Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

r (100.297-100.396)


  1. zíba, f. die Wiege, Guts., Mur., Cig., Mik., SlGor.- C.
  2. zibáča, f. die Wiege, Mik., Valj. (Rad), SlGor.- C.
  3. zíbałnica, f. die Hutsche, Z.
  4. zíbanje, n. das Wiegen; das Schaukeln; z. valov, das Gewoge, Cig.; z. zemeljske osi, die Nutation, das Wanken der Erdachse, Cig. (T.).
  5. zíbanka, f. die Hutsche, Jan. (H.).
  6. zíbati, -bam, -bljem, vb. impf. in der Wiege hin und her bewegen, wiegen; mati dete ziblje; schaukeln; z. koga; z. se, sich schaukeln; otroci se zibljejo na vrbovih vejah; — z. se, wanken; drevje se ziblje od vetra; morje se ziblje, das Meer wogt; wackeln; pijanec se ziblje domov.
  7. zíbavəc, -vca, m. der Wieger, der Schaukler, Mur., Cig.
  8. zíbavka, f. die Schauklerin, Cig.
  9. zíbẹł, -ẹli, f. die Wiege; od zibeli do deske, (do motike, do groba), von der Wiege bis zum Grabe, Cig.; — tudi zibẹ̑ł, -ẹ̑li, Valj. (Rad).
  10. zíbẹla, f. die Wiege, Mur., Rez.- Baud.; — das Brustbein beim Geflügel, C.; — tudi: zibẹ̑la.
  11. zíbẹłčica, f. dem. zibelka, Jan., M.
  12. zíbẹłən, -łna, adj. Wiegen-, Mur.
  13. zíbẹłka, f. dem. zibel; die Wiege.
  14. zibetáti, -ȃm, vb. impf. schaukelnd bewegen, C.
  15. zı̑bež, m. das Schwanken, das Wanken: z. zemeljske osi, die Nutation, Cig. (T.); na zibežu biti, = na vagi biti, schwanken, Cig. (T.), Svet. (Rok.).
  16. zíbi, m. pl. das Moorland, Jarn.- Cig., Mik.
  17. zíbika, f. 1) = zibka, C., Mik., Pjk. (Črt.); — 2) die Turteltaube, SlGor.- C.
  18. zı̑bka, f. dem. ziba; 1) die Wiege; K letu bom zibko takala, Npes.-K.; — 2) die Herzgrube, C.
  19. zı̑bkalica, f. die Turteltaube, Notr.
  20. zı̑bkati, -am, vb. impf. sanft wiegen, C.
  21. zibljáti, -ȃm, vb. impf. sanft wiegen, C.; Po polju sapica pihlja, Da zrelo žito se ziblja, Čb.- Valj. (Rad).
  22. zibljìv, -íva, adj. schwankend, Cig. (T.); zibljiva ladja, Levst. (Zb. sp.); zibljivi čolniček, Vrt.; zibljive, nemirne veje, Let.
  23. zíbniti, zı̑bnem, vb. pf., Guts., Jan., Mur., Cig., Jan., Kor.- C., pogl. izginiti; (nastalo iz: zgibniti, C.).
  24. zíbote, f. pl. eine Moorgegend, SlGor.- C.
  25. zı̑d, zı̑da, zidȗ, m. 1) die Mauer; z. postaviti, podreti; bled je kakor zid, Št.- C.; čelni z., die Giebelmauer, Cig.; podporni z., die Schutzmauer, oporni z., die Futtermauer, Levst. (Pril.); — 2) = pozid, der Herd, Rez.- C.
  26. zidáłən, -łna, adj. Bau-: zidȃłni rok, die Baufrist, Levst. (Pril.).
  27. zidalíšče, n. der Bauplatz, die Baufläche, Cig., Jan., Levst. (Pril.).
  28. zídanica, f. = zidana hiša, Mur.- C.; pos. zidana klet, ein gemauerter Keller in den Weinbergen, Cig., M., C., Št., Dol., BlKr.
  29. zídanje, n. 1) das Aufführen eines Mauerwerkes, das Mauern, das Bauen; zidanje z opeko, der Ziegelbau; — 2) das Gebaute, der Bau, Dict., Cig., Jan.; novo z., der Neubau, Cig., DZ.; — tudi: zidȃnje, Valj. (Rad).
  30. zidȃtelj, m. der Baumeister, Let.
  31. zidȃtəv, -tve, f. das Bauen, der Bau, Levst. (Nauk).
  32. zídati, -am, vb. impf. ein Mauerwerk aufführen, mauern, bauen; cerkev, hišo z.; zidan, gemauert; zidana hiša, zidan most; zlate gradove z. si v oblake, Luftschlösser bauen, Cig., Preš.; — piskre zidati, Töpfe mit freier Hand verfertigen, Rib.- Jurč., Polj.
  33. zidȃtvən, -tvəna, adj. Bau-: zidatveni olajški, Bauerleichterungen, Levst. (Nauk).
  34. zidȃva, f. 1) das Bauen, der Bau, Jan.; z. cerkve, C.; — 2) die Bauart, Jan., nk.
  35. zidȃvəc, -vca, m. der Erbauer, der Bauführer, Mur., Cig., Jan.; — der Bauherr, Cig.
  36. zidȃvən, -vna, adj. zum Bauen gehörig, Bau-: zidavni zlog, der Baustil, Cig. (T.); zidavni kamen, der Baustein, Cig.; zidavna opeka, der Mauerziegel, Jan.
  37. zidȃvstvọ, n. die Baukunst, Mur., Cig., C.; das Bauwesen, DZ.
  38. zı̑dčək, -čka, m. dem. zidec, zidek; 1) das Mäuerchen; — 2) das Ofengesims, Gor.
  39. zı̑dəc, -dca, m. dem. zid; 1) das Mäuerchen, Cig., Dalm.; — 2) das Gesims, Šol., Gor.- M.; veliki z., das Hauptgesims, V.-Cig.
  40. zı̑dək, -dka, m. 1) dem. zid, Cig., Jan.; — 2) der erhöhte Ofensitz, Ig (Dol.).
  41. zı̑dən, -dna, adj. zur Mauer gehörig, Mauer-; zidni kamen, der Baustein, Cig., Jan.
  42. zidína, f. die Mauer, das Mauerwerk, Mur., Cig., Jan.; zidam grade ino tudi drugo vso zidino, Danj. (Posv. p.); zidine, das Gemäuer, ogr.- C.; die Ruine, Levst. (M.).
  43. zidíšče, n. das Gemäuer, Jan., Nov.- C., Rut. (Zg. Tolm.).
  44. zidı̑vọ, n. das Baumaterial, Jan., C.
  45. zı̑dje, n. = zidovje, Mur.
  46. zidolòm, -lǫ́ma, m. der Mauerbrecher, Cig., Jan.
  47. zidolǫ̑məc, -mca, m. = zidolom, C.
  48. zidovȃnje, n. die Baulichkeit, DZ.; das Gebäude, Levst. (Beč.); prirejeno z., der Adaptierungsbau, Levst. (Pril.).
  49. zidovȃnski, adj. Bau-: z. red, die Bauordnung, Levst. (Pril.).
  50. zidovína, f. das Mauermaterial, Vrt.
  51. zidǫ̑vje, n. coll. die Mauern, das Gemäuer, das Mauerwerk; staro, močno, mokrotno z.
  52. zijáč, m. 1) der Maulaffe, Guts., Mur., Cig.; — 2) der Schreihals, Mur.
  53. zijáča, f. 1) die Gafferin, Mur., SlGor.- C.; — za zijačo imeti kako žensko, ein Weib zum Besten haben, Slom.; — 2) die Plärrerin, Mur.
  54. ziják, m. 1) der Gaffer, der Maulaffe, Mur., Cig., Jan., SlGor., Nov.- C.; zijake prodajati, maulaffen, Cig., kajk.- Valj. (Rad); zijake si delati iz koga, česa, mit jemandem, einer Sache Possen treiben, Slom.- C.; — 2) der Schreihals, BlKr.- M.; — der Schreier, der Maulmacher, vzhŠt.
  55. zijàł, -ála, m. = zijalo 2), Preš., LjZv.
  56. zijálast, adj. 1) gaffermäßig, laffenmäßig; zijalasta molitev, Dict.; — 2) rachenförmig ( bot.), Cig. (T.); — 3) schreierisch, M.
  57. zijáliti, -ȃlim, vb. impf. gaffen, Cig.
  58. zijálọ, n. 1) der Krater, Jan., Cig. (T.); ognjeno z., der Feuerrachen, Cig.; — 2) der Gaffer, der Maulaffe; zijala prodajati, Maulaffen feil haben, gaffen; — 3) das Plärrmaul, Mur., Cig.; der Schreihals, BlKr.- M.
  59. zijáłski, adj. maulaffenmäßig, Cig.
  60. zijȃnje, n. 1) das Offenhalten des Mundes (Maules, Rachens); — das Klaffen; — 2) das Gaffen; — 3) das Schreien.
  61. zíjast, adj. gerne gaffend: z. človek, SlGor., Fr.- C.
  62. zijȃt, f. der Abgrund, Z.; (Zijati, krajno ime, Prim.- Erj. [Torb.]).
  63. zijáti, -jȃm, vb. impf. 1) den Mund (das Maul, den Rachen) offen halten; od žeje z.; — klaffen; zemlja od suše zija, Cig.; — 2) gaffen; z. kam, v koga; na kaj z., etwas begaffen, Cig.; če več ima, na več zija, je mehr man hat, desto mehr verlangt man, Z.; z vsemi tremi z. = Maulaffen feil haben, C.; — 3) schreien, plärren, Mur., Dol., Gor., jvzhŠt.; — = lachen, C.; — zı̑jati, -am, jvzhŠt.; praes. tudi: zı̑jem, Levst. (Sl. Spr.).
  64. zijàv, -áva, adj. gafferisch, Zora; zijava usta, LjZv.
  65. zijȃva, f. die Spalte, die Kluft, C.
  66. zijȃvəc, -vca, m. = zijač, zijak, der Gaffer, Jan.
  67. zijȃvka, f. 1) die Gafferin, Cig., Jan.; — 2) die Kluft, der Felsenschlund, die Grotte, Cig., Jan., Cig. (T.), C., Jap. (Prid.); — 3) zijavke, Rachenblütler (personatae), Tuš. (B.).
  68. zijȗt, m. der Abgrund, Valj. (Rad), (zjut) Mik.
  69. zíma, f. 1) der Winter; po zimi, im Winter; huda z., ein strenger Winter; golomraza z., ein Winter ohne Schnee, Cig.; v zimah smo, wir sind im strengen Winter, Lokve ( Goriš.)- Erj. (Torb.); — 2) die Kälte, Mur., Cig., Jan., C.; zima me ima, tare, Mur.; — konjem je zima bilo, Prip.- Mik.; — der Fieberfrost; — 3) bela z., das nördliche Labkraut (galium boreale), Z., Medv. (Rok.).
  70. zímast, adj. 1) winterlich, V.-Cig.; — 2) durch den Frost beschädigt, vom Frost geborsten: zimasto drevje, Z.; wetterklüftig, Cig.
  71. zı̑mce, f. pl. = zemci, SlGor.- C.
  72. zı̑mci, m. pl. = zemci, Fr.- C.
  73. zı̑məc, -mca, m. 1) der Monat Jänner, Guts.- Cig., C.; — 2) eine Winterfrucht: die Wintergerste, C.; — der Winterlein, Cig.; — der Winterapfel, Cig.; — 3) = vodomec, der Eisvogel, M.
  74. zímən, -mna, adj. winterlich, M.; — frostig, kalt, Cig., Jan., C.
  75. zímẹnji, adj. zur Winterszeit geschehend, Winter-: zimenja dela, ogr.- C.
  76. zímẹnjka, f. eine Art Apfel, C.
  77. zímẹšnji, adj. = zimenji, ogr.- C.
  78. zímica, f. 1) dem. zima; — 2) das Fieber, Z., Raič (Slov.); ( hs.).
  79. zímice, f. pl. = zemci, Mariborska ok., SlGor.- C.
  80. zimíka, f. eine Art Winterapfel, vzhŠt.- C.; — eine Art Winterbirne, vzhŠt.- C.
  81. zimína, f. = ozimina, Mur.
  82. zimíšče, n. 1) der Aufenthaltsort während des Winters, Let.; — 2) der Winterpunkt, Cig. (T.).
  83. zímiti, -im, vb. impf. überwintern, Jan.
  84. zı̑mka, f. 1) die Winterkuh, Nov.- C.; krava, dasi zimka, ima vsako pot po dve latvici mleka, Jurč.; — 2) eine Winterfrucht, C., Z.; bes. der Winterroggen, Cig.; — der Winterapfel oder die Winterbirne, Z.
  85. zı̑mnica, f. das Fieber, Meg.- Mik., Cig., Jan., ogr., Hal.- C.
  86. zimnína, f. = ozimina, Jan.
  87. zimolẹ̀z, -lẹ́za, m. die Rainweide, der Hartriegel (ligustrum vulgare), Cig., Jan., C.; — tudi češ. zimolez, zimolaz, Mik. (Et.).
  88. zimovalíšče, n. das Winterquartier, das Winterlager, C.
  89. zimovȃnje, n. die Überwinterung, Cig., M., Trub.
  90. zimováti, -ȗjem, vb. impf. den Winter zubringen, überwintern, Mur., Cig., Jan., C., Trub., Jap. (Sv. p.), Vrt.
  91. zimovíšče, n. das Winterquartier, das Winterlager, der Winteraufenthaltsort, Cig., Jan., SlN., Raič (Slov.); hs.
  92. zímovka, f. der Gimpel, Jan. (H.).
  93. zímovnik, m. = zimovišče, C.; hs.
  94. zímski, adj. winterlich, Winters-; zimski čas, zimski večeri; zimsko vreme, zimska obleka.
  95. zímščak, m. der Winterflachs, vzhŠt.- C.
  96. zímščica, f. der Winterapfel, C., Valj. (Rad).
  97. zimzélen, m. das Singrün: mali z., kleines Singrün oder Immergrün (vinca minor), Tuš. (R.).
  98. zíniti, zı̑nem, vb. pf. den Mund (das Maul, den Rachen) öffnen; zini, da ti v usta pogledam! kar bolha zine = nicht weit, einen Katzensprung, Cig.; — den Mund aufmachen, um zu sprechen, etwas sagen; kadar zine, se zlaže; niti zinil ni; ni besedice zinil; z. ne zna = er kann nicht fünf zählen, Cig.
  99. získati, -íščem, vb. pf. zusammensuchen, C.; absuchen, Cig.
  100. ziskávanje, n. das Zusammensuchen, die Ausforschung: istine z., Valj. (Rad).

   99.797 99.897 99.997 100.097 100.197 100.297 100.397 100.497 100.597 100.697  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA