Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

m (76.148-76.247)


  1. zaškripentẹ́ti, -ím, vb. pf. = zaškripentiti, (zaškrp-) C.
  2. zaškripę́ntiti, -ę̑ntim, vb. pf. = zaškripati: z. z zobmi, mit den Zähnen aufknirschen, (-škrp-) Cig., C., Npes.- M.
  3. zaškripetáti, -etȃm, -ę́čem, vb. pf. einen knirschenden Laut hervorbringen, knirschen, Jan. (H.).
  4. zaškrípniti, -škrı̑pnem, vb. pf. einen knarrenden, knirschenden Laut hervorbringen, M.
  5. zaškŕniti, -škȓnem, vb. pf. mit einem knarrenden Laut eine Drehung bewerkstelligen, zudrehen, Cig.; z. pipo, Mur., C., vzhŠt.- Vest.; zuschrauben, vzhŠt.
  6. zaškrnjȃłəc, -łca, m. = zaškrnjalo 2), der Reiber am Fenster, C.; — der Riegel, vzhŠt.
  7. zaškrnjálọ, n. 1) der Pipenhahn, C.; — 2) der Reiber an einem Fenster, C.
  8. zaškrobotáti, -otȃm, -ǫ́čem, vb. pf. = zaškrabotati, Glas.
  9. zaškropíti, -ím, vb. pf. 1) = škropeč porabiti, verspritzen, verträufeln, Cig.; — 2) zu spritzen anfangen, Jan. (H.).
  10. zaškŕtati, -am, vb. pf. = začeti škrtati; miš je zaškrtala.
  11. zaškŕtniti, -škȓtnem, vb. pf. einen Kratzlaut oder einen Laut hervorbringen, wie er z. B. beim Nagen gehört wird; miš zaškrtne; zaškrtne podkov, Npes.-K.
  12. zašlátati, -šlȃtam, vb. pf. mittelst Tastens wahrnehmen, ertasten.
  13. zašpáliti, -špȃlim, vb. pf. zuspeilern: klobaso z., Cig., vzhŠt.; — prim. špala.
  14. zašpíliti, -špı̑lim, vb. pf. zuspeilen: klobaso z., Cig., M.; — z. obleko, mit der Stecknadel ein Kleid zuheften, Trst. (Let.); — prim. špila.
  15. zašpíniti, -im, vb. pf. = zašpiliti, M., Notr.; — prim. špina.
  16. zašrȃvbati, -am, vb. pf. zuschrauben, Cig.; — prim. šravb.
  17. zašrȃvfati, -am, vb. pf. = zašravbati.
  18. zaštę̑ntati, -am, vb. pf. verzögern, C.; — z. se = zamuditi se, zu lange verweilen, Z.
  19. zaštẹ́ti se, -štẹ̑jem se, vb. pf. sich verzählen.
  20. zaštı̑brati, -am, vb. pf. = zadavčiti, versteuern, Guts.- Cig.
  21. zašundráti, -ȃm, vb. pf. zu lärmen, zu poltern anfangen; einen Lärm erheben.
  22. zašútati, -am, vb. pf. erlauern, Z.; erschleichen: smrt koga zašuta, ogr.- C.
  23. zašútiti, -im, vb. pf. = zašutati, C.
  24. zašvedráti, -ȃm, vb. pf. verkrümmen, C.
  25. zataboríti, -ím, vb. pf. als Lager befestigen, Jan. (H.); z. se, sich in einem befestigten Lager verschanzen, Jan. (H.), Bes.
  26. zatȃja, f. die Verleugnung, Jan.; z. samega sebe, die Selbstverleugnung, C.
  27. zatájati, -am, vb. impf. ad zatajiti; = zatajevati, Mur.
  28. zatajȃvəc, -vca, m. der Verleugner, C.
  29. zatȃjba, f. die Verheimlichung, die Verschweigung, die Verleugnung, Cig., Jan., DZ., kajk.- Valj. (Rad); z. Petrova, Jsvkr.
  30. zatajevȃnje, n. das Verheimlichen; das Verschweigen, das Verleugnen; z. samega sebe, die Selbstverleugnung.
  31. zatajeváti, -ȗjem, vb. impf. ad zatajiti; verheimlichen, verleugnen; z. samega sebe.
  32. zatajevȃvəc, -vca, m. der Verleugner, Jan.
  33. zatajíti, -ím, vb. pf. verheimlichen, verhehlen, verleugnen; z. samega sebe; z. vero; z. napačno delo (vertuschen), Cig.; z. smeh, das Lachen verbeißen, Cig.
  34. zatajník, m. der Verleugner, ogr.- C.
  35. zatȃkati, -kam, -čem, vb. impf. ad zatočiti; 1) rollen machen, Cig.; Pisana skrivna zav'jača, Daleč po svet' se zatače, (= pismo), Vod. (Pes.); — 2) = verfüllen; vino z., Navr. (Let.); — 3) z. se, sich abrunden: zelje se ne zatače, das Kraut bildet keine Köpfe, jvzhŠt.
  36. zatakljáti, -ȃm, vb. pf. rollen o. kollern machen.
  37. zatákniti, -nem, vb. pf. = zatekniti.
  38. zátanəc, -nca, m. das Genick, Guts.- Jarn., Mur., Cig., C., KrGora; — prim. zatilnec.
  39. zátanək, -nka, m. = zatanec, Jarn., M., ogr.- Valj. (Rad).
  40. zatantáti, -ȃm, vb. pf. unterdrücken: ogenj z., C.; — vertuschen, Z.
  41. zatȃpljati, -am, vb. impf. ad zatopiti; 1) überfluten, überschwemmen, Cig., Jan.; valovi me zatapljajo, die Flut umringt mich, Cig.; — Sladko veselje zataplja ves svet, Čb.- Jan. (Slovn.); — z. glas, eine Stimme sich verlieren machen: njegov glas, dasi nekoliko hripav, zatapljal je še vse druge, LjZv.; — 2) versenken.
  42. zatȃrnati, -am, vb. pf. zu jammern anfangen, aufjammern, Cig.
  43. zatéči, -téčem, vb. pf. 1) verlaufen: z. komu pot, Cig.; besetzen: zatecite jim vodo noter do Bet Bare! Dalm.; — überraschen, ertappen, Cig., Jan., BlKr.; toča me je zatekla, C.; z. koga v kakem dejanju, Cig.; zatekel sem ga, ko je zelje kradel, M.; zatekel jih je speče, er fand sie schlafend, Cig.; z. doma, zuhause antreffen, Navr. (Kop. sp.); — z. kaj, hinter etwas kommen, Cig.; — 2) = doteči, (Versäumtes) einholen, Dol.- BlKr.; — 3) = doteči, verfallen: obresti dotečejo, Gor.; — 4) mit einer Geschwulst bedeckt werden, verschwellen, zuschwellen; zatekel, verschwollen; zateklo lice, C.; — z. se, zuquellen, Cig.; — 5) z. se kam, irgendwo einlaufen, Cig.; sich an jemanden wenden, seine Zuflucht zu jemandem, zu etwas nehmen: z. se h komu, k čemu; — 6) z. se, sich im Laufen verirren, sich verlaufen, Cig.; pes se je kam zatekel, Str.; — z. se v tuje pravice, sich am fremden Rechte vergreifen, Cig.; — 7) z. se, zu laufen anfangen, einen Anlauf nehmen, Cig., Telov.
  44. zatę́gati, -am, vb. impf. ad zategniti; po hrvatsko z., mit croatischem Accente, croatisierend sprechen, Z.
  45. zatę́gəł, -gla, adj. zähe, Cig., Cig. (T.); z. je les, kadar se rad šibi, M.; zateglo meso, Z., jvzhŠt.; zategla zemlja, lehmiger Boden, Polj.; z. kruh, weiches, patziges Brot, Polj.; zateglo življenje, eih zähes Leben, Šol., Nov.; — zategla barva, eine dunkle Farbe, C.
  46. zatę̑gljaj, m. das Dehnungszeichen, Jan.
  47. zategljìv, -íva, adj. zähe, Cig.; — zategljiva je tekočina, katera se vleče, C.; — zategljiv je pot, ako ga neče biti nikdar konec, Podkrnci- Erj. (Torb.); — langsam: zategljiva rast jezika, Zora.
  48. zatę́gniti, -nem, vb. pf. 1) durch Ziehen schließen, zuziehen, zuschnüren; zanko, vozel z., Mur., Cig., Hal.- C.; zagrinjalo z., einen Vorhang zuziehen, Cig.; — 2) durch Ziehen aus der richtigen Lage bringen, verziehen, verdehnen; usta z.; klobuk z.; den Hut verschieben, Cig.; zategnjen, verzerrt, Cig., Cig. (T.); — malo drugače z., ein wenig ändern, die Sache ein wenig anders darstellen, Jurč.; — 3) dehnen: glas, zlog z., einen Laut, eine Silbe dehnen, Cig., Jan., Cig. (T.), Vod.- Cv.; zategnjen samoglasnik, C.; — 4) einbringen, (Versäumtes) nachholen, C.; — 5) dunkel werden ( v. der Farbe): barve zategnejo, C.
  49. zategovȃnje, n. das Zuziehen, das Zuschnüren; — das Verziehen; — das Dehnen; — prim. zategovati.
  50. zategováti, -ȗjem, vb. impf. ad zategniti; po hrvatsko z., mit croatischem Accente, croatisierend sprechen; tudi: zatę́govati, Dol.
  51. zatèk, -tę́ka, m. 1) die Ertappung, Cig.; — 2) die Zuflucht: z. imeti pri kom, Svet. (Rok.).
  52. zátək, -tka, m. 1) der Stöpsel, C., jvzhŠt.; — 2) = zapah, der Riegel, C.
  53. zatẹkalíšče, n. der Zufluchtsort, Cig., C.; tvoje usmiljenje bo moje zatekališče, Jap. (Prid.).
  54. zatẹ́kanje, n. po pomenih glagola zatekati (se); tudi: die Nachstellungen, C.; z. hudičevo, Dalm.
  55. zatẹ́kati, -tẹ̑kam, -čem, vb. impf. ad zateči; 1) močno je zatekalo skozi streho, Regenwasser sickerte in Menge durchs Dach, SlN.; — 2) überraschen, BlKr.; — 3) einholen: z., kar se je zamudilo, Cig., BlKr.- M.; — 4) mit Geschwulst verdeckt, verstopft werden, verschwellen, zuschwellen: rane zatekajo, Cig., Jan.; — 5) z. se, sich im Laufen verirren: psi se zatekajo, Cig.; — 6) z. se kam, flüchten, seine Zuflucht nehmen.
  56. zatəkníti, -táknem, vb. pf. 1) hinter etwas stecken: z. si kaj za pas, Navr. (Let.); — 2) durch Hineinstecken einer Sache schließen, zustecken, verstopfen; z. cev, luknjo; steklenico z.; okno z. (= zapreti), SKr.; — durch ein vorgestecktes Hindernis versperren: pot z., Cig.; — 3) z. se ob kaj, an etwas stecken o. hangen bleiben, Cig.; — 4) drobec kruha z., einen Bissen Brot in den Mund stecken, Gor.; — s prepovedjo z. koga kam, jemanden internieren, Levst. (Nauk); — 5) verlegen: z. kam kako reč, da je ni moči najti, Jurč.
  57. zatelebánəc, -nca, m. der Liebesnarr, Cig.
  58. zatelebániti se, -ȃnim se, vb. pf. 1) = zatelebati se, sich vergaffen, C.; — 2) anrennen, Jan.
  59. zatelebáti se, -ȃm se, vb. pf. sich vergaffen; — sich vernarren; z. se v koga, v kaj; z. se v dekle; z. se preveč v gospodarstvo, Glas.; zateleban biti v koga (kaj), vernarrt, verliebt sein in jemanden (etwas).
  60. zatelę́biti, -ę̑bim, vb. pf. 1) zuwerfen, zustoßen; z. vrata, die Thür zuschlagen, C.; z. se kam, irgendwohin stürzen, fallen, C.; — z. se, unüberlegt handeln o. reden, zuplatzen, Cig.; — 2) = zatelebati se, sich vergaffen, Jarn., C.
  61. zatẹ́pati, -tẹ̑pam, -pljem, vb. impf. ad zatepsti; 1) zuschlagen: zemljo z., C.; — 2) beschmutzen: obleko si z., C.; prim. zatepsti 2); — 3) einklopfen, Cig.
  62. zatepílọ, n. ein aus Dummheit widersetzlicher Mensch, ein verstockter Dummling, Guts.- Cig.
  63. zatépsti, -tépem, vb. pf. 1) zuschlagen, hartschlagen; z. zemljo, die Erde hart stampfen, C.; zemlja od dežja zatepena, die infolge des Regens nicht mehr lockere Erde, C.; dež zatepe setev, M.; — zatepeno srce, ein verstocktes Herz, Trub.; — zatepen, untersetzt, gedrungen ( v. Körperbau), Dict., Ig (Dol.); — 2) mit Koth beschmutzen; z. obleko, Cig., C.; ves zatepen. Cig., BlKr., jvzhŠt.; — 3) durch Schlagen, Klopfen hineinbringen, einklopfen, Cig.; — z. se komu v glavo, sich in jemandes Gedanken festsetzen, Let.; — 4) z. juho z moko, Mehl in die Suppe einrühren, Mur., C.; — 5) verlieren, verlegen, Cig.; penez sem nekam zatepla, vzhŠt.- C.; — verloren gehen machen: nekoliko čebel zatepo dežji in plohe, Levst. (Beč.); — verthun, verschwenden, Cig., C.; z. čas, die Zeit vertändeln, Cig.; — z. se, vagierend sich verlieren, sich verirren, z. se kam, Cig.
  64. zatəptáti, -ȃm, vb. pf. 1) durch Stampfen schließen, zustampfen; z. luknjo; — 2) = s teptanjem spraviti v kaj, einstampfen: z. travo v zemljo; — 3) zu stampfen anfangen; z. z nogama, Vrt.; — 4) durch Treten verderben: živina zatepta klajo, Cig.
  65. zatę̑rati, -am, vb. impf. = zatirati, M.
  66. zatésati, -tę́šem, vb. pf. fehlerhaft abzimmern, Z.
  67. zatę̑sək, -ska, m. nav. pl. zateski, Scharten im Holz, durch unvorsichtiges Behauen hervorgebracht, C.
  68. zatẹsníti, -ím, vb. pf. verengen, Cig.
  69. zatę̑tək, -tka, m. die Anhaltspunkt: nekaj zatetkov so našli, Svet. (Rok.).
  70. zatę́ti, -tnèm, vb. pf. 1) hineinhauen: sekiro z. v kaj, Rib.- Burg. (Rok.); — 2) mit der Hacke, den Zähnen, den Krallen hineinhauend erfassen, C., Z.; einbeißen, Mur., Cig., Rib.- M., Met.; packen: z roko z., C.; napadnika z. za goltanec, Bes.; — habhaft werden, Jan.; jemali so jim, kar se je zatelo (was man erfassen konnte), Levst. (Zb. sp.); — 3) überraschen, ereilen: noč me je zatekla, Cig.; V borštu jo temna noč zatne, Npes.-K.
  71. zatezȃj, m. das Dehnungszeichen, Jan.
  72. zatę́zanje, n. das Dehnen; — das Gedehntsprechen; — die Dehnung ( gramm.), Cig. (T.); das Verzögern, Cig., Jan.
  73. zatę́zati, -am, vb. impf. ad zategniti; 1) zuziehen, zuschnüren; — 2) verziehen; — 3) dehnen; — gedehnt sprechen; besede z., Mik., Dict.; — dehnen ( gramm.), Cig., Cig. (T.); — in die Länge ziehen, verzögern, aufschieben, Cig., Jan., Cig. (T.), C.; zatezani gib, verzögerte Bewegung ( phys.), Cig. (T.); z. z odgovorom, mit der Antwort zögern, Jurč.
  74. zatezávati, -am, vb. impf. = zatezati.
  75. zatę̑zək, -zka, m. der gedehnte Accent, C.
  76. zatę̑znik, m. der Schnürleib, Jan. (H.).
  77. zatezováti, -ȗjem, vb. impf. = zatezati.
  78. zatìč, -tíča, m. 1) der Pfahl, Cig., Jan.; z. za hmelj, die Hopfenstange, Cig.; — 2) der Riegel, Z.; — 3) zátič, der Stöpsel, Mur., Cig., Jan., C., Savinska dol.; — der Pfropf, der Spund, Jan.; — ( fig.) der Zwerg, C.
  79. zatı̑čək, -čka, m. der Stöpsel, Št.- Cig., Jan., C.; — der Lasszapfen, Cig.
  80. zatı̑čnik, m. der Stöpselzieher, C.
  81. zatíhniti, -tı̑hnem, vb. pf. still werden, verstummen, M.
  82. zatìk, -tíka, m. 1) der Pfropf, der Stöpsel, Mur., Cig.; zátik, Trenta- Erj. (Torb.); prim. zatek; — 2) der Riegel, Cig., Jan., Mik., Valj. (Rad); — ein Brett, das vor einer Öffnung auf- und zugeschoben wird, der Schieber, V.-Cig., Jan., DZ.; — der Vorstecker, der Schließnagel, Cig., Jan.
  83. zatı̑ka, f. 1) der Stöpsel, Cig.; — 2) = klinček, s katerim se kamba pri jarmu zatakne, da iz njega ne zdrsne, Notr., Polj.; — 3) der Riegel, Jan.; — 4) das Sperrholz in den Mühlen, ein Rad stehen zu machen, Cig.; — 5) das Steckenbleiben des Fadens beim Nähen, Gor.- DSv.
  84. zatikáča, f. 1) ein Stab zum Hineinstecken, Mik.; — mreža z., das Stecknetz, Levst. (Nauk); — 2) der Riegel (beim Zimmern), C.
  85. zatikáłən, -łna, adj. zum Zustecken, Zuschieben dienend: zatikȃłnọ okno, das Schubfenster, Jan. (H.).
  86. zatikȃłnik, m. 1) der Lasszapfen, V.-Cig.; — 2) der Spanner im Stricke der Holzsäge, Cig.
  87. zatikálọ, n. 1) to, s čimer se kaj zatika: der Riegel, Z.; — die Spindellappe der Uhrmacher, Cig.; — 2) der Lückenbüßer, Jan. (H.).
  88. zatíkati, -tı̑kam, -čem, vb. impf. ad zatekniti; 1) verstopfen; — 2) hineinstecken; v streho zatičejo steljo in kresnice, Navr. (Let.); — z. kaj pred kaj, etwas vorstecken, Cig.
  89. zatikȃvka, f. = veja, ki se zatika po travnikih tam, koder ne smejo ljudje hoditi, Dol.
  90. zatı̑kljaj, m. 1) kar se v usta zatakne, ein Bissen: z. kruha, Gor.; — 2) der Stöpsel, Gor.
  91. zatı̑lčati, -am, vb. pf. = pri tilčanju izgubiti, Polj.
  92. zatı̑łčən, -čna, adj. Genick-: zatilčni možgani, das Hinterhirn, Jan. (H.).
  93. zatı̑łəc, -łca, m. das Genick, der Nacken, Cig., Jan.; ( prim. "zátovəc").
  94. zatı̑łək, -łka, m. das Genick, der Nacken, Dict., Habd.- Mik., Jan., Cig. (T.), Rib.- Mik., Lašče- Erj. (Torb.).
  95. zatı̑łka, f. = jamica v zatilniku, Notr.
  96. zátiłnəc, -nca, m. = zatilnik, ("zátovnc"), Rož.- Kres.
  97. zatı̑łnica, f. das Hinterhauptbein, Cig. (T.), Erj. (Z. Som.).
  98. zatı̑łnik, m. das Hinterhaupt, das Genick, der Nacken, Meg., Mur., Cig., Jan., Dol., Dalm.- Valj. (Rad).
  99. zatı̑łnjak, m. = zatilnik, Cig.; zátiłnjak, vzhŠt.
  100. zatı̑nati, -am, vb. impf. ad zateti; (hinein)hauen, C.

   75.648 75.748 75.848 75.948 76.048 76.148 76.248 76.348 76.448 76.548  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA