Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar
s (74.339-74.438)
-
vnánji, adj. 1) der äußere, äußerlich; — 2) auswärtig, ausländisch; vnanje države; — fremd; vnanji ljudje.
-
vnánjik, m. der Fremde, der Ausländer, Cig., DZ.
-
vnánjščina, f. das Äußere, Jan., Cig. (T.), Nov.
-
vnaprẹ̑d, adv. = im voraus, Jan. (H.).
-
vnaprẹ́dən, -dna, adj. Voraus-: vnaprẹ̑dnọ določilo, Jan. (H.).
-
vnaprẹ̑j, adv. 1) forthin, Jan.; — 2) zum voraus, Jan.
-
vnȃšati, -am, vb. impf. ad vnesti; hineintragen: v. duše v nebeško žitnico, Cv.; — eintragen, auftragen ( math.): črte, kote, stopinje v., Cig. (T.), Sen. (Fiz.).
-
vnẹmáłce, n. der Zunder, Guts.- Cig.
-
vnẹmáłən, -łna, adj. begeisternd, Jan. (H.).
-
vnẹ̑malica, f. 1) der Zunder, Mur., C.; — 2) die Entzündung von Gasen in Gruben oder Brunnen, Cig.
-
vnẹ̑manje, n. das Entzünden; — das Begeistern, die Aneiferung, nk.
-
vnę̑mar, adv. = v nemar, Jan. (H.), nk.; v. puščati, vernachlässigen, nk.; v. trošiti denar, v. biti z denarjem, bedachtslos Geld vergeuden, vzhŠt.
-
vnę̑marən, -rna, adj. nachlässig, Jan., C., ZgD.; — gleichgiltig, Jan., C.; achtlos, Cig.
-
vnẹ̑mati, -mam, -mljem, vb. impf. ad vneti; 1) entzünden; ( pren.) v. želje, Begierden erregen; — v. se, sich entzünden, Feuer fangen; entbrennen ( fig.); želje se v srcu vnemajo; prepiri se vnemajo; — 2) heiß machen: Obup — kri vnema in možgane, Preš.; erglühen machen: Nedolžnost vnema ji oči in lica, Preš.; anfeuern, aneifern, begeistern: v. pevca, srce, Preš.; — v. se, erglühen, in Affect gerathen, sich begeistern; vnemajte se s petjem k pravemu junaštvu! Vod. (Pes.); srce se vam vnema, Jap. (Prid.).
-
vnẹmàv, -áva, adj. aneifernd, interessant, C.
-
vnemljìv, -íva, adj. 1) aneifernd, begeisternd: vnemljiva beseda, C.; — 2) entzündbar, Jan., Vrtov. (Km. k.).
-
vnẹ̑njəc, -njca, m. = vnanjec, der Auswärtige, Levst. (Pril.).
-
vnẹ́nji, adj. = vnanji, Jan., C., Levst. (Nauk).
-
vnẹ́šnji, adj. = vnanji, SlN., Let.
-
vnę́tək, -tka, m. 1) die Entzündung: ustni v., das Mundschwämmchen, Bleiw.- Cig.; — 2) der Affect, Cig., C.; — die Begeisterung: začetek vnetek, Glas.
-
vnę́ti, vnámem, vb. pf. 1) entzünden; — v. jo, enteilen, Preš.; — v. željo, die Begierde erregen; — v. se, sich entzünden, Feuer fangen, zu brennen anfangen; od pepela se lehko kaj vname; pljuča so se vnela; ( fig.) erregt werden, ausbrechen, entbrennen; vname se boj, prepir, želja, srd, ljubezen; — 2) begeistern, anfeuern, v. koga za kako reč; v. se, in Affect gerathen, sich ereifern; v. se zaradi kake reči; oba se vnameta in si boj napovesta, Met.; v. se za kako reč, sich für eine Sache begeistern, nk.; — vnet, entbrannt, entflammt: od strasti vnet; vnet biti za kaj, für eine Sache eingenommen, begeistert sein; inbrünstig, Cig.
-
vnetnína, f. der Zündstoff, C.
-
vníc, adv. verkehrt, äbicht, C., Rib.- Mik.; — rücklings, über sich zurück, Cig., M.; vnic vreči t. j. črez glavo nazaj vreči, Cig., Kras- Erj. (Torb.); vnic odmetati oglje (pri urokih), Kras- Erj. (Torb.); vnic natočiti = črez roko, tako da je roka (dlan) navzgor obrnjena, M., Senožeče- Erj. (Torb.); vnic udariti koga ( t. j. z obrnjeno roko), Cig., Notr.
-
vnínati, -am, vb. pf. in den Schlaf dudeln, Cig.
-
vnı̑z, adv. abwärts, Jan. (H.).
-
vnǫ̑vič, adv. = vnovič, neuerdings.
-
vnǫ̑vičən, -čna, adj. neuerlich: vnovična pridiga, Trub. (Post.); vnovična stava Jeruzalemskega mesta, Ravn.
-
vnǫ́žljiv, adj. 1) Widerwillen verursachend, verdrießlich, Mur., Jan.; — 2) nicht aufgelegt, verdrossen, träge, Mur., Cig., Jan., C., vzhŠt.
-
vnúčad, f. coll. die Enkel, die Nachkommen, Guts.- Cig.
-
vnúče, -eta, n. dem. vnuk; das Enkelchen, Mur., Cig., Jan., Trub.
-
vnúčək, -čka, m. dem. vnuk; das Enkelchen, Cig., Jan., C.
-
vnúčič, m. dem. vnuk; 1) das Enkelchen, Dict., Cig., Jan., C.; — der Enkelsohn, Cig.; — 2) der dritte Bienenschwarm, Mik.
-
vnúčiti, -im, vb. impf. = vnuka dati, abermals schwärmen (von einem Schwarmbienenstocke), Levst. (Beč.).
-
vnúk, m. 1) der Enkel; tudi: vnùk, vnúka, Valj. (Rad); — 2) der von einem Schwarme wieder ausziehende Schwarm: vnuk je roj, ki ga da prvec, redkokedaj drugec, Levst. (Beč.).
-
vnúka, f. 1) die Enkelin, Dict., Mur., Cig., Jan., vzhŠt.; — 2) das Nachgrummet, das Heu von der dritten Mahd, Cig., Jan., C., Gor.
-
vobráziti, -rȃzim, vb. pf. sich etwas vorstellen, einbilden, h. t.- Cig. (T.), C.; — rus.
-
vǫ̑čar, -rja, m. 1) der Obstzüchter, C., SlN.; — 2) der Obststichler (rhynchites bacchus), Erj. (Ž.); — prim. hs. voće, Obst.
-
1. vọ̑d, m. 1) die Hebestange, der Hebel, Dol.- Cig., Jan., Cig. (T.), DZ., UčT., Gor.; — 2) vòd, vǫ́da, die Führung, Valj. (Rad); — der Zug (eine Abtheilung Soldaten), Jan. (H.).
-
2. vǫ̑d, m. die Räucherung, das Selchen, Valj. (Rad).
-
1. vóda, f. das Wasser; vode prinesti; vodo piti; napiti se vode; vodo jezditi ali teptati, Wasser treten, Hip. (Orb.); — z vodo, stromabwärts, thalwärts, Cig., DZ.; = po vodi, Cig.; tihe vode globoko dero, stille Wasser sind tief; — huda voda, das Scheidewasser, DZ.; ( die Salpetersäure, C.); — s svojo vodo, mit dem Urin; — smrdljiva v., das Petroleum, Savinska dol.
-
2. vǫ́da, f. = odica, die Fischangel, Cig.; (uda) C.
-
vodák, m. 1) der Wassermann, Mur.; — 2) rak je vodak (= v vodi živi), Danj.- Valj. (Rad).
-
vodȃn, m. das Hydrat, Cig. (T.); — češ.
-
vodár, -rja, m. der Wasserträger, Cig., Jan., Frey. (Rok.); — der Wassermann ( astr.), Cig. (T.).
-
vodaríca, f. die Wasserträgerin, Jan. (H.).
-
vodarína, f. die Wassergebür, nk.
-
vódəc, -dca, m. 1) der Leiter, der Führer, Cig., Jan., ogr.- Valj. (Rad); v. teh, kir so Jezusa ujeli, Trub.; — 2) = povodec, das Leitseil, Cig., Jan., C.
-
1. vódən, -dna, adj. Wasser-; vodna moč.
-
2. vódən, -dna, adj. 1) leitend, Jan. (H.); — 2) führig, Cig.; lenksam, Jan. (H.).
-
vodę̑n, adj. wässerig, Wasser-; vodena juha, eine gehaltlose Suppe.
-
vodę́nčən, -čna, adj. wässericht, Cig., Ravn.
-
vodę́nəc, -nca, m. 1) der Wasserstoff, Cig. (T.), Vrtov. (Km. k.); — 2) der Krautapfel, C.; — 3) = voder, čapur, C.
-
vodenẹ́ti, -ím, vb. impf. zu Wasser werden, wässerig werden, Cig., Mik., Dol.
-
vodeníca, f. 1) die Wassersucht; — 2) das Wasserreis, der Wasserast, V.-Cig., Jarn. (Sadj.); — 3) die Wasserbirne, Cig., Kr.- Erj. (Torb.); — die Wassermelone, C.; — vodę̑nica, neko jabolko, Tolm.- Erj. (Torb.); — 4) die Wasserschlange, die Würfelnatter (tropidonotus tessellatus), Vremska dol.- Erj. (Torb.).
-
vodeníčav, adj. wässerig: v. krompir, Podkrnci- Erj. (Torb.).
-
vodeníčən, -čna, adj. wassersüchtig.
-
vodeník, m. 1) der Wassermann, Dict.; — 2) die Kratzdistel (cirsium oleraceum), C., Poh.- Erj. (Torb.); — 3) die Wasserader in der Erde, V.-Cig.
-
vodeníka, f. 1) = vodenica, die Wassersucht, Mur., Št.- Cig., Slom.; — 2) die klebrige Kratzdistel (cirsium erisithales), SlGor.- Erj. (Torb.); — 3) neka hruška, C., Sv. Duh pri Krškem- Erj. (Torb.); — neko jabolko, C.
-
vodeníti, -ím, vb. impf. wässerig machen, Burg. (Rok.); wässern: Vina jaz (ja) ne vodenim, Danj. (Posv. p.).
-
vodenják, m. ein halbverschnittener Saubär, vzhŠt.- C.
-
vodę́nka, f. 1) die Wasserbirne, Cig.; — 2) = vodena barva, die Wasserfarbe, Navr. (Let.).
-
vodę́r, -rja, m. = oselnik, šapur, der Schleifsteinbehälter der Mäher, Mur., Mik., C., vzhŠt.
-
1. vǫ́dica, f. = odica: 1) die Fischangel, Meg., Mur., Cig., Jan., Mik., Dalm., Hip. (Orb.); — 2) vodíca, der an der Schneide eines frisch und scharf geschliffenen Schneidewerkzeuges haftende schartige Schliff: v. z brusa se mora z oslo odbrusiti, Lašče- Levst. (M.).
-
2. vodíca, f. dem. voda; das Wässerchen: tudi vódica.
-
vodìč, -íča, m. 1) der Lotse, der Pilot, Cig., DZ.; — 2) = prevodnik, der Conductor ( phys.), Jan.
-
vǫ́dih, m. feuchtes Wetter, GBrda.
-
vodík, m. der Wasserstoff, češ., h. t.- Cig. (T.), Sen. (Fiz.), Erj. (Min.).
-
vodíka, f. eine Wasserpflanze, C.
-
vodíłən, -łna, adj. leitend, Leitungs-, nk.; vodı̑łnọ načelo, das leitende Prinzip, DZ.; brez krepke, vodilne roke, Jurč.
-
vodílica, f. der Wassereimer, Jan., C.
-
vodílja, f. die Führerin, Jan., C., Slom.; die Führerin bei Processionen, C.; — die Brautführerin, die Brautmutter, Št.- Cig., C.
-
1. vodı̑łnica, f. das Gängelband, V.-Cig.
-
2. vodı̑łnica, f. die Selchkammer, Cig., Jan.
-
vodílọ, n. 1) das Leitmittel, das Leitzeug, Cig.; — das Gängelband, C.; — 2) der Conductor ( phys.), Cig., Sen. (Fiz.); — 3) ein leitender Grundsatz, die Regel, die Richtschnur, Cig., Jan., nk.
-
vodína, f. die Wassermasse, das Wasser, ogr.- C.
-
vodíšče, n. der Wasserpunkt, Cig. (T.), Sen. (Fiz.).
-
1. vóditi, vǫ́dim, vb. impf. führen; otroka v., das Kind gängeln; Žlahtni gospod, žlahtna gospa Se za bele roke vodita, Npes.-K.; v. komu gospoda, zu jemandem den Priester beim Versehgange führen, Polj.; za nos v., bei der Nase herumführen, narren, hinhalten; jelo ga je voditi, er wurde von einer Geistermacht herumgeführt, Gor., jvzhŠt.; — leiten, lenken; delo, društvo, zavod v., nk.; — kakor vodi ta grešni svet, wie es diese sündige Welt mit sich bringt, Jurč.
-
2. vodíti, -ím, vb. impf. räuchern, selchen, Mur., Št., Kor.- Cig., C., Mik.; vojeno meso, Št.; moko v., das Mehl rösten, ("vaditi") Guts.; v. proso, der Hirse mit erhitzten Steinen einen bessern Geruch geben, Mik. (Et.).
-
1. vodı̑vəc, -vca, m. = voditelj, Cig.; naš vodivec, naš pastir, Škrb.
-
2. vodı̑vəc, -vca, m. der Selcher, Cig.
-
vǫ́dja, m. der Führer, der Leiter, Mur., Cig., Jan., nk.; v. sovražnih čet, v. kakega zavoda, nk.; der Director, nk.; — po hs. vodja.
-
vọ̑dje, n. das Wassersystem, Cig. (T.).
-
1. vódka, f. dem. voda; das Wässerchen.
-
2. vọ̑dka, f. 1) der Hebel, Cig.; — 2) die Sille, der Riemen zur Befestigung der Lockvögel auf dem Vogelherde (vudka), V.-Cig.
-
vodnár, -rja, m. der Wassermann ( astr.), Cig.
-
vọ̑dnat, adj. wasserreich, V.-Cig., C., Vest.
-
1. vodníca, f. 1) die Führerin, die Leiterin; — zvezda vodnica, der Leitstern, Cig.; — črta v., die Leitlinie, Cel. (Geom.); — 2) das Pferdeleitseil, C.
-
2. vodníca, f. die Cisterne, C.
-
1. vodník, m. 1) der Führer, der Leiter; — 2) = povodnik, das Handpferd, Hip. (Orb.).
-
2. vodník, m. 1) der Wasserkasten, Cig.; — 2) die Wasserabzucht: v. je v puščavi, das Wasser zieht durch die Bergart ab ( mont.), V.-Cig.; die Wasserkluft, Cig.
-
vodnína, f. der Wasserzoll, Cig., Jan.
-
vodnják, m. 1) der Wasserbrunnen; — die Cisterne; — 2) der Wasserbehälter, Mur., Cig.; das Bassin, Cig., DZ.; der Weiher, Jes.; — 3) das Wasserschaff, C.
-
vododę́rina, f. der Wasserriss, Cig.; — das Erosionsthal, Cig. (T.); — hs.
-
vododŕžən, -žna, adj. 1) wasserhaltend: vododržna kotlina, das Reservoir, Cig. (T.); — 2) wasserdicht, Cig.
-
vodohǫ̑dəc, -dca, m. der Wassertreter, Cig.
-
vodokàz, -káza, m. eine hydrographische Karte, h. t.- Cig. (T.).
-
vodolı̑j, * m. der Wassermann ( astr.), C.
-
vodolı̑jič, m. der Abzugscanal, vzhŠt.- C.
-
vodǫ́məc, -mca, m. der Eisvogel (alcedes ispida), Jan., Frey. (F.), Erj. (Ž.), LjZv.
-
vodomèr, -mę́ra, m. der Wassermesser, das Hydrometer, der Pegel, Cig. (T.), DZ.
73.839 73.939 74.039 74.139 74.239 74.339 74.439 74.539 74.639 74.739
Nova poizvedba
Pripombe
Na vrh strani