Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

m (33.001-33.100)


  1. 2. krīpa, f. der Fels, der Steinklumpen, Rez.- C.; prim. it. greppo.
  2. 3. krípa, f. der Hebel, Rib.- Levst. (Rok.); železen drog, na enem koncu nekoliko ploščnat, na drugem koničast, Dol.
  3. krı̑par, -rja, m. kdor v kripi kuretino na prodaj nosi, C.
  4. kripę̑vəc, -vca, m. die Filzlaus, Ip.- Mik. (Et.); — prim. krpelj.
  5. 1. krípica, f. dem. 1. kripa; 1) das Steirerwägelchen, C.; — 2) das Handkörbchen (aus Weidenruthen), C.
  6. 2. krīpica, f. dem. 2. kripa, das Steinchen, Rez.- C.
  7. kríplje, v reku: na vse kriplje, aus allen Kräften, mit aller Anstrengung; (temna beseda: kríplji, m. pl. Valj. [Rad]; "kriplje" nam. "kreplje" compar. ad krepko, Svet. [Rok.]; drži kar kriplje moreš, halt so fest du kannst, Z.).
  8. kristāl, m. der Krystall.
  9. kristālast, adj. krystallinisch, Cig., Jan., Cig. (T.); kristalasta hribina, Erj. (Min.).
  10. kristālən, -lna, adj. krystallen, krystallinisch, Krystall-, Cig., Jan., nk.; kristalna leča, die Krystallinse, Cig., Jan.; kristalna prizma, das Krystallprisma, Žnid.; kristalni liki, Krystallgestalten, Cig. (T.).
  11. kristalizováti, -ȗjem, vb. impf. krystallisieren, Cig. (T.), nk.; tudi: k. se, Cig. (T.).
  12. kristālnost, f. die Krystallform, Cig. (T.).
  13. kristalopìs, -písa, m. die Krystallographie, Cig. (T.).
  14. kristalováti, -ȗjem, vb. impf. krystallisieren, Jan. (H.).
  15. kristan, m. das Pfluggestell, Jan.
  16. krístavəc, -vca, m. der Stechapfel (datura stramonium), Cig., Jan., Tuš. (R.), M., C.; tudi: die Stechpalme (ilex aquifolium), Cig., Medv. (Rok.); — menda bi se moralo pisati: kristovec; prim. božje drevce (ilex aqu.), C.
  17. kristijȃn, m. = kristjan, Jan., nk.
  18. kristjȃn, m. der Christ.
  19. kristjȃna, f. 1) die Christin; — 2) = krščenica, die Magd, Mur., Cig.
  20. kristjániti, -ȃnim, vb. impf. christianisieren, Jan., nk.
  21. kristjȃnstvọ, n. = krščanstvo, das Christenthum, die Christenheit.
  22. kristováti, -ȗjem, vb. impf. (den Ausruf "Kristus!" oft hören lassen): klagen, lamentieren, jammern, C.
  23. krístovəc, -vca, m. der Holst, die Stechpalme (ilex aquifolium), Cig.; — prim. kristavec.
  24. krı̑špa, f. die Runzel, Bes.; prim. it. crespa.
  25. krı̑španje, n. das Krispeln; — das Schmücken: unanje lišpanje in k., Cv.
  26. krı̑špati, -am, vb. impf. 1) mit dem Krispelholz narbig machen, krispeln: usnje k.; — 2) ausreiben: perilo k., ogr.- C.; — 3) k. koga, foltern, martern, Cig.; prügeln, Gor.; — 4) falteln, V.-Cig.; lase k., die Haare kräuseln, Z.; s krišpanimi lasmi, Dalm., Jap. (Sv. p.); — k. se, sich putzen, C.; prim. lat. crispare, nem. krispeln.
  27. krı̑špavəc, -vca, m. das Krispelholz, Cig.
  28. kríti, krı̑jem, vb. impf. decken, bedecken; njega že hladna zemlja krije; ein Dach decken: s slamo kriti hišo.
  29. krītik, m. presojevavec, der Kritiker, Jan., Cig. (T.), nk.
  30. krītikar, -rja, m., Jan., pogl. kritik.
  31. kritikāstər, -stra, m. kritikun, der Afterkritiker, der Kritikaster, Jan.
  32. kritikováti, -ȗjem, vb. impf. kritisieren, sich mit der Kritik beschäftigen, nk.
  33. kritikȗn, m. der Afterkritiker, Levst. (Zb. sp.).
  34. krı̑v, m. = streha, Ročinj- Erj. (Torb.).
  35. krı̑v, kríva, adj. 1) von der geraden Linie abweichend, krumm; k. nos; kriva črta, kriva ploskev ( math.), Cig. (T.), Cel. (Geom.); — krivo gledati, scheel sehen, Cig.; krivo stopiti, schief treten, Cig.; — 2) unrichtig, falsch; krivi prerok; kriva vera; kriva prisega; krivo, po krivem priseči; po krivem dolžiti, fälschlich beschuldigen; — 3) schuld, schuldig; on je kriv, da ..., er ist schuld daran, dass ...; jaz nisem kriv, ich bin nicht schuld daran, ich kann nichts dafür; on je kriv moje nesreče, er trägt die Schuld an meinem Unglück; k. hudodelstva, eines Verbrechens schuldig; za krivega spoznati koga, jemanden schuldig erkennen.
  36. kriváč, m. 1) der Krummfüßige, C.; — 2) majhen, zakrivljen nož, das Gartenmesser, das Rebenmesser, Cig., Goriška ok.- Erj. (Torb.), C., Gor.; (krvač, Mik., Štrek.).
  37. kriváča, f. das am Ende gekrümmte Abästmesser, Polj.
  38. krivačẹ̑la, f. ein Taschenveitel mit gekrümmter Klinge, Idrija.
  39. krívati, -am, vb. impf. = skrivati, verbergen, k. se, sich verbergen, ogr.- C.
  40. krívčək, -čka, m. dem. krivec; — krivčki, krumme Federn als Hutschmuck: za klobuk vtekniti krivčke, DSv.
  41. 1. krívəc, -vca, m. 1) der Krummfuß, M.; — 2) ein gekrümmter Gegenstand: der Krummsäbel, C.; — das Krummesser, das Garten- oder Rebenmesser, Cig., Jan., C., Goriška ok.- Erj. (Torb.), Rez. ( Baud.); das Schroteisen der Schuster, Cig.; črevljarski k.: e je podoben črevljarskemu krivcu, LjZv.; — ein gekrümmter Hebel, Notr.; — der Birkhuhnschwanz als Hutschmuck, C.; ( nav. pl. krivci), Gor.; — 3) der Nordostwind, Št.- Kres IV. 401.; vstal je vihar, kateri se imenuje krivec ("eine Windsbraut, die man nennet Nordost"), Dalm.; (der Nordwind, Mur., Cig., Jan., Mik.; der Ostwind, Tolm.); — 4) der Schuldtragende, der Schuldige, der Thäter, Meg., Mur., Cig., Jan., Mik., Hip. (Orb.), Npes.-Vraz, DZ., Dol.; vseh teh grehov si ti krivec, Jsvkr.
  42. 2. krívəc, -vca, m. = krovec, der Dachdecker, Celjska ok.
  43. krívəlj, -vlja, m. 1) die zweizackige Spitzhaue, zweizackiger Krampen, Maribor, Šaleška dol.- C., Z.; — 2) seitwärts getretener Schuh, C.; — menda nam. krevelj.
  44. krívən, -vna, adj. zum Dachdecken gehörig, C.
  45. krivę̑nča, f. 1) ein Mensch mit krummen Händen oder Füßen, Cig., M.; — 2) der Krüppelbaum, Cig.
  46. krivę̑nčast, adj. verkrümmt, Cig.; krivenčasto drevo, der Krüppelbaum, Cig.; krivenčaste veje, Erj. (Izb. sp.).
  47. krivę́nčiti, -ę̑nčim, vb. impf. 1) verkrümmen, verunstalten, C.; — krümmen: svoje suhe nožice je vil in krivenčil, Andr.; — 2) mit krummen Füßen gehen, M., Z., Levst. (Zb. sp.); mit krummen Händen arbeiten, M., Z.
  48. krivę́nka, f. der Weiderich, Cig.; navadna k., gemeiner Weiderich (lythrum salicaria), Tuš. (R.).
  49. krivíca, f. 1) etwas Gekrümmtes: Narvekši krivica (klobasa) Pa dobra pravica, Vod. (Pes.); — 2) krivice, die englische Krankheit (Rhachitis), Cig.; — 3) das Unrecht; krivica se mu godi, es geschieht ihm unrecht; ne godi se mu krivica, er hat keinen Grund sich zu beklagen; krivico komu storiti (delati), jemandem unrecht thun; ne delajte nikomur krivice, füget niemandem ein Leid zu; krivico vreči na koga, jemandem die Schuld beimessen, Dict.; po krivici, mit Unrecht, ungerechterweise; na krivico, zuleide, Jan. (H.); — 4) krívica, die etwas verbrochen hat, die Schuldige, Mur., Danj.- Mik.
  50. krivíčiti, -ı̑čim, vb. impf. anschuldigen, C., Let., ZgD., DZ.
  51. krivı̑čnik, m. der Ungerechte, der unrecht thut, der Uebelthäter.
  52. krivíka, f. 1) krumm gewachsener Baum, C.; — 2) ein falsches Wort, Vest.
  53. krivı̑łnik, m. = krivilnica, Cig.
  54. krivína, * f. 1) die Krümmung; lepa k. mesene klobase, Levst. (Zb. sp.); k. reke, die Strombiegung, DZ.; izravnavati krivine (Ljubljanici), Levst. (Močv.); želodčna k., die Magenkrümmung, Erj. (Som.); — etwas Gekrümmtes: der krumme Theil des Schlittenbaumes, Cig., Gor., Poh.; — ein Stück der Seitenwand des Mühlradkreises, Dol.; — die Wrange im Schiffbau, V.-Cig.; — 2) = krivica, das Unrecht: po krivini, Trub.; krivino voljno trpeti, Trub.; nas očisti vse krivine, Schönl.
  55. krivínast, adj. mit Krümmungen, krumm verschlungen: krivinasta kača, C.
  56. krivínavəc, -vca, m. = divja vinska trta (vitis vinifera), Tolm.- Erj. (Torb.).
  57. krivı̑nski, adj. Krümmungs-: k. polumer, der Krümmungshalbmesser, Žnid.
  58. krivíti, -ím, vb. impf. 1) krümmen, krumm biegen, Cig., Jan.; usta kriviti, Grimassen schneiden, Cig. (T.); — 2) k. koga, česa, jemanden einer Sache beschuldigen, Cig., Jan., Cig. (T.), M., Zora, vzhŠt., Dol.
  59. krivı̑vəc, -vca, m. 1) der Krümmer, Cig.; — 2) der Beschuldiger, Cig.
  60. krı̑vkati, -am, vb. impf. schreien: žrjavi krivkajo, Mur.
  61. krivljénje, n. 1) das Krümmen; k. ust, das Grimassenschneiden, Cig.; — 2) das Beschuldigen.
  62. krivlję́nka, f. sablja k., der Krummsäbel, Zora.
  63. krı̑vnja, f. das Verschulden, die Schuld, Cig., Jan., ogr.- Mik., Valj. (Rad), SlN.
  64. krivóba, f. die Krümmung, C.
  65. krivočŕtən, -tna, adj. krummlinig, Cig. (T.), nk.
  66. krivǫ́glati, -am, vb. impf. = brez dela postopati, pohajati, Krn- Erj. (Torb.).
  67. krivoglèd, -glę́da, m. der Schielende, V.-Cig., M.
  68. krivoglę̑dəc, -dca, m. der Schielende, Cig., Jan.
  69. krivoglę̑dež, m. der Schielende, Valj. (Rad).
  70. krivoklę̑tnik, m. der Meineidige, Cig. (T.); hs.
  71. krivokljùn, -kljúna, adj. krummschnäblig, Cig., Jan.
  72. krivokljùn, -kljúna, m. der Kreuz- oder Krummschnabel (loxia curvirostra), Cig., Jan., Erj. (Ž.).
  73. krivokljȗnəc, -nca, m. = krivokljun, Cig., Jan.
  74. krivoluščínast, adj. krummschalig, C.
  75. krivonòg, -nǫ́ga, adj. krummbeinig, säbelbeinig, Cig., Jan.
  76. krivonòs, -nǫ́sa, adj. krummnasig, schiefnasig, Cig.
  77. krivonǫ̑səc, -sca, m. der Krummnasige, Cig.
  78. krivonǫ̑žəc, -žca, m. der Krummbeinige, Cig., Jan.
  79. krivopèt, -pę́ta, adj. = krivonog, Habd.- Mik.
  80. krivopę̑tnica, f. krivopetnice so bajeslovna bitja, ki imajo noge zasuknjene, peto spredaj a prste zadaj, Trenta- Slovan I. 311.
  81. krivoplòsk, -plǫ́ska, adj. krummflächig, Cel. (Geom.).
  82. krivoprı̑čnica, f. die ein falsches Zeugnis ablegt, M.
  83. krivoprı̑čnik, m. der ein falsches Zeugnis ablegt, falscher Zeuge, Cig., Jan., Mik., Svet. (Rok.), Navr. (Let.).
  84. krivoprisę́žən, -žna, adj. meineidig, Mur., Cig., Jan.
  85. krivoprisę̑žnica, f. die Meineidige, Cig., Jan.
  86. krivoprisę̑žnik, m. der Meineidige, Cig., Jan., M.
  87. krivoprisę́žnost, f. die Meineidigkeit, Cig.
  88. krivoròg, -rǫ́ga, adj. krummhörnig, Cig., Jan.
  89. krivorǫ́tən, -tna, adj. meineidig, Cig., Jan.
  90. krivorǫ̑tnica, f. die Meineidige, Cig., Jan.
  91. krivorǫ̑tnik, m. der Meineidige, Cig., Jan., Cig. (T.), M.
  92. krivorǫ́tnost, f. die Meineidigkeit, Cig.
  93. krivorǫ̑tstvọ, n. der Meineid, Cig., Jan.
  94. krivọ̑st, f. 1) die Krümme, Dict., Cig., C.; — 2) die Unrichtigkeit, die Falschheit, Cig. (T.), C.; krivost nauka, C.
  95. krivótən, -tna, adj. krummwendig, Jan.
  96. krivotína, f. die Krümmung, Jan.
  97. krivotȓpəc, -pca, m. der unrecht leidet, C.
  98. krivoústən, -stna, adj. schiefmäulig, mit einem schiefen Munde, Cig., Jan., M.
  99. krivoȗstnež, m. = krivoustnik, Cig.
  100. krivoȗstnica, f. das Schiefmaul, M.

   32.501 32.601 32.701 32.801 32.901 33.001 33.101 33.201 33.301 33.401  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA