Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar
m (14.301-14.400)
-
triūmf, m. slavje, der Triumph.
-
tȓkoma, adv. knapp aneinander, C.
-
tȓm, tŕma, adj. = trmast, Cig., Jan.
-
tŕma, f. der Starrsinn, der Eigensinn; — die Laune, die Caprice; svoje trme se držati, Kast.; — die Stetigkeit (des Pferdes), C., Strp.
-
tŕmast, adj. starrsinnig, eigensinnig; — launisch, capriziös.
-
trmávost, f. = trmoglavost, Jan. (H.).
-
tŕmən, -mna, adj. = trmast, C.
-
trmẹ́ti, -ím, vb. impf. stieren, starr ansehen, bes. mit verhängtem Kopfe, vzhŠt.- C.; — trotzen und schmollen, C.
-
tȓmež, m. ein eigensinniger Mensch, vzhŠt.
-
trmoglàv, -gláva, adj. eigensinnig, starrköpfig.
-
trmoglȃvəc, -vca, m. der Eigensinnige, der Starrkopf.
-
trmoglávən, -vna, adj. eigensinnig, starrköpfig.
-
trmoglȃvje, n. der Eigensinn, der Starrsinn; die Begriffsstützigkeit, Cig. (T.).
-
trmoglȃvka, f. die Eigensinnige, die Starrköpfige.
-
trmoglávost, f. der Eigensinn, der Starrsinn.
-
trmọ̑st, f. = trmoglavost, Jan.
-
tromár, -rja, m. die Nelke (dianthus), Jan., Z., Sv. Peter pri Gorici- Erj. (Torb.); — prim. tremur.
-
trǫ̑mba, f. 1) die Trompete, Cig., C.; dober dušni pastir je grmeča tromba grešnikom, Slom.; — 2) die Wasserröhre, C.; — das Brunnenrohr, Rez.- C., Vrtov. (Km. k.); — die Pumpe, Cig., Nov.; — 3) das Stiefelrohr, Rez.- C.; — 4) ein hölzerner Mörser, C.; — 5) morska, peščena t., die Wasser-, Sandhose, Jan. (H.); pogl. troba 3); — prim. it. tromba, die Trompete, die Wasserpumpe.
-
trǫ̑mbati, -am, vb. impf. pumpen, Cig., nk.
-
tromír, -ra, m. das Getöse, der Lärm, C.
-
tromírati, -am, vb. impf. tosen, lärmen, C.
-
trǫ̑mpa, f. = tromba 2), die Pumpe: s trompo se voda kala, Notr.
-
trópoma, adv. scharenweise.
-
trúma, f. die Schar; — prim. it. truppa, Mik. (Et.).
-
trúmica, f. dem. truma; eine kleine Schar, das Häuflein.
-
trúmoma, adv. scharenweise.
-
trȗmpati, -am, vb. impf. strampfen, KrGora.
-
tujezę̑mski, adj. fremdländisch, nk.
-
tùmp, túmpa, m. der Stumpf, V.-Cig.
-
túmpa, f. 1) ein stumpfes Ende, die Kulpe, Cig.; — 2) die Scharte in der Schärfe, C.; — 3) ein dummes Weib, C.
-
túmpast, adj. 1) stumpf; — 2) dumm, tölpisch; — prim. top.
-
túmpati, -am, vb. impf. stumpf machen, V.-Cig.
-
tȗmpəc, -pca, m. der Tölpel, der Dummkopf.
-
túmpəlj, -plja, m. 1) ein stumpfer Nagel, welcher zwei Bretter an den schmalen Flächen verbindet, der Döbel, C., Z.; — 2) der Tölpel, C.
-
tȗrman, m. der Meerrettig, Valj. (Rad).
-
tuzę̑məc, -mca, m. der Eingeborene, Cig. (T.), DZ.; — rus.
-
tuzę̑mstvọ, n. das Inland, DZ.
-
ubrȃmba, f. die Verhütung, Cig.
-
udolòm, -lǫ́ma, m. die Tollkirsche (atropa belladonna), C.
-
udolǫ́mən, -mna, adj. an den Gliedern gelähmt, gichtisch, Jap. (Sv. p.).
-
udolǫ̑mnica, f. die Gicht, Blc.-C.
-
údoma, adv. gleiderweise, Cig., Jan.
-
udomačı̑təv, -tve, f. die Heimischmachung, Nov.- C.; državljanska u., die Naturalisierung, DZ.
-
udomáčiti, -ȃčim, vb. pf. 1) einheimisch machen, ansässig machen, einbürgern: udomačen državljan, ein naturalisierter Bürger, DZ.; u. besedo, ein Wort einbürgern, nk.; popularisieren, Jan. (H.); — u. se, heimisch werden, sich einbürgern, sich acclimatisieren; — 2) zahm machen, Jan. (H.).
-
udomíti, -ím, vb. pf. 1) u. hčer, die Tochter verheiraten, Cig., Vrt.; ( hs.); — 2) u. se, sich häuslich niederlassen, sich heimisch machen, ansässig werden, Cig., Jan., DZ., Let.
-
udomǫ́viti, -ǫ̑vim, vb. pf. einheimisch machen, — in seine Heimat bringen, einheimen, Cig., ogr.- Mik., C.; u. se, sich häuslich niederlassen, sich ansiedeln, heimisch werden, Mur.- Cig., C.; u. se v novo hišico, Slom.; udomovljen, ansässig, Jan. (H.).
-
uhromíti, -ím, vb. pf. lähmen, C.
-
uı̑ma, f. der Elementarschaden; toča, slana in druge uime.
-
uı̑mast, adj. uimasto leto, ein Jahr mit vielen Wetterschäden, C.
-
újəm, -jma, m. = merica, die Mahlmetze, die Müllergebür, Cig., C.; (tudi: ujèm, -ję́ma, Jan.).
-
uję̑ma, f. die Übereinstimmung: u. samoglasnikov, die Assonanz, Jan.
-
ujẹ̑mati, -am, vb. impf. ad ujeti; 1) einfangen, gefangen nehmen; — k žolnirjem ujemati, Zilj.- Jarn. (Rok.); — 2) u. se, ineinandergreifen, übereinstimmen, zusammenpassen, Cig., Jan., nk.; to se ne ujema, das passt nicht, das stimmt nicht; — 3) u. obleko, ein zu weites oder zu langes Kleid einziehen, schmälern oder kürzen, V.-Cig., Kr.
-
uję̑məc, -mca, m., Ravn., pogl. ujetec.
-
uję́mən, -mna, adj. 1) fangbar, M.; — 2) = najet, C.
-
uję̑mka, f. der Fallstrick, die Falle, C.
-
uję̑mščina, f. das Fangegeld, Cig.
-
ȗjma, f. = uima, Mik., Levst. (Nauk).
-
ukȃmba, f. die Hintergehung, der Betrug, Cig., vzhŠt.- C., ogr.- C.
-
ukázoma, adv. im Verordnungswege, DZ.
-
uklǫ̑mba, f. 1) die Verbeugung, Mur.; — 2) die Aufhebung, DZ.; — 3) die Ergebung: u. v božje obračilo, Ravn.- C.
-
ukomŕzən, -zna, adj. lernscheu, Levst. (Zb. sp.).
-
ukorenı̑mba, f. die Einwurzelung, Mur.; u. krščanske cerkve, Ravn.
-
ulȃmati, -mam, -mljem, vb. impf. = ulamljati, M.
-
ulȃmljati, -am, vb. impf. ad ulomiti.
-
ulòm, -lǫ́ma, m. der Abbruch, der Bruch, Jan.; u. kosti, Cig.; — die Sturzlawine, Cig. (T.); ledniški u., die Gletscherlawine, Jes.
-
ulǫ̑mək, -mka, m. 1) das Bruchstück, Mur., Jan., Cig. (T.), Danj.- Mik., nk.; — 2) der Bruch ( math.), Cig. (T.), nk.; navaden u., gemeiner Bruch, pravi, nepravi u., echter, unechter Bruch, Cel. (Ar.).
-
ulómiti, -lǫ́mim, vb. pf. 1) abbrechen; vejo, kos kruha u.; — u. se, abbrechen ( intr.); veja se je ulomila; — 2) aufbrechen, erbrechen, Cig., Jan., M.; u. vrata; — brechen: u. si vrat, sich das Genick brechen; u. se, brechen ( intr.), Cig.; led se je ulomil, Cig.; — ulomljeno število, gebrochene Zahl, Cel. (Ar.).
-
ultramarīn, m. neka modra barva, das Ultramarin.
-
úm, tudi: ùm, úma, m. 1) die Vernunft, der Verstand; z umom doseči, begreifen, Cig. (T.); iz uma biti, von Sinnen sein; od uma iti, den Verstand verlieren, Trub., Dalm.; — das Verständnis: imeti kaj uma za kako reč, Škrab. (Cv.); imam ume, ich verstehe die Sache, Svet. (Rok.); prav do uma povedati kaj, etwas recht verständlich sagen, Jurč.; — die Bedachtnahme: na umu imam, na umu mi je kaj, ich richte mein Augenmerk auf etwas, ich bin einer Sache eingedenk, Levst. (Nauk, Močv.), Vrt., DZ.; to mi ne gre iz uma, das geht mir nicht aus dem Sinn, Levst. (Zb. sp.); na umu držati, Beachtung schenken, Levst. (Močv.); na um vzeti, in Betracht nehmen, Cig. (T.), DZ.; z umom, mit Bedacht, Trub.; — der Sinn: moč ino um besedi, die Kraft und der Sinn der Worte, Ravn.- C.; — ta reč nima nobenega uma, diese Sache ist nicht, wie sie sein soll, Mik.; — ume zbirati, vernünfteln, Guts.- Cig.; — ume si delati, Pläne schmieden, C., Št.- Z.; — ima svoje ume, er hat seine Ansichten, er ist eigensinnig, C.; — po umih, nach den Vermuthungen, aufs Gerathewohl, Svet. (Rok.); slepec po umih hodi, C.; po umih sem prišel v temi v sobo, Ljub.; veslal je slepi mož kar tako po umih, LjZv.; oslepljenec hodi po svojih starih umih (nach seinen Erinnerungen), C.; — 2) der Zorn: na umu biti, zornig sein, Rez.- C., Baud.
-
umáhati, -am, vb. pf. u. ogenj, t. j. tlečo stvar z mahanjem razžgati, ein Feuer aufwehen, Cig., Gor.
-
umájiti, -im, vb. pf. losschälen: u. piščal, aus losgelöster Weidenrinde eine Hirtenpfeife machen, Mik.
-
umákniti, -nem, vb. pf. = umekniti.
-
umalíti, -ím, vb. pf. klein machen, verkleinern, Mur., Cig., C.; u. se, klein werden, sich verkleinern, Mur.
-
umaljávati, -am, vb. impf. ad umaliti; verkleinern, C.
-
umánjiti, -mȃnjim, vb. pf. verkleinern, verringern, Cig. (T.), nk.; — hs.
-
umȃnjkati, -am, vb. pf. 1) = zmanjkati, ausgehen, Levst. (Beč.); — 2) (zu thun) unterlassen, das Wort nicht halten, Notr.- Cig.; on je to storiti umanjkal, er that es nicht, Blc.-C.; tudi: u. besedo, Notr.- M.; ( prim. it. mancare, unterlassen).
-
umanjkováti, -ȗjem, vb. impf. ad umanjkati, Cig., M.
-
umȃnjšati, -am, vb. pf. verkleinern, vermindern, ermäßigen, Cig. (T.), M., nk.; reducieren, DZ.; — u. se, sich verkleinern, sich verringern, Cig.
-
umanjšȃva, f. die Verkleinerung, die Verminderung, die Ermäßigung, Cig.
-
umanjševáti, -ȗjem, vb. impf. ad umanjšati, Cig., Jan., nk.
-
umȃrjanje, n. das Morden, das Tödten, ogr., kajk.- Valj. (Rad); — das Abtödten: u. grešnega mesa, Krelj.
-
umȃrjati, -am, vb. impf. ad umoriti; morden, tödten, Habd.- Mik., Kremp.- M., ogr.- Valj. (Rad); matere deco umarjajo, Npes.-Vraz; — abtödten, C.
-
umȃrjavəc, -vca, m. der Mörder, Kremp.- C.
-
umȃza, f. die Beschmutzung, C.; — der Schmutz, Cig., Jan., C.
-
umȃzanəc, -nca, m. 1) der Schmutzige, der Schmutzigel; — 2) der Schmutzian, der Knauser.
-
umȃzanka, f. 1) die Schmutzige; — 2) die Knauserin; — 3) neko jabolko, Skrilje pod Čavnom, v Brkinih- Erj. (Torb.); — der Lederapfel, Notr.
-
umȃzanost, f. 1) die Schmutzigkeit; — 2) die Knauserei.
-
umázati, -mȃžem, vb. pf. 1) schmutzig machen, beschmutzen; — u. se, sich beschmutzen; ves umazan biti; — 2) umazan, schmutzig, knauserisch.
-
umȃzək, -zka, m. der Schmutzfleck, Cig., Jan., C.
-
umazíliti, -ı̑lim, vb. pf. einbalsamieren, C.
-
úmbər, -bra, m. der Baumknorren, Jan., Gor.- Valj. (Rad).
-
ūmbra, f. die Umbererde, der Umber, Cig.
-
úmbrast, adj. knorrig, Jan.
-
umę́cati, -am, vb. pf. mürbe machen, Cig.; umecano sadje, mürbes Obst, Cig.
-
umẹ́ča, f. to je po sreči ne po umeči, er hat mehr Glück als Verstand, Ist.- Cig.
-
umečíti, -ím, vb. pf. erweichen, Boh.- M.
-
umečljìv, -íva, adj. erweichlich, Jan. (H.).
-
umedíti, -ím, vb. pf. mürbe, weich machen: u. sadje, C.; (umedeno sadje, Cig.); u. se, mürbe werden: hruške so se umedile, Polj.; — umeden, ermüdet, (uméden) Obloke- Štrek. (LjZv.).
-
umədlíti, -ím, vb. pf. schwächen, C.
-
umehčáti, -ȃm, vb. pf. erweichen, Cig.; — u. postavo, das Gesetz lindern, Krelj.
13.801 13.901 14.001 14.101 14.201 14.301 14.401 14.501 14.601 14.701
Nova poizvedba
Pripombe
Na vrh strani