Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

m (31.801-31.900)


  1. kopíščən, -ščna, adj. zur Kohlenmeilerstätte gehörig: kopı̑ščnọ oglje, Gor.
  2. kopı̑tar, -rja, m. 1) der Leistenschneider, Mur., Cig., Jan., Štrek.; — 2) kopitarji, die Einhufer (solidungula), Cig. (T.), Erj. (Ž.).
  3. kopítast, adj. 1) behuft, Cig.; — 2) hufförmig.
  4. kopítati, -am, vb. impf. 1) mit dem Hufe stampfen, C., Zora; — 2) ausschlagen (von Pferden), C.; — mit den Füßen um sich schlagen, Kras- Levst. (Rok.); — zappeln: riba na suhem kopita, Z.; — tudi: kopitáti, Dol.
  5. kopítce, n. dem. kopito; 1) kleiner Leisten; — kleiner Huf; — 2) das Pistolenschäftchen, C.; — 3) die Fußsocke, C. (?); prim. 2. kopica.
  6. kopitəc, -tca, m. die Socke, Jan.; ( der Pantoffel, Guts.?); pogl. kopitce 3).
  7. kopítən, -tna, adj. 1) Huf-, Leisten-, Kolben-; (mož kopitni = črevljar, Preš.); — 2) hufig, Cig., Jan.
  8. 1. kopíti, -ím, vb. impf. verschneiden, castrieren, Meg., Mur., Cig., Jan.; kopljen junček, vzhŠt.
  9. 2. kopíti, -ím, vb. impf. Schober machen, Cig.; — = stavkati; Za žnjico snopje se kopi, Vod. (Pes.).
  10. kopíti se, -ím se, vb. impf. = kopeti, muffig werden, mucheln, C.; seno se kopi, das Heu dampft, Jan., Mik.
  11. kopítiti, -ı̑tim, vb. impf. 1) mit den Hufen strampfen, Cig., C.; — 2) k. se: konju se sneg kopiti = prijema se spodaj kopit, Cig., jvzhŠt.
  12. kopitljáčək, -čka, m. = majhen otrok, ki z nogami kopitlja, Vrt.
  13. kopitljáti, -ȃm, vb. impf. mit den Füßchen herumschlagen, Rib.- M., Vrt., Lašče- Levst. (Rok.).
  14. kopı̑tnik, m. 1) der Einhufer, Cig.; — 2) die europäische Haselwurz (asarum europaeum), Cig., Jan., Tuš. (R.); tudi: die Gundelrebe (glechoma hederacea), C., Medv. (Rok.).
  15. kopı̑tnjak, m. das Hufmesser, C.
  16. kopítọ, n. 1) der Huf, die ungespaltene Klaue; stisnjeno k., der Hufzwang, DZ.; trdega kopita, harthufig, Cig.; — dobro mi je kopito trebil, er hat mich tüchtig gejagt, C.; — 2) der Leisten; — kopita pobrati, sich davon machen; pobrati šila in kopita ter oditi, seine sieben Sachen zusammenpacken und fortgehen; mož starega kopita, ein Mann von altem Schrot; po starem kopitu, nach alter Manier, nach dem alten Schlage; vsi so po enem kopitu, sie sind alle über einen Leisten geschlagen, Cig.; vse po enem kopitu, alles nach einer Façon; — 3) der Gewehrkolben, Cig., Jan.; — 4) der Bodenstock eines Korbes (bei den Korbflechtern), Cig.; — 5) der Obstkern, der Kürbiskern, C.
  17. kopítovəc, -vca, m. der Einhufer, Jan., C.
  18. kopjaník, m. der Pikenträger, der Lanzknecht, Habd.- Mik., Cig., Jan., Cig. (T.), Levst. (Zb. sp.).
  19. kopjár, -rja, m. 1) der Speermacher, Cig.; — 2) = kopjanik, Cig., Jan.
  20. kopjast, adj. spießförmig, lanzenförmig, Cig., Jan.; suličast ali k. list, Tuš. (B.).
  21. kopjáš, m. 1) der Lanzenträger, Mur., Mik.; — 2) der Fahnenträger bei Hochzeiten, C., vzhŠt.
  22. kopję̑, n. 1) die Lanze, der Spieß, Habd., Meg., Alas., Dict., Mur., Cig., Jan., Cig. (T.), Dalm., Krelj; metalno k., der Wurfspieß, Cig.; — 2) die Hochzeitsfahne, C.
  23. kopjeník, m. = kopjanik, Cig., Jan.
  24. kopjenǫ̑səc, -sca, m. kopjanik, Cig., Jan.
  25. kȏpka, f. = kopje 1), Mur.
  26. kǫ̑pkati, -am, vb. impf. in kleinen Theilen herausgraben, grübeln, Cig.
  27. koplję́nəc, -nca, m. der Verschnittene, Cig., Jan.
  28. 1. kopljeník, m. = kopljenec, Mur.
  29. 2. kopljenik, m. = mernik, M., Nov., pogl. kupljenik.
  30. kopljénje, n. das Verschneiden, das Entmannen, Cig.
  31. kopnẹ̑nje, n. das Aufthauen, das Schmelzen (des Schnees).
  32. kopnẹ́ti, -ím, vb. impf. schmelzen, zergehen (vom Schnee): sneg kopni; — srce mu kopni, er wird muthlos, Cig., C.
  33. kóprc, m. 1) der Fenchel (foeniculum vulgare), Meg., Dict.- Mik., DZ., Tuš. (R.); — tudi: die Sophien-Rauke (sisymbrium Sophia), Cig., Medv. (Rok.); — 2) abgefallene Tannennadel, C.
  34. kopŕcati, -am, vb. impf. schleppend treten, hinken, C.
  35. kopŕcniti, -pȓcnem, vb. pf. stürzen: s sedmega klina na tla k., SlN.
  36. koprcȗn, m. = koprc 2), C.
  37. kopríca, f. in der Mühle das auf den Boxnagel passende Eisen im Laufsteine, Cig., Dol., Št.
  38. kóprič, m. = koprc 1), Alas.
  39. kopríva, f. 1) die Brennessel; mala k., kleine Brennessel (urtica urens), velika k., große oder Waldbrennessel (urtica dioica), Tuš. (R.); mrtve ali konjske koprive, die tauben Nesseln, C.; mrtva bela k., (lamium album), Mur., Cig., Tuš. (R.); mrtva lisasta k., die gefleckte Taubnessel (lamium maculatum), Tuš. (R.), = prisadna k., Z.; mrtva rumena k. (galeobdolon luteum), Tuš. (R.); = zlata k., Z.; mrtva škrlatno-rdeča k. (lamium purpureum), Tuš. (R.); kopriva ne pozebe = Unkraut verdirbt nicht; tudi: v koprivo ne trešči, jvzhŠt.; — 2) kozje ime, Baška dol.- Erj. (Torb.).
  40. koprı̑var, -rja, m. der Nesselspanner, Cig.; mali k., der kleine Fuchs oder Nesselfalter (vanessa urticae), veliki k., der große Fuchs (vanessa polychloros), Erj. (Ž.).
  41. koprı̑varica, f. muha k., die Nesselfliege, Cig.
  42. koprı̑včək, -čka, m. dem. koprivec, Z.
  43. koprı̑vəc, -vca, m. der Zürgelbaum (celtis australis), Z.
  44. koprívica, f. dem. kopriva; 1) kleine Brennessel; — 2) brennende Liebe (lychnis chalcedonica), C.
  45. koprívišče, n. der Ort, wo Brennesseln wachsen, Mur.; der Nesselacker, C.
  46. koprı̑vje, n. coll. Brennesseln, das Brennesselgesträuch, Mur., Cig.
  47. koprı̑vji, adj. Nessel-, Mur.; — koprivje jezičen, eine beißende Sprache führend, C.
  48. koprı̑vnica, f. 1) koprivnice, Nesseln (urticaceae), Tuš. (R.); — 2) der Zürgelbaum (celtis australis), Štrek.
  49. koprı̑vnik, m. 1) das Nesseltuch, Cig., Jan.; — 2) = koprivnjak, das Brennesselmus, Cig.; — 3) der Geißelstiel aus Zürgelholz, Nov.
  50. koprı̑vnjak, m. das Brennesselmus, Mur.
  51. koprívovəc, -vca, m. 1) der Zürgelbaum (celtis australis), C.; — 2) ein (aus Zürgelholz verfertigter) Geißelstiel, Cig.
  52. kopŕkati, -am, vb. impf. = koprcati, vzhŠt.- C.
  53. koprnẹ̑nje, n. das Schmachten; das sehnsüchtige Verlangen.
  54. koprnẹ́ti, -ím, vb. impf. vergehen, verschmachten; od revščine k., Ravn.; od tvoje jeze koprnimo, Ravn.; od strahu k., Burg.; — schmachten, lechzen: od žeje k., Mur., Cig., Jan.; — k. po čem, ein sehnsüchtiges Verlangen nach etwas haben; — prim. kopneti, Levst. ( LjZv.).
  55. koprnína, f. der Dill (anethum graveolens), Cig.
  56. koprolīt, m. okamenelo govno, der Koprolith, Cig. (T.).
  57. kǫ̑pski, adj. kopsko, die Zeit zwischen 4 und 5 Uhr nachmittags: vzpomladi se ovce priženo v kopsko, da jareta sesajo, tudi: solnce stoji na kopskem, Tolm.- Erj. (Torb.).
  58. kǫ̑pščak, m. mala južina, ki se daje delavcem "v kopsko", Tolm.- Erj. (Torb.).
  59. kopúča, f. 1) gruča lešnikov na leskovi veji, Tolm.- Erj. (Torb.); — 2) die Krystaldruse, Erj. (Min.).
  60. kopúlja, f. eine schmale Haue, Z., Kr.- Valj. (Rad); die Reuthaue, Cig., Jan., C.
  61. kopúljica, f. dem. kopulja, Z., C.
  62. kopȗn, m. 1) der Kapaun; — 2) der Verschnittene, Meg.; prim. srvn. kappūn, lat. capo, Mik. (Et.).
  63. kopunár, -rja, m. der Kapaunhändler, ogr.- M.
  64. kopȗnče, -eta, n. kleiner Kapaun, Mur., Valj. (Rad).
  65. kopȗnčək, -čka, m. dem. 1. kopunec, kleiner Kapaun.
  66. 1. kopȗnəc, -nca, m. dem. kopun, Valj. (Rad).
  67. 2. kopȗnəc, -nca, m. der Hügel, Hal.- C.; — prim. 1. kopa.
  68. kopúniti, -ȗnim, vb. impf. (einen Hahn) kappen, kapaunen, Cig., C.; k. petelina, Vod. (Izb. sp.), jvzhŠt.
  69. kopȗnjak, m. die Kapaunensteige, Cig., C.
  70. kōr, m. 1) das Chor, die Emporkirche; na koru peti; — 2) = zbor, der Chor, Cig. (T.), nk.
  71. kòr, conj., nam. kakor, Kor., Z.
  72. kòr, adv., nam. kar, nikar, C., zapŠt.- LjZv., Kor.
  73. kóra, f. die Rinde, die Kruste, Habd.- Mik., Cig., Jan.; trši kot kora, Kr.- Valj. (Rad); — gefrorene Erdscholle, C.; die Eisscholle, Guts., Mur., Fr.- C.
  74. korabəlj, -blja, m. = ladja, Cig. (T.), Jan., nk.; rus.
  75. koracáti, -ȃm, vb. impf. schwerfällig gehen, schlendern, Dict., Cig., Jan.; spehan je koracal sopotnik po konjskih stopinjah, Jurč.
  76. korȃč, m. 1) das Schreiten, Dict.; — 2) = korak, Meg., Jan., Rez.- Mik.; neso veliko koračev narazen, Boh.
  77. 2. koráča, f. 1) der Schritt, C.; — 2) mednožje: strgal sem hlače v korači, Koborid- Erj. (Torb.); — 3) = roglja, zwei in einem Stiele steckende Spitzen, C.
  78. koračȃj, m. der Schritt, die Schrittweite, Habd.- Mik., Mur., Cig., Jan., C., nk., vzhŠt.
  79. koráčiti, -ȃčim, vb. impf. 1) schreiten, Meg., Boh., Guts., Cig., Jan., C., Prip.- Mik.; k. iz sobe, k. črez vrt, Jurč.; — 2) k. se, sich spreizen, Štrek.
  80. korȃčnica, f. 1) iztezna, cevkasta, sesalna nožica mekužcev (ambulacrum), Erj. (Z.); — 2) der Marsch (pesem ali godba), nk.
  81. koračȗn, m. neko orodje: s koračunom ga je posekal, SlN.; — prim. 2. korača 3).
  82. korák, m. der Schritt; drobni, mali k., der Zwergschritt, Cig.; konj opeša na mali k., Vrt.; v k. stopati, im Schritt einhergehen, LjZv.
  83. korákati, -ȃkam, vb. impf. schreiten, austreten; marschieren, C., nk.
  84. korákniti, -ȃknem, vb. pf. einen Schritt thun, Hal.- C., SlN.; — k. na konja, aufs Pferd springen, C.
  85. korāl, m. zborno, cerkveno petje, der Choral, Jan.
  86. korȃłdar, -rja, m. der Korallenmacher, Cig.
  87. korāljast, adj. korallenartig, Cig. (T.), Erj. (Min.).
  88. korȃljnik, m. der Korallenstock, Cig. (T.), Erj. (Min.).
  89. korān, m. mohamedansko sv. pismo, der Koran.
  90. korant, m. 1) korant je gonjač oračev na pustni dan (ein wild aussehender Mann in rauhem Pelz, mit Hörnern), vzhŠt.- C.; — (korȃnt = kurent, Notr.); — 2) der grüne genießbare Teichfrosch, Hal.- C.
  91. korantáti, -ȃm, vb. impf. schwerfällig einhergehen, vzhŠt.- C.
  92. kǫ̑rar, -rja, m. der Chorherr, der Domherr.
  93. kǫ̑rarski, adj. die Domherren betreffend; k. zbor, das Domcapitel, Jan.
  94. kǫ̑rarstvọ, n. die Domherrenwürde, das Canonicat, Dict., Cig., Jan., C.
  95. korat, m. 1) = korant 2), ogr.- C., Mik.; — 2) der Mann im Monde, Zilj.- Jarn. (Rok.).
  96. kǫ̑rba, f. der Korb; der runde Kopfkorb, jvzhŠt.; — = koš, C.; — iz nem.
  97. korbáč, m. eine Art Geißel, die Karbatsche, Mur., Cig., Jan.; iz konopelj spleten bič, BlKr.; — iz bekovih šibic spleten bič, s katerim se n. pr. na nedolžnih otrok dan tepežkajo, jvzhŠt.; prim. tur. kęrbač, Mik. (Et.).
  98. korbáča, f. großer Korb, Mur., Volk.- Pjk. (Črt.)
  99. korbár, -rja, m. der Korbflechter, M., Danj.- Valj. (Rad); — kǫ̑rbar, Kr.
  100. korbı̑n, m. = vinika, divja trta, GBrda; (tudi: korbijȃn, Batuje [ Goriš.]).

   31.301 31.401 31.501 31.601 31.701 31.801 31.901 32.001 32.101 32.201  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA