Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

v (28.501-28.600)


  1. tvorílọ, n. = torilo, die hölzerne Brotschüssel, Levst. (Zb. sp.); — die Käseform, Habd.- Mik., vzhŠt., Cig.; v tvorila vsajeni siri, in Formen geschlagene Käse, Šol.; — die Gießform, das Modell, Cig., Jan., Cig. (T.), Vrt.
  2. tvorína, f. das Gebilde, Jan., Cig. (T.); das Erzeugnis, h. t.- Cig. (T.).
  3. tvoríšče, n. = torišče, die Wirkungsstätte, die Stätte, Jan., SlN.- C.; t. pesnikove mladosti, SlN.
  4. tvorı̑təv, -tve, f. die Bildung: t. besed, die Wortbildung, Jan. (H.).
  5. tvoríti, -ím, vb. impf. 1) bilden, gestalten, Jan., Cig. (T.), nk., ( stsl.); — 2) t. se, eiterig werden (vom Furunkel), Hip.- C.
  6. tvorı̑vọ, n. das Material, Cig. (T.), DZ.; der Bildungsstoff, das Protoplasma, Erj. (Som.).
  7. tvorjénje, n. die Bildung: t. števil, die Zahlenbildung, Cel. (Ar.); t. pojma, die Construction des Begriffes, Cig. (T.).
  8. tvǫ̑rka, f. = torka, M.
  9. tvǫ̑rnica, f. die Fabrik, Jan., h. t.- Cig. (T.), nk.
  10. tvǫ́rnost, f. 1) die Thätigkeit, Jan.; die Wirksamkeit, Cig. (T.), C.; — 2) die Bildungskraft, Cig.; die Gestaltungskraft, Cig. (T.); die Schöpferkraft, Cig. (T.).
  11. tvȓd, tvŕda, adj. = trd, Jan., Krelj, Jurč. (Tug.).
  12. tvȓdka, f. 1) die Hartfrucht, das Nüsschen, Jan.; — 2) die Firma, nk.; ( hs.).
  13. tvŕzati, -am, vb. impf. die Thür knarrend auf- u. zumachen, vzhŠt.- C.; — tudi: vrata tvrzajo (knarrt), vzhŠt.- C.
  14. tvrzúkati, -am, vb. impf. = tvrzati, SlGor.- C.; — prim. vrzukati.
  15. ubávati se, -am se, vb. impf. fürchten, C.
  16. ubẹgljìv, -íva, adj. flüchtig, Jan. (H.).
  17. ubijȃvəc, -vca, m. 1) der Todtschläger; der Mörder; — 2) die Flockenblume (centaurea), Josch.
  18. ubijȃvka, f. die Todtschlägerin.
  19. ubijȃvski, adj. mörderisch.
  20. ubijȃvstvọ, n. die Todtschlägerei, Z.
  21. ubı̑jstvọ, n., Mur., Cig., C., Nov., pogl. uboj.
  22. ubíravəc, -vca, m. der Stimmer (musikalischer Instrumente), Cig., Jan.
  23. ubívati, -am, vb. impf. = ubijati; 1) erschlagen, tödten, Mur., Ben.- Mik.; — 2) u. se s čim, sich mit einer Sache abmühen, plagen, Mühe haben, M.
  24. ublaževáłən, -łna, adj. mildernd, Jan. (H.).
  25. ublaževáti, -ȗjem, vb. impf. ad ublažiti; mildern, Jan., nk.
  26. ubogljìv, -íva, adj. = poslušen, folgsam, gehorsam.
  27. ubogljívost, f. = poslušnost, die Folgsamkeit.
  28. ubǫ̑jstvọ, n. der Todtschlag, Jan., C., Krelj.
  29. ubǫ̑štvọ, n. die Armut; — uboštvo lomi moštvo, Kras- Erj. (Torb.); uboštvo kruši moštvo, Cig., Medv.- M.
  30. ubranı̑təv, -tve, f. die Verhütung, Cig.
  31. učȃva, f. die Lehrmethode, Jan.- Vrt.
  32. učenı̑štvọ, n. = učiteljstvo, Mur., Cig., Jan., Vrtov. (Km. k.).
  33. učę̑nstvọ, n. die Lehrjahre, die Lehrlingschaft, Cig., Vrtov. (Km. k.).
  34. učı̑łstvọ, n. das Unterrichtswesen, Levst. (Nauk).
  35. učinjávati, -am, vb. impf. = učinjati, thun, verüben, Mur., C.
  36. učinjeváti, -ȗjem, vb. impf. = učinjati, thun, verüben, Mur.
  37. učinkováti, -ȗjem, vb. impf. einwirken, wirken, C., DZ., nk.
  38. učinljìv, -íva, adj. wirksam, C.
  39. učinljívost, f. die Wirksamkeit, C.
  40. učiteljeváti, -ȗjem, vb. impf. Lehrer sein, C., nk.
  41. učı̑teljstvọ, n. der Lehrerstand, die Lehrerschaft, das Lehrfach, das Lehreramt, Cig., Jan., nk.
  42. učı̑təv, -tve, f. das Lehren, die Lehrmethode, Cig., Jan., DZ.
  43. učı̑vọ, n. der Lehrstoff, das Lehrmaterial, Jan., Cig. (T.), LjZv.
  44. učljìv, -íva, adj. gelehrig, Mur., Cig., ogr.- C., Bes.
  45. učljívost, f. die Gelehrigkeit, Mur.
  46. učlovẹ́čenje, n. die Menschwerdung; tudi: učlovẹčénje, Škrinj.- Valj. (Rad).
  47. učlovẹčeváti se, -ȗjem se, vb. impf. ad učlovečiti se, Jan. (H.).
  48. učlovẹ́čiti se, -ẹ̑čim se, vb. pf. Mensch werden.
  49. učuhováti, -ȗjem, vb. impf. ad učuhniti, nachlassen, aufhören (vom Schmerze), C.
  50. učvrstíti, -ím, vb. pf. 1) frisch machen, erfrischen, Mur., Cig.; — 2) kräftigen, stärken, festigen.
  51. učvŕstniti se, -čvȓstnem se, vb. pf. fest werden, C.
  52. udaljȃva, f. die Handlung des Entfernens oder Sichentfernens: die Entfernung, C.
  53. udàv, -dáva, m. die Riesenschlange oder Abgottschlange (boa constrictor), Erj. (Ž.).
  54. udáviti, -im, vb. pf. erwürgen, ersticken machen; — u. se, ersticken: skoro bi se bil udavil.
  55. udẹlávati, -am, vb. impf. = udelovati: 1) bearbeiten, zurichten: u. kože (gerben), Mur., C., Danj.- Valj. (Rad); übel zurichten: preveč so ga udelavali, sie haben ihm zu sehr zugesetzt, Mur.; — 2) lärmen u. toben, wüthen, Jarn., Mur., Cig., C.; strašno je udelaval, preden je umrl, Mur.
  56. udẹ́lavəc, -vca, m. der Gerber, vzhŠt.- C.
  57. udẹlę̑štvọ, n. = udeležba, C.
  58. udẹleževáti se, -ȗjem se, vb. impf. ad udeležiti se; Antheil nehmen, sich betheiligen: u. se česa, Cig., Jan., nk.
  59. udẹljeváti, -ȗjem, vb. impf. ad udeliti, Jan. (H.).
  60. udẹlovȃnje, n. 1) das Zurichten; — 2) das Unwesen: roparsko u., das Räuberunwesen, Cig.; das Rasen, das Lärmen, Cig.; bilo je strašno u., Polj.
  61. udẹlováti, -ȗjem, vb. impf. ad udelati; 1) ausarbeiten, zurichten: u. kože (gerben), Mur.; zerarbeiten, übel zurichten, Mur.; — 2) sein Unwesen treiben, es arg treiben: preveč mi udeluje, Cig.; noben grof tako ne udeluje, Svet. (Rok.); prehudo, črez mero, črez nemoč udeluje, er treibt es zu bunt, Cig.; sich ungestüm, wild geberden, lärmen, toben, Mur., Cig., Jan., Gor.; togoten otrok udeluje (= kriči in vrešči, tepta in maha krog sebe), Polj.; bik rjove in udeluje, Slovan; mati udeluje za ugrabljenim otrokom (geberdet sich wie wahnsinnig, ist untröstlich), Polj.
  62. udẹlovȃvəc, -vca, m. der Lärmer, Jan.
  63. udẹlovȃvka, f. die Lärmerin, Jan.
  64. udobrȃvljati, -am, vb. impf. ad udobroviti, Jan. (H.).
  65. udobrihováti, -ȗjem, vb. impf. ad udobrihati, besänftigen, Dict.
  66. udobrǫ́viti, -ǫ̑vim, vb. pf. begütigen, Jan. (H.).
  67. udobrovǫ́ljiti, -vǫ̑ljim, vb. pf. in gute Laune versetzen, Mur., Jan., C., Let., Zv., LjZv.
  68. udomačı̑təv, -tve, f. die Heimischmachung, Nov.- C.; državljanska u., die Naturalisierung, DZ.
  69. udomǫ́viti, -ǫ̑vim, vb. pf. einheimisch machen, — in seine Heimat bringen, einheimen, Cig., ogr.- Mik., C.; u. se, sich häuslich niederlassen, sich ansiedeln, heimisch werden, Mur.- Cig., C.; u. se v novo hišico, Slom.; udomovljen, ansässig, Jan. (H.).
  70. udoslǫ̑vje, n. die Organlehre, Cig. (T.).
  71. udrževȃnje, n. 1) die Zurückhaltung, die Hinderung, Cig.; — 2) die Zurückhaltung mit der Meinung, die Reserve, Cig. (T.).
  72. udrževáti, -ȗjem, vb. impf. ad udržati.
  73. udržljìv, -íva, adj. zurückhaltend (mit der Meinung), reserviert, Cig. (T.).
  74. udržljívost, f. die Zurückhaltung, die Reserve, Cig. (T.); oprezna u., LjZv.
  75. udušljìv, -íva, adj. erstickend, C.
  76. udvǫ̑jba, f. die Verdoppelung, Cig. (T.).
  77. udvojíti, -ím, vb. pf. = podvojiti, verdoppeln, Cig. (T.); stsl., rus.
  78. udvǫ́rən, -rna, adj. dienstfertig, gefällig, Jan. (H.).
  79. udvorljìv, -íva, adj. = udvoren, nk.
  80. udvorljívost, f. die Dienstfertigkeit, die Gefälligkeit, nk.
  81. udvǫ́rnost, f. = udvorljivost, Jan. (H.).
  82. ugajȃvəc, -vca, m. der Willfahrer, Cig.
  83. uganı̑təv, -tve, f. das Errathen; — možitev je uganitev, die Heirat ist ein Glückspiel, Svet. (Rok.).
  84. uganjȃvəc, -vca, m. der Errather; der Zeichendeuter, der Wahrsager, Dict., Dalm.; coprniki in uganjavci, Krelj.
  85. uganjeváti, -ȗjem, vb. impf. = 1. uganjati, errathen.
  86. uganjevȃvəc, -vca, m. = uganjavec, Škrinj.- Valj. (Rad).
  87. uganováti, -ȗjem, vb. impf. = uganjevati, Cig.
  88. ugárjav, adj. u. gnoj, gährender Mist, SlGradec- C.
  89. ugası̑təv, -tve, f. 1) die Auslöschung; — 2) die Erlöschung, Cig.
  90. ugasovȃnje, n. das Verlöschen.
  91. ugasováti, -ȗjem, vb. impf. ad ugasniti; verlöschen, erlöschen.
  92. ugaševáti, -ȗjem, vb. impf. = ugašati: auslöschen, löschen.
  93. ugibȃvəc, -vca, m. der Räthsellöser, Cig.
  94. ugláviti se, -im se, vb. pf. zelje se je uglavilo (= naredilo je glave), Kol.- C.
  95. ugledováti, -ȗjem, vb. impf. ad ugledati.
  96. ugnetávati, -am, vb. impf. = ugnetati; ( pren.) drücken, bedrücken, bedrängen, Bes., Let., Zora.
  97. ugodljìv, -íva, adj. gefällig, dienstfertig, Cig., Jan., C.
  98. ugodljívost, f. die Gefälligkeit, die Dienstfertigkeit, Cig., Jan., C.
  99. ugonı̑tva, f. das Räthsellösen, Mur.
  100. ugonjávati, -am, vb. impf. = uganjati, errathen, rathen, Mur., C., Štrek.

   28.001 28.101 28.201 28.301 28.401 28.501 28.601 28.701 28.801 28.901  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA