, Škrb.
  60. 2. vodı̑vəc, -vca, m. der Selcher, Cig.
  61. vodı̑vka, f. (krivulja) v., die Leitcurve, Jan. (H.).
  62. vǫ́dja, m. der Führer, der Leiter, Mur., Cig., Jan., nk.; v. sovražnih čet, v. kakega zavoda, nk.; der Director, nk.; — po hs. vodja.
  63. vọ̑dje, n. das Wassersystem, Cig. (T.).
  64. 1. vódka, f. dem. voda; das Wässerchen.
  65. 2. vọ̑dka, f. 1) der Hebel, Cig.; — 2) die Sille, der Riemen zur Befestigung der Lockvögel auf dem Vogelherde (vudka), V.-Cig.
  66. vọ̑dkati, -am, vb. impf. (Vögel) locken, Št.- C.
  67. vodljìv, -íva, adj. = 2. voden 2), Cig., Jan.
  68. vodljívost, f. die Leitungsfähigkeit, Cig. (T.), Sen. (Fiz.).
  69. vodnár, -rja, m. der Wassermann ( astr.), Cig.
  70. vọ̑dnat, adj. wasserreich, V.-Cig., C., Vest.
  71. 1. vodníca, f. 1) die Führerin, die Leiterin; — zvezda vodnica, der Leitstern, Cig.; — črta v., die Leitlinie, Cel. (Geom.); — 2) das Pferdeleitseil, C.
  72. 2. vodníca, f. die Cisterne, C.
  73. 1. vodník, m. 1) der Führer, der Leiter; — 2) = povodnik, das Handpferd, Hip. (Orb.).
  74. 2. vodník, m. 1) der Wasserkasten, Cig.; — 2) die Wasserabzucht: v. je v puščavi, das Wasser zieht durch die Bergart ab ( mont.), V.-Cig.; die Wasserkluft, Cig.
  75. vodníkast, adj. wassernöthig ( mont.): vodnikasta jama, V.-Cig.
  76. vodnína, f. der Wasserzoll, Cig., Jan.
  77. vodnják, m. 1) der Wasserbrunnen; — die Cisterne; — 2) der Wasserbehälter, Mur., Cig.; das Bassin, Cig., DZ.; der Weiher, Jes.; — 3) das Wasserschaff, C.
  78. vododę́rina, f. der Wasserriss, Cig.; — das Erosionsthal, Cig. (T.); hs.
  79. vododŕžən, -žna, adj. 1) wasserhaltend: vododržna kotlina, das Reservoir, Cig. (T.); — 2) wasserdicht, Cig.
  80. vodogrȃdnik, m. der Deicharbeiter, Cig.
  81. vodográja, f. die Deicharbeit, Cig.
  82. vodohǫ̑dəc, -dca, m. der Wassertreter, Cig.
  83. vodokàz, -káza, m. eine hydrographische Karte, h. t.- Cig. (T.).
  84. vodolẹ̑čba, f. die Hydropathie, Cig.
  85. vodolẹ̑čnik, m. der Hydropath, Cig., Let.
  86. vodolı̑j, * m. der Wassermann ( astr.), C.
  87. vodolı̑jič, m. der Abzugscanal, vzhŠt.- C.
  88. vodǫ́məc, -mca, m. der Eisvogel (alcedes ispida), Jan., Frey. (F.), Erj. (Ž.), LjZv.
  89. vodomèr, -mę́ra, m. der Wassermesser, das Hydrometer, der Pegel, Cig. (T.), DZ.
  90. vodomę́rən, -rna, adj. Wassermesser-, Pegel-: vodomerni kol, = vodomernik, der Pegel, Levst. (Močv.).
  91. vodomę̑rnik, m. der Wasserstandspegel, Levst. (Močv.).
  92. vodomę̑rski, adj. = vodomeren, DZkr.
  93. vodomę̑rstvọ, n. die Wassermesskunst, Cig. (T.).
  94. vodomèt, -mę́ta, m. der Springbrunnen, Cig. (T.), Sen. (Fiz.), nk.; rus., češ.
  95. vodonòs, -nǫ́sa, m. das Wasserschaff, Mur., C.
  96. vodonǫ̑səc, -sca, m. der Wasserträger, Mur., Cig., nk.
  97. vodonǫ́sən, -sna, adj. wasserführend, Cig. (T.).
  98. vodonǫ̑snica, f. 1) die Wasserträgerin, Cig.; — 2) das Wasserschaff, Jarn.
  99. vodonǫ̑snik, m. der Wasserträger, C.
  100. vodopàd, -páda, m. der Wasserfall, die Cascade, Cig., nk.; rus., češ.

1 101 201 301 401 501 601 701 801 901  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA