Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

ov=C. (4.001-4.100)


  1. gugljáti, -ȃm, vb. impf. schaukeln, Mur.; schütteln, Tolm.- C.
  2. gúla, f., Jan., Z., C., pogl. gulja 1).
  3. gȗlež, ** m. der Aussauger, der Menschenschinder, M., C., Valj. (Rad).
  4. gúliti, -im, vb. impf. 1) wetzen, reiben, abnützen, abreiben, Jarn., Mur., Cig., Jan., Erj. (Torb.); g. se, sich reiben, Cig., Jan.; psi se gulijo = se igrajo, Jarn.; — die Rinde, die Haare, die Haut abwetzen, schinden, Cig., SlGor.; — osla s palico g., (prügeln), Vod. (Izb. sp.); — g. kaj, = brez zob jesti, C.; — 2) schlecht geigen, fiedeln, Jan., C.; — vsak svojo guli = vsak svojo gode, Gor.; — 3) ausziehen, schinden ( fig.), prellen, bedrücken, Cig., Jan., nk.; gulijo ga, dokler čutijo, da ima kak krajcar, jvzhŠt.
  5. gúlja, f. 1) die Schindmähre, Z.; — 2) das Schwein, Jan., SlGor.- C.; — 3) kleine, elende Wirtschaft, die Frette, C.; — prim. guliti.
  6. gȗmba, f. 1) = gumb, BlKr., M., Slom.- C.; — 2) smolikasta gumba na drevesu, Pirc, Mur., C.; pogl. gumpa.
  7. gumbela, f. das Maiglöckchen (convallaria majalis), vzhŠt.- C.; — prim. gumbala.
  8. gȗmbnica, f. 1) das Knopfloch, V.-Cig., Jan., nk.; — 2) die Knopfnadel, C.
  9. gȗmbovščnica, f. die Knopfnadel, Ščav.- C.
  10. gūmi, -ija, m. das Gummi, C., nk.
  11. gumníšče, n. 1) die Tenne, die Dreschtenne auf dem Felde, Mur., Cig., Jan.; — 2) der Platz, wo eine Tenne war, Mur.; — 3) der Vogelherd, C.
  12. gúmnọ, n. 1) festgestampfter Boden: die Tenne, die Dreschtenne, Mur., Cig., Jan., ogr.- Mik.; gumnò, Ravn., ogr.- Valj. (Rad); — 2) der Vogelherd, Cig., Pot.- M., C.
  13. gȗmpa, f. 1) der Knorren, C.; — 2) verhärtetes Geschwür, Jarn.; die Beule, Cig.; — 3) dummes Weib, C.
  14. gȗmpast, adj. 1) keulenförmig, Cig.; — stumpf: gumpasta igla, Z.; — (o kipih) nicht genug bearbeitet, C.; — 2) pren. ungeschlacht, flegelhaft, roh, C., M., Z.; — dumm, Cig.
  15. gȗmpec, -pca, m. 1) der Lümmel, der Tölpel; — 2) der Schlag, C.; — prim. gumpati.
  16. gȗncati, -am, vb. impf. schaukeln; g. se, sich schaukeln, Cig., Jan., Kr.; wackeln, C.; voz se gunca, Z.
  17. gȗnda, f. der Dummkopf, Rib.- M., C.
  18. gȗnga, f. die Viola, die Geige, C.
  19. 1. gȗngati, -am, vb. impf. die Viola spielen, C.
  20. gúngəlj, -glja, m. der Baumknoten, der Knorren, C.; — der Finger- oder Fußknöchel, Rez.- C.; prim. it. gongola, die Halsgeschwulst, C. (?)
  21. gungljáča, f. der Knorrenstock, C.
  22. gungljáti, -ȃm, vb. impf. mit großen, mageren Füßen einhergehen, Rez.- C.; — prim. gungelj.
  23. gúnj, m. die Kotze, Cig., Jan., C., BlKr., jvzhŠt.
  24. gúnja, f. die Kotze, C.; — kotziges Kleid, Trst. (Let.), Mursko polje; prim. it. gonna, srlat. gunna, Mik. (Et.).
  25. gúnjast, adj. kotzig, zottig, C., Z.; gunjast pes, vol, ob Muri- Trst. (Let.).
  26. guráča, f., nam. igrača, Mur., C., vzhŠt.; latinščina mu je bila gurača, Raič ( Let.).
  27. gúrati, -am, vb. impf. 1) abnützen, schartig, stumpf machen, Fr.- C.; nož g., Z.; — 2) über die Kräfte anstrengen, plagen, C.; živino g., Z.; g. se (tudi: gurati), sich plagen, Goriš.- Štrek. (Let.), Gor.
  28. gúrati se, -am se, vb. impf., nam. igrati se, C., Mik., vzhŠt.; (g. si, Jan.).
  29. gúščer, -ra, m. 1) die grüne Eidechse (lacerta viridis), C., Trst. (Let.), kajk.- Vest.; — 2) pl. guščeri, die Halsdrüsengeschwulst, Trst. (Let.), kajk.- Vest.; — 3) = mišca (Muskel), kajk.- C.; — prim. kuščer, kuščar.
  30. gúšiti, gȗšim, vb. impf. würgen, ersticken, Cig., ogr.- C.; hs.
  31. 1. gúza, f. die Falte, Cig.; die Runzel, SlGor.- C.
  32. 1. gúzati, -am, vb. impf. 1) falten, C.; — 2) guzan, gefaltet, faltig; guzana janka, faltiger Weiberkittel, Npes.- Kres, C., Mursko polje.
  33. 2. gúzati, -am, vb. impf. 1) mit zahnlosem Munde beißen, saugen, Mur., C., Z.; — 2) g. (se), mit dem Hintern wetzen, C.; = drsati se, Tolm.- Štrek. (Let.); — 3) schleppen, GBrda.
  34. 2. gúzniti, gȗznem, vb. pf. = crkniti, Št.- C.; — prim. golsniti. (?)
  35. gvazdati, -am, vb. impf. dumm schwätzen, C., Z.
  36. gvǫ̑zd, m. der Keil, der Nagel, Cig., C., Vrt.; stsl., rus.
  37. hába, f. der Flügel, der Fittig, Kor.- Jarn., Guts., Mur., Jan., C., Št.- Valj. (Rad); stara ptičke ob hudi uri ogrne s habami, C.
  38. habáč, m. = bahač, C.
  39. habàn, -ána, m. der Bengel, Cig., Jan., C.
  40. 2. hábanje, n. 1) das Schonen, ogr.- M.; — 2) das Meiden: h. grehov, C., kajk.- Valj. (Rad).
  41. hábast, adj. 1) geflügelt, Mur., C.; — 2) übermüthig, C.
  42. habàt, -áta, adj. geflügelt, Cig., Jan., SlGradec- C.
  43. 1. hábati, -am, vb. impf. 1) puffen, Z.; stoßen, Cig.; z rogovi h., Gor.; — 2) wehen: vročina haba od koga ali česa, Dol.; plamen haba = šviga, C.; — 3) ungeschlacht, plump einhergehen, C., Z.; — 4) = bahati, C.; — 5) = bljuvati, Kras; — prim. hebati.
  44. 2. hábati, -am, vb. impf. 1) h. kaj, etwas hintanhalten, C.; — verschonen, schonen, Meg., Dalm., M.; — h. kaj od koga, česa, behüten, C.; h. koga česa, jemanden vor etwas warnen, C.; — 2) h. se česa, sich vor etwas hüten, sich einer Sache enthalten, Habd.- Mik., ogr.- M., C.; prim. stsl. habati sę, sich enthalten.
  45. habed, m. = habat, C.
  46. hábən, -bna, adj. eilig, schnell: habno iti, C.
  47. hábər, -bra, adj. = ošaben, Poh.- C.
  48. habet, m. = habat, C.
  49. habę́ti, -ím, vb. impf. schwach werden, C.
  50. 1. hábiti, * hȃbim, vb. impf. verderben, beschädigen, Habd.- Mik., Cig., C., BlKr.- M.; žganje jim od leta do leta bolj glave habi, Nov.; vino se habi, Navr. (Let.); — schänden, Fr.- C.
  51. 2. hábiti, * -im, vb. impf. mit den Flügeln stoßen, fliegen, C.; ptice pod nebom habijo, Slom.; — pren. prahlen, C.; — prim. haba.
  52. 3. hábiti, * -im, vb. impf. h. se = habati se, C.; — prim. 2. habati.
  53. 4. hábiti, * -im, vb. impf., C., pogl. hapiti.
  54. 2. habljáti, -ȃm, vb. impf. hastig zusammenklauben, C.
  55. hábniti, hȃbnem, vb. pf. 1) stoßen, puffen, Cig., Kras; mit der Faust o. dem Ellbogen stoßen, Štrek.; prim. hebniti; — 2) schwach, müde werden, C.; hinsinken, hinstürzen, Cig., Nov.- C.
  56. hȃbnjak, m. der Fegewisch, C.; — prim. haba.
  57. habováti, -ȗjem, vb. impf. = varovati: h. bolnika, h. pijanca, da ne pade, C.; — h. se, sich hüten: starec se habuje, geht vorsichtig, C.; h. se česa, sich vor etwas hüten, C.
  58. hábriti se, -im se, vb. impf. sich rühmen, prahlen, C.
  59. habrìv, -íva, adj. prahlerisch, hochmüthig, C.
  60. habrı̑vəc, -vca, m. der Prahler, C.
  61. habrȗn, m. der Prahlhans, vzhŠt.- C.
  62. hacálọ, n. der breit Einherschreitende, M., C.
  63. hacáti, -ȃm, vb. impf. schwerfällig einhergehen, breit einherschreiten, C.; (o medvedu), Zora; hacal je po slami okoli konja, LjZv.; prim. kor.-nem. hatsch'n, schleppend einhergehen.
  64. hácniti, hȃcnem, vb. pf. hauchen, blasen, SlGor.- C.; prim. hs. haknuti, hauchen.
  65. hȃdra, f. das Kopftuch der Weiber, vzhŠt.- C.; prim. adra; iz nem. "Hader".
  66. hȃdrica, f. das Tüchel, das Schnupftuch, C., Kor.- Kres.
  67. hadrijȃn, m. die Bärwurz (meum athamanticum), M., C., Medv. (Rok.).
  68. hahár, -rja, (-ra), m. der Henker, der Peiniger, vzhŠt.- C., ogr.- Valj. (Rad); prim. srvn. hahaere, Mik. (Et.).
  69. hahljáti, -ȃm, vb. impf. 1) hervorsprudeln, Jan.; iz soda hahlja, Z.; voda iz lukenj hahlja, Vod. (Izb. sp.); iz breznov vode hahljajo, Škrinj.- Valj. (Rad); — 2) hervordampfen, C.; že zjutraj žganje iz njega hahlja, Slom.; — 3) h. se, grob, laut lachen, Jan., C., BlKr.- M.; nepristojno se h., Cv.
  70. hȃj, interj. 1) lass! haj ga (hajta, hajte!) lass(t) ihn! C.; — haj, haj! tako se kragulj odganja od kokoši, C.; — iz: nehaj, C.; — 2) haj tuja haj! (tako se poje o zibanju deteta).
  71. hȃj, m. das Liegen (v otročjem govoru), C.
  72. 2. hájati, -jam, -jem, vb. impf. sich kümmern: h. za kaj, Ist.- C., SlN.- C.; — h. za čim, sich kümmern, sich bestreben, ogr.- C.; hs.
  73. hȃjc, interj. tako se veleva volu, kadar naj gre na levo, k sebi, C., Gor.; — prim. ajs.
  74. hȃjsasa, interj. heißa! h., hopsasa! C.
  75. hȃjžer, m. = aržet, C., Št.- Mik.; prim. nem. Aser = Sack zum Anhängen, Mik. (Et.).
  76. hàla, interj. holla! C.; Oj hala, hala, Nežica! Npes.-Vraz.
  77. halabȗka, f. der Lärm, das Getümmel, Mur., C., kajk.- Valj. (Rad), Zora.
  78. halabȗra, f. der Lärm, der Tumult, ogr.- C.
  79. haladı̑kati, -kam, -čem, vb. impf. schnell gehen, stark auftreten, Hal.- C.
  80. háłda, f. = haloda, haloza, C.
  81. hȃłdje, n. coll. = halodje, haložje, C.
  82. haljáti, -ȃm, vb. impf. in langer, herabwallender Kleidung einherschreiten, C.
  83. halōckati, -am, vb. impf. hallo rufen, C., Z.
  84. háloda, f. = haloza, C.
  85. hálodje, n. coll. haložje, C.
  86. halǫ́ga, f. 1) das Gestrüpp, C.; — vom Wasser angeschwemmtes Reisicht, C.; — 2) das Seegras, Valj. (Rad), (haluga) Guts.; der Tang (haluga) Tuš. (R.); — 3) der Fetzen, C.; prim. faloga.
  87. haloti, f. pl. Fetzen, C.; — prim. faloti.
  88. halováti, -ȗjem, vb. impf. lärmen, C.
  89. halǫ́za, f. das Gestrüpp, C.; dichtes Unkraut: taka haloza je že v vinogradu, da bo treba kmalu podplevati, jvzhŠt.
  90. haložína, f. = haložje, C.
  91. halǫ̑žje, n. coll. das Gestrüpp, C.; das Reisig, bes. angeschwemmtes Reisig, vzhŠt.
  92. hám, m. nav. pl. hami, 1) das Pferdegeschirr nach ungarischer Art (ohne Kummet, nur aus Riemenzeug bestehend), vzhŠt.- C., ogr.- Valj. (Rad); — 2) das Tragband, Hal.- C.; — 3) die Hosenträger, SlGor.- C.; prim. madž. hám, srlat. chamus, Mik. (Et.).
  93. hȃmati, -am, vb. impf. fressen, essen (v otročjem govoru), C., Z.; schnappen, C.
  94. hámica, f. dem. hama, = krača, SlGor.- C.
  95. hámičen, -čna, adj. falsch, hinterlistig, Mur., ogr.- C.; prim. nem. hämisch, madž. hamis, falsch, böse, Mik. (Et.).
  96. hamljáti, -ȃm, vb. impf. 1) schnappen, C.; — 2) hudeln, Cig.
  97. hamǫ́riti se, -ǫ̑rim se, vb. impf. die Stirne runzeln, Fr.- C.
  98. hapák, m. ein noch nicht völlig ausgewachsenes Rind, jvzhŠt., ogr.- C.; — tudi psovka: der Tölpel, C.; sešvedran h., SlN.
  99. hȃpati, -am, vb. impf. 1) mit dem Munde, Maule haschen, schnappen, V.-Cig., Jan., C.; — 2) h. se česa, ergreifen, in Angriff nehmen, C.; — 3) schlagen (v otročjem govoru), C., jvzhŠt.; — prim. hap.
  100. hapę̑tina, f. das Fleisch von im Frühjahr geworfenem, im Winter geschlachtetem, also unreifem Rind, vzhŠt.- C.; — prim. hapak.

   3.501 3.601 3.701 3.801 3.901 4.001 4.101 4.201 4.301 4.401  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA