Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

m (26.201-26.300)


  1. hrástovka, f. 1) die Eichenruthe, Z.; — 2) neka goba (agaricus mutabilis), Malhinje- Erj. (Torb.); — 3) neko jabolko, Razdrto- Erj. (Torb.); jako pusta in nerodovitna zemlja, Ip.- Erj. (Torb.).
  2. hrastovščák, m. der Eichenwald, kajk.- Valj. (Rad).
  3. hráščevəc, -vca, m. der Wiesensalbei (salvia pratensis), Kras- Erj. (Torb.).
  4. hraščíca, f. die Erde des Bodens, auf dem früher Gebüsch wuchs, Hal.- C.
  5. hraščína, f. = hrastina, Cig., C., LjZv., Nov.; prišla sta do temne hraščine, Glas.; debela hraščina je rastla okolo in okolo, Jurč.
  6. hrášəc, -šca, m. der Felsenbirnstrauch (aronia rotundifolia), Erj. (Rok.); — menda nam. hraščec.
  7. hrb, m., nam. hrib (?) C.
  8. hrbántati, -am, vb. impf. mit Anstrengung nagen, Hal.- C.
  9. hŕbati, -am, vb. impf. nagen, vzhŠt.- C.; — prim. holbati.
  10. hrbə̀c, -bcà, m. dem. hrb; kleiner Hügel, Lašče- Levst.; — hrbci, die Unebenheiten, Levst. (Cest.).
  11. hrbə̀t, -btà, m. 1) der Rücken; na hrbtu nositi kaj; po hrbtu dobiti, Schläge auf den Rücken bekommen; h. komu pokazati, jemandem den Rücken kehren; za hrbtom, hinterrücks; — 2) der Erdrücken, der Landrücken, der Bergrücken, Cig., Jan., Cig. (T.), C.; pogorski h., Jes.; — 3) die Rückenseite einer Klinge, Cig., C.; — 4) die Kehrseite einer Münze, V.-Cig., Jan.; die Rückseite eines Schriftstückes, Levst. (Nauk); — 5) pl. hrbti, Seitenleisten, Seitenbretter am Bauernwagen (anstatt der Leitern), Cig., M., C., BlKr., Rib.; — tudi hŕbət, -bta, Št.
  12. hrbətníca, f. der Rückenriemen, Jan., Št.
  13. hŕbniti, hȓbnem, vb. pf. einen nagenden Biss thun, vzhŠt.- C.; — prim. hrbati.
  14. hrbótəc, -tca, m. = holbotec, ein von Mäusen bis auf die Schale ausgenagter Erdapfel, Fr.- C.
  15. hrbtánəc, -nca, m. der Rückgrat, Mur., Cig., Jan., C.; možgani v glavi in hrbtancu, Vrtov. (Km. k.); nakladal je tovor suhemu konju na rebra in hrbtanec, Jurč.
  16. hrbtə̀c, -btcà, m. dem. hrbet, Valj. (Rad).
  17. hrbtə̀n, -btnà, adj. Rücken-; hrbtne plavute, Rückenflossen; hrbtni mozeg, das Rückenmark, hrbtna vretenca, Rückenwirbel, Cig. (T.).
  18. hrbteníca, f. 1) der Rückgrat, die Wirbelsäule, Cig., Jan., Rib.- C., Erj. (Som.); hrbtenico sem medvedu prestrelil, Zv.; — 2) der Kiel des Schiffes, DZ.; — 3) pl. hrbtenice = hrbti, Z.; prim. hrbet 5).
  19. hrbtenı̑čnik, m. das Wirbelthier, Jan. (H.).
  20. hrbtenjáča, f. das Rückenmark, Cig. (T.), Erj. (Som.).
  21. hrbtìč, -íča, m. dem. hrbet.
  22. hrbtı̑čək, -čka, m. dem. hrbtič, Žnid.
  23. hrbtíšče, n. 1) = hrbtenica, die Wirbelsäule, der Rückgrat, Mur., Cig., Jan., Hip. (Orb.), Erj. (Z.), nk.; — 2) die Rückenfläche, Cig., Jan.
  24. hrbtník, m. der Rückenriemen, Cig.
  25. hrbtonòs, -nǫ́sa, m. die Beutelratte (didelphys dorsigera), Erj. (Ž.).
  26. hrbtopìs, -písa, m. das auf die Rückenseite einer Urkunde Geschriebene, das Indossament, Jan.
  27. hrbtoplǫ̑vka, f. der Rückenschwimmer ( zool.), Cig. (T.); — die gewöhnliche Ruderwanze (notonecta glauca), Erj. (Ž.).
  28. hrbtovína, f. der Rückentheil, das Rückenstück (von der Haut, dem Fleische).
  29. hrbȗd, m., C., pogl. hrabud, rabud.
  30. hȓcati, -cam, vb. impf. schnarchen, C.; konj hrca, stößt Luft durch die Nüstern aus, C.; — sich schneuzen, Mur.
  31. hȓckati, -am, vb. impf. schnarchen, vzhŠt.- C.
  32. hŕcniti, hȓcnem, vb. pf. sich schneuzen, Mur.
  33. hrčák, m. ime psu, Valj. (Rad).
  34. hŕčati, -ím, vb. impf. schnarchen, Mur., Cig., Jan., C.; — knurren, Jan., kajk.- Valj. (Rad).
  35. hȓčək, -čka, m. 1) der Schweinerüssel, ogr.- C.; — 2) der Tannenzapfen, C.; smrekov h., Trst. ( Glas.); — der Maiskolben, ogr.- C.; — 3) die röhrenförmige Mündung eines Gefäßes, Mur.; — 4) die Maurache (morchella), C.; — 5) der Hamster (cricetus frumentarius), Cig., Jan., C., Erj. (Ž.).
  36. hrčíca, f. die Zwergspitzmaus (sorex pygmaeus), Erj. (Ž.).
  37. hȓčka, f. = hrček 4), C., M.
  38. hȓčkov, adj. Hamster-: hrčkova koža, Cig.
  39. hrčkovína, f. das Hamsterfell, Cig.
  40. hŕdati, -am, vb. impf. nagen, C., vzhŠt.; volk ovna hrda, Glas.; = drgniti, vzhŠt.; h. in kopati, tüchtig hauen, C.
  41. hrę́bati, -bam, -bljem, vb. impf. = hrepati, Jarn., Mur.
  42. hrę́bavəc, -vca, m. človek, ki hreba, M.
  43. hrę́bəlj, -blja, m. = hrebavec, C.
  44. hrebetáti, -etȃm, -ę́čem, vb. impf. einen unreinen, gebrochenen Ton haben, Z., kajk.- Valj. (Rad); — hüsteln, C.; — prim. hrepetati.
  45. hrę́cati, -am, vb. impf. = pokašljevati, C., Št.; — knarren: voz se tere in hreca, C.
  46. hrę̑k, m. ein abgebrochener Ast, Z.; der Stumpf, C.
  47. hrę́kati, -am, vb. impf. = hrecati, kašljati, C.
  48. hrę́kniti, hrę̑knem, vb. pf. einen heiseren, knarrenden Laut von sich geben, C.; ( wie z. B. beim Abbrechen eines Astes, Z.).
  49. hrèn, hrę́na, m. der Meerrettig, der Kren (armoracia rusticana), Tuš. (R.); — divji h., die Brunnkresse (nasturtium officinale), Medv. (Rok.).
  50. hreníti se, -ím se, vb. impf. 1) zürnen, C., vzhŠt.; — 2) in die Nase rauchen: to se mu hreni, das verdrießt ihn, C., Z.
  51. hrę́nov, adj. Meerrettig-, Kren-.
  52. hrę́novina, f. das Meerrettigkraut, Cig., Bes.
  53. hrę́panje, n. das Raspeln, Jarn., M.
  54. hrę́pati, -pam, -pljem, vb. impf. raspeln, röcheln, heiser hüsteln, keuchen, Jarn., C., M.; živali težko sopejo, hrepajo, rilec odperajo, Kug.- Valj. (Rad); (stekel pes) ne laja, le nekoliko hrepa, Vrtov. (Km. k.); — prim. hrapati, hripati.
  55. hrepę̑n, m. = hrepenenje, Z., SlN.
  56. hrepenẹ́ti, -ím, vb. impf. sich sehnen, verlangen; h. po čem; hrepeni dober biti, Ravn.; V podobah gledat' hrepeni veselje Življenja rajskega, Preš.
  57. hrepeník, m. die Lysimachie (lysimachia vulgaris), Poh.- Erj. (Torb.).
  58. hrepetȃnje, n. das Röcheln: h. (živali, katero kdo kolje), Vrtov. (Km. k.).
  59. hrepetáti, -etȃm, -ę́čem, vb. impf. heiser sein, hüsteln, röcheln, keuchen, Jarn., C.
  60. hrepẹ́ti, -ím, vb. impf. heiser klingen, Met., Svet. (Rok.); übel klingen, Mur., Cig.; kreischen, C.; te besede so bile govorjene s srditim, čudno hrepečim glasom, Str.; — hüsteln, C.
  61. hrę́pniti, hrę̑pnem, vb. pf. ein Geräusch machen, wie wenn etwas zusammenstürzt, krachen, C., M.; schlagen: koga po glavi h., SlGosp.- C.
  62. hrèst, hrę́sta, m. das Gekrache, der Lärm, Lašče- Erj. (Torb.).
  63. hrestáč, m. der Wachtelkönig (crex pratensis), vzhŠt.- C.
  64. hrę̑star, -rja, m. = hrestač, Z.
  65. hrę́stati, -am, vb. impf. ad hrestniti; knorpeln, C., BlKr.; knirschen, C.; — (beim Reden) ratschen, C., vzhŠt.
  66. hrę́stəlj, -tlja, m. der Wachtelkönig (crex pratensis), C.
  67. hrestljáti, -ȃm, vb. impf. ratschen (= hrestljo gnati), C.
  68. hrę́stniti, hrę̑stnem, vb. pf. einen Laut hervorbringen, wie z. B. wenn man etwas bricht oder knickt, M., Z.
  69. hrèšč, hrę́šča, m. 1) = hreščanje, C.; — 2) = hrošč (Maikäfer), vzhŠt.- C.; — 3) grober Sand ("ker hrešči"), C. ( Vest.), vzhŠt.; črez hrešč, gladko kamenje in skalne ulomke se podi studenec, LjZv.
  70. hrę́ščati, -ím, vb. impf. krachen, knistern, schnarren, Mur., Cig., Jan., C., M.; hrast hrešči padajoč, C., Lašče- Levst. (Rok.); debeli pesek hrešči, C. ( Vest.); drži ga nekaj časa in stiska, — kar kosti so hreščale, Zv.; hreščiš, kakor Vesne: tako pravijo človeku, kateri ima hud kašelj, Krn- Erj. (Torb.); — lärmen, Lašče- Erj. (Torb.); — h. v koga, in jemanden hinein reden, C.
  71. hreščȃvəc, -vca, m. der Lärmer, C.
  72. hreščljȃvəc, -vca, m. die Schnarrheuschrecke (acridium stridulum), C.
  73. hrę̑ščnik, m. der Engerling, vzhŠt.- C.
  74. hrèt, hrę́ta, m. der Ekelspeichel, der Ekel, C.
  75. hretíti, -ím, vb. impf. = röcheln, keuchen, heiser husten, C.; — schnarchen, vzhŠt.- C.
  76. 1. hrę́titi se, -im se, vb. impf. to se mi hreti, dies ekelt mich an, Mur., Cig., Jan., C., vzhŠt.
  77. 2. hrę́titi se, -im se, vb. impf. 1) die Flügel ausbreitend sich ducken (von der Henne, wenn sie sich ergreifen lässt), Z.; — 2) aufgeblasen sein, Št.- C.
  78. 2. hrę́tljiv, adj. ekelhaft, Mur., Cig.
  79. hrę́tljivost, f. die Ekelhaftigkeit, Mur.
  80. hrę́tnost, f. die Ekelhaftigkeit, C.; der Ekel, Danj.- M.
  81. hr̀g, hŕga, m. ein aus einem Flaschenkürbis gemachter Trichter oder Heber, oder ein daraus gemachtes Schöpfgefäß, C., kajk.- Valj. (Rad); prim. hs. vrg, istega pomena.
  82. hŕga, f. 1) der Baumknorren, Cig., Jan., Št., BlKr.; s sekiro, žago na hrgo zadeti, jvzhŠt.; — kostna h., der Knochenauswuchs, Cig.; — 2) die Beule, die Geschwulst, C., BlKr.
  83. hrgáča, f. der aus einem Flaschenkürbis gemachte Trichter, vzhŠt.- C.
  84. hrgánja, f. 1) der Flaschenkürbis, C., Z.; — der daraus gemachte Heber, SlGor.- C.; — 2) eine Art Flasche, Mur.; s hrganjo po vino iti, Danj. (Posv. p.); — 3) = buča, der Schädel ( zaničlj.), C., Trst. (Let.), vzhŠt.
  85. hrgánjica, f. dem. hrganja, Mur.
  86. hrgọ́le, f. pl. 1) das Pferdemaul, vzhŠt.- C.; — 2) die Kehle ( zaničlj.), C.
  87. hrgọ́liti, -ọ̑lim, vb. impf. röcheln, schnarchen, C., Trst. (Let.).
  88. hrgoljàn, -ána, m. der Hengst, pren. unsittlicher Mensch, vzhŠt.- C.
  89. hrgòt, -óta, m. das Röcheln, das Schnarchen, das Schnauben, C.
  90. hrgotáti, -otȃm, -ǫ́čem, vb. impf. röcheln, schnarchen, schnauben (o konjih), C.
  91. hrgúliti, -ȗlim, vb. impf. = hrgoliti, Cig., vzhŠt.
  92. hrgúntati, -am, vb. impf. = hrgotati, Hal.- C.
  93. hrgútati, -am, vb. impf. = hrgotati, vzhŠt.
  94. hríb, m. die Anhöhe, ein mäßiger Berg; v hrib iti, bergan gehen; v hribih, in den Bergen; črez hribe in doline, über Berg und Thal; hribe in doline obetati, goldene Berge versprechen, Cig.; solnce se po hribih ozira (kadar zahaja), C.; — valovni hrib, der Wellenberg, Sen. (Fiz.).
  95. hrı̑bar, -rja, m. der Bergbewohner, C., Valj. (Rad).
  96. hribčàn, -ána, m. der Bergbewohner, Cig.
  97. hríbčək, -čka, m. dem. hribec.
  98. hríbəc, -bca, m. 1) dem. hrib; — h. na nogi, der Fußrist, Hip.- C.; — 2) hrı̑bəc, = hribovec, C., Dol.- Slovan.
  99. hríbər, -bra, m. = hrib, C., Rož.- Kres, KrGora- DSv.
  100. hribína, f. die Gebirgsart, das Gestein, Erj. (Min.); rudninske, rastlinske, živalske hribine, minerogene, phytogene, zoogene Gesteine, Erj. (Min.).

   25.701 25.801 25.901 26.001 26.101 26.201 26.301 26.401 26.501 26.601  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA