Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar

m (14.901-15.000)


  1. zahrumẹ́vati, -am, vb. impf. ad zahrumeti, Jan. (H.).
  2. zaimę̑, -ę̑na, n., Mur., Cig., pogl. zaimek.
  3. zaı̑mək, -mka, m. das Fürwort, das Pronomen, Jan., Cig. (T.), Levst. (Sl. Spr.).
  4. zaimę̑nica, f. = zaimek, Cig. (T.).
  5. zaimę̑ničən, -čna, adj. = zaimkoven, pronominal, Cig. (T.).
  6. zaimę̑nski, adj. = zaimkoven, Cig., Jan.
  7. zaı̑mkovən, -vna, adj. pronominal, Cig. (T.).
  8. zajámčiti, -jȃmčim, vb. pf. verbürgen, nk.; — prim. jamčiti.
  9. zajármiti, -im, vb. pf. 1) ins Joch spannen, Jan.; — 2) unterjochen, Jan.
  10. zájəm, -jma, m. die Anleihe, das Anlehen, Št.- Cig., Jan., Cig. (T.), C.; državni z., das Staatsanlehen, Cig. (T.); posilni z., das Zwangsanlehen, Cig., DZ.; loterijski z., das Lotterieanlehen, DZ.; zajma nihče rad ne vrne, Fr.- C.; v z. vzeti, dati, auf Borg nehmen, geben, borgen, Cig., Slom.- C., Fr.- C.; = na z. vzeti, dati, Cig., Fr.- C.; — der Vorschuss, DZ.; poštni z., der Postvorschuss, DZ.; — (zajèm, -ję́ma, Jan.).
  11. zajẹmáč, m. das Schöpfgefäß, die Schöpfgelte, Cig., C.; — der Schöpfeimer: z. mu je v štirno padel, jvzhŠt.
  12. zajẹmáča, f. der Schöpflöffel, Fr.- C.
  13. zajẹmáłən, -łna, adj. zum Schöpfen dienend: zajẹmȃłnọ kolo, das Schöpfrad, DZ.
  14. zajẹ̑malica, f. 1) der Schöpflöffel, Blc.-C.; — 2) der Schöpfeimer, Fr.- C.
  15. zajẹmalíšče, n. der Schöpfplatz, V.-Cig., Fr.- C.
  16. zajẹmȃłnica, f. der Schöpflöffel, DZ.
  17. zajẹmálọ, n. das Schöpfzeug, Cig.
  18. zajẹ̑manje, n. das Schöpfen.
  19. zajẹ̑mati, -mam, -mljem, vb. impf. ad zajeti; 1) schöpfen; vodo s košem, rešetom z. = etwas Vergebliches thun, sich vergeblich abmühen, Mur., Cig., Nov.; kolesa pesek zajemajo, die Räder sinken ein, mahlen (wenn sie in tiefem Sande gehen, der über den Felgen zusammenläuft), Cig.; Je nadelana cesta, Ne zajemajo pesta, Vod. (Pes.); tudi z. se: pesto se zajemlje, Z.; — z. se, Wasser fangen, Z.; čoln se je zajemal, potoniti je nevarnost, Ravn.; — 2) umzingeln, Jan.; zveri z mrežami z., Cig.; — 3) borgen, C.; — 4) = zanimati, interessieren, Cv.
  20. zajẹmȃvčək, -čka, m. die Schöpfgelte, Jan. (H.).
  21. zajẹmȃvəc, -vca, m. človek, kateri zajema, der Schöpfer, Cig., Jan.
  22. zajẹmȃvka, f. 1) ženska, katera zajema, die Schöpferin, Cig., Jan.; — 2) das Schöpfgefäß, Vod. (Izb. sp.).
  23. zaję́mən, -mna, adj. 1) die Anleihe betreffend, Leih-, Lehn-, Cig.; — 2) zajemna čreda, die Herde auf den Alpen, V.-Cig.
  24. zajemljìv, -íva, adj. = zanimiv, interessant, Cv.
  25. zaję̑mnica, f. 1) das Schöpfgefäß, Vod. (Izb. sp.); — 2) ein Stück von einer Herde auf den Alpen, zajemnice, die Herde, V.-Cig.
  26. zaję̑mnik, m. 1) kdor na zajem vzame, der Anleiher, Cig.; — 2) = zajemač, korec, Cig.
  27. zajı̑mati, -mam, -mljem, vb. impf. = zajemati 3) (borgen), Fr.- C.
  28. zajmodȃvəc, -vca, m. der Darleiher, Cig., Jan.
  29. zajmodȃvka, f. die Darleiherin, Cig.
  30. zájmovən, -vna, adj. Vorschuss-: zajmovno društvo, der Vorschussverein, DZ.
  31. zájmovnica, f. die Vorschusscasse, DZ.
  32. zájmovničən, -čna, adj. die Vorschusscasse betreffend: zajmovnične knjige, DZ.
  33. zakamenẹ́ti, -ím, vb. pf. = okameneti, Z., Vest.
  34. zakímati, -am, vb. pf. 1) zu nicken (= zu schlummern) anfangen, Cig., Vrt.; — 2) vernicken: ves čas z., Cig.
  35. zaklámiti se, -im se, vb. pf. sich vernarren, z. se v koga, v kaj, V.-Cig.
  36. zaklǫ̑mba, f. die Deckung ( z. B. einer Festung), Cig.
  37. zakmę́titi, -kmę̑tim, vb. pf. = zakmetovati, Z.
  38. zakmę́tovati, -ujem, vb. pf. durch die Landwirtschaft verthun, Cig.
  39. zakormániti, -ȃnim, vb. pf. 1) mit dem Steuerruder hinlenken, zusteuern, Jan. (H.); — 2) falsch steuern, Jan. (H.).
  40. zakramáriti, -ȃrim, vb. pf. durch die Krämerei verthun, Cig.
  41. zakramēnt, m. das Sacrament.
  42. zakramljáti, -ȃm, vb. pf. verplaudern.
  43. zakrčmáriti, -ȃrim, vb. pf. durch das Wirtshausgewerbe, als Wirt verthun, Cig.
  44. zakrempljáti se, -ȃm se, vb. pf. sich verkrallen, Cig.
  45. zakrę́mžiti se, -im se, vb. pf. den Mund (zum Weinen) verziehen, das Gesicht verzerren, M., Z.; zakremžen, verzerrt, Cig. (T.).
  46. zakrmániti, -ȃnim, vb. pf., Cig., pogl. zakormaniti.
  47. 1. zakŕmiti, -im, vb. pf. verfüttern, Jan., M.
  48. 2. zakŕmiti, -im, vb. pf. 1) zu steuern anfangen: brodniki so zakrmili, Npes.-K.; — steuernd eine Richtung geben, Jan.; voz z., Polj.; za kraj z., landen, Jan.; — 2) versteuern: na pesek z., C.
  49. zalomátiti, -ȃtim, vb. pf. zuschlagen: z. vrata, BlKr.
  50. zalómiti, -lǫ́mim, vb. pf. 1) einknicken, umbrechen, Cig.; tobak z., den Tabak köpfen, Cig.; — 2) z. pot, durch gefällte Bäume den Weg versperren, Svet. (Rok.).
  51. 1. zamàh, -máha, m. 1) der Schwung (beim Schlag), Cig., Valj. (Rad); zámah, vzhŠt.; — die (einzelne) Schwingung (des Pendels), Cig. (T.); — 2) der Streich, der Hieb, Fr.- C., Let.
  52. 2. zamàh, -máha, m. der Stöpsel, Svet. (Rok.), Notr.; zámah, -máha, Kras- Erj. (Torb.); — der Pfropf zum Laden einer Flinte, Svet. (Rok.).
  53. zamàh, adv. zugleich: vsi z., alle zugleich, ogr.- C.
  54. zamȃha, f. = zamašek, der Pfropf, Cig., Svet. (Rok.), M.
  55. zamȃhljaj, m. 1) der Aufschwung (zum Hieb, Schlag), Z.; — 2) der Schlag, SlN.
  56. zamáhniti, -mȃhnem, vb. pf. 1) anschwingen, Cig.; z. meč, das Schwert schwingen, M.; vsi so imeli sablje zamahnjene, Erj. (Izb. sp.); z. s čim v kaj, etwas hineinschwingen, Cig.; z. s šibo, Z.; z. z roko, eine Handbewegung machen, Zora; mit der Hand schlagen, M.; — dahinsinken, Jarn.; — 2) z. se, sich verhauen ( z. B. beim Fechten), Cig.
  57. zamahováti, -ȗjem, vb. impf. ad zamahniti; schwingen, Cig.; pol ure bomo s palico zamahovali nanj, Jurč.
  58. zamȃhtati, -am, vb. pf. = zagnati, schwingen, Fr.- C.
  59. zamàj, -mája, m. die Erregung einer schwankenden Bewegung ( z. B. durch den Zug an der Glocke), Cig., Nov.
  60. zamajȃj, m. die einzelne Schwingung, Cig. (T.).
  61. zamájati, -jam, -jem, vb. pf. in eine schwankende Bewegung versetzen; zvon z., Z.; z. se, in schwankende Bewegung gerathen; voz se je zamajal; erbeben, Cig.
  62. zamȃk, m. ein entlegener Winkel der Erde, Ist.- Cig.
  63. zamȃkati, -kam, -čem, vb. impf. ad zamočiti; von Feuchtigkeit durchdrungen werden lassen; einweichen, Mur.; želodec z vinom z., Let.; z. se, Feuchtigkeit in sich aufnehmen.
  64. zamakljìv, -íva, adj. entzückend, Cig.; kako zamakljiv je pogled na daljne planine, Glas.
  65. zamákniti, -nem, vb. pf. = zamekniti.
  66. zamáknjenəc, -nca, m. der Verzückte, M.
  67. zamáknjenje, n. die Verzückung; die Extase; die Entzückung, Cig., Jan.; Kak od zamaknjenja je vsa prevzeta! Preš.
  68. zamáknjenka, f. die Verzückte, M.
  69. zamáknjenost, f. die Verzücktheit; — das Entzücken, Jan.
  70. zamȃłka, f. = odimalka, eine angeschwollene Lymphdrüse am Halse, Ip., Malhinje (Kras)- Erj. (Torb.), Štrek.
  71. zamȃma, f. die Bethörung, Jan. (H.).
  72. zamámiti, -mȃmim, vb. pf. verlocken: z. koga kam, Cig.
  73. zamàn, adv. umsonst, vergebens, Jan., Trub.- Mik., ogr.- M., LjZv., BlKr.
  74. zamanjuhováti, -ȗjem, vb. impf. durch Nichtsthun verlieren, ogr.- C.; (-manjuk-, ogr.- Let.).
  75. 1. zamȃrati, -am, vb. pf. gewahr werden, bemerken, Jan., Volk.- M.
  76. 2. zamárati, -am, vb. pf. beschmutzen, beflecken, Z., C.
  77. zaması̑kanəc, -nca, m. = zamazanec, Valj. (Rad).
  78. zaması̑kanka, f. = zamazanka, Valj. (Rad).
  79. zamasláriti, -ȃrim, vb. pf. durch den Butterhandel verlieren, Cig.
  80. zamastíti se, -ím se, vb. pf. sich fettig machen, Cig.
  81. zamȃš, m. = zamašek, Svet. (Rok.).
  82. zamȃša, f. = zamašek, Polj.
  83. zamašȃj, m. der Schwung: z. dati, Mik.; — die einzelne Schwingung, Cig. (T.); — ( fig.) die Tragweite ( z. B. eines Ereignisses), DZ., nk.
  84. zamȃšək, -ška, m. der Pfropf, der Stöpsel; — der Kern in einer Flöte, Cig.
  85. zamášən, -šna, adj. wuchtig, schwunghaft, Cig. (T.).
  86. zamašénje, n. die Verstopfung.
  87. zamaševáti, -ȗjem, vb. impf. ad zamašiti.
  88. zamašíti, -ím, vb. pf. verstopfen, zustopfen; z. steklenico, cev, luknjo, razpoke; ušesa si z.; ( fig.) z. komu usta, jemanden mundtodt machen, ihm das Maul binden, Cig.; — zamašen, constipiert.
  89. zamȃškar, -rja, m. der Stöpselmacher, Cig.
  90. zamašnják, m. das Schwungrad, Cig. (T.), C., DZ., Sen. (Fiz.).
  91. zamášnost, f. die Schwungkraft, Cig. (T.).
  92. zamȃtati, -am, vb. impf. ad zamotati, Jan.
  93. zamaterẹ́ti, -ím, vb. pf. alt werden, Jan., Mik.; moja žena je zamaterela, Krelj; prim. stsl. zamaterêti in zamatorêti.
  94. zamatorẹ́ti, -ím, vb. pf. = zamatereti, Erj. (Torb.).
  95. zamàz, -máza, m. 1) der Schmutzfleck, ogr.- C.; — 2) der Verputz, Jan. (H.).
  96. zamȃza, f. die Verschmierung, Z.; z. s klejem, die Verkittung, Cig.; — das Bindemittel ( min.), Erj. (Min.).
  97. zamȃzanəc, -nca, m. ein beschmutzter Mensch.
  98. zamȃzanka, f. ein beschmutztes Weib o. Mädchen.
  99. zamázati, -mȃžem, vb. pf. 1) verschmieren, zuschmieren; peč z ilovico, razpoke z apnom z.; — verstreichen, verwischen; z. črko tako, da se ne pozna več; — 2) beschmieren, beschmutzen; z. se pri delu; ves zamazan v obraz; zamazano perilo; — ( fig.) od grehov zamazana duša, C.; — 3) durch Schmieren verbrauchen; verklecksen: dokaj črnila z., Cig.
  100. zamȃzək, -zka, m. 1) der Schmutzfleck, Jan.; — 2) der Verputz, Jan.

   14.401 14.501 14.601 14.701 14.801 14.901 15.001 15.101 15.201 15.301  



  Nova poizvedba      Pripombe      Na vrh strani


Strežnik Inštituta za slov. jezik Fr. Ramovša ZRC SAZU Iskalnik: NEVA