Pleteršnikov Slovensko-nemški slovar
ko (968-1.067)
-
kopár, -rja, m. der Meilerköhler, Cig.
-
1. kópast, adj. = čopast, Mur., Jan.; kopasta kura, C.
-
2. kópast, adj. schoberförmig, haufenförmig: kopasti oblaki, Haufenwolken, Jes., vzhŠt., C.
-
kopáš, m. ein Thier mit einem Schopf, C.
-
kopáščina, f. das Haugeld, Jan.
-
kopáški, adj. Hauer-: cestno kopaško orodje, das Straßenschanzzeug, Levst. (Cest.).
-
kopàt, -áta, adj. gehäuft voll, gegupft voll, Jan., Ziljska dol.- C.
-
1. kópati, kǫ́pljem, in: kopáti, -pȃm, vb. impf. graben, hauen; jamo k., eine Grube graben; rudo k., nach Erz graben; pod rudo k., das Erz unterfahren, Cig.; kopan, fossil, Cig., Jan., Cig. (T.); kopani ogelj, die Steinkohle, Cig. (T.); začeti k. v vinogradu, die Weingarthauarbeit beginnen; — höhlen, C.; — beseda mi v srce koplje, verwundet mir das Herz, C.; — k. si skrbi na glavo, sich Sorgen bereiten, C.; kaj si take dolžnosti na glavo kopljete? Jap. (Prid.).
-
2. kǫ́pati, -pam, -pljem, vb. impf. baden: otroka, konje k.; dež me je kopal, der Regen hat mich gewaschen, C.; — k. se, (sich) baden; v mrzli, gorki vodi se k.
-
kopáti se, -ȃm se, vb. impf. = kopičiti se: oblak se za oblakom kopa, Vrtov. (Vin.).
-
kopȃva, f. = kompava, Z., Rib.- Mik.
-
1. kopȃvəc, -vca, m. der etwas gräbt, der Gräber, Jarn., Jan., M.
-
2. kǫ́pavəc, -vca, m. der Badegast, Cig., C.
-
kopȃvje, n. coll. Disteln: trnje in kopavje, Cv.; — prim. kopava.
-
1. kopȃvka, f. die Gräberin, Cig.
-
2. kǫ́pavka, f. weiblicher Badegast, Cig.
-
kǫ́pča, f. die Schnalle, Mur., Cig., Jan.; die Schließe, die Heftel, Cig., C.; — tudi hs.
-
kǫ̑pčar, -rja, m. 1) der Heftelmacher, Cig.; der Schnallenmacher, Z.
-
1. kopčáti, -ȃm, vb. impf. 1) schnallen, koppeln, Cig., Jan.; — 2) treten: petelin kopča kokoš, Cig., Kr.; — 3) k. se, sich paaren, sich begatten (von Vögeln), Cig., Kr.
-
2. kópčati, -am, vb. impf. izbivati, n. pr. orehe v kopi, GBrda; — prim. kopicljati.
-
kǫ́pčica, f. dem. kopča; kleine Schnalle, die Heftel, Cig., C., DZ., Navr. (Let.), BlKr.; die Buchschließe, C.; — pl. kopčice = baba in dedec, die Heftel, BlKr.
-
kǫ́pčiti, kǫ́pčim, vb. impf. knüpfen, C.
-
kópəc, -pca, m. = kopač, C.
-
kópẹł, -pẹ̑li, f. das Bad; mrzla, gorka k.; suha k., das Dampfbad, Z., C.; = parna k., Cig., Jan., nk.; škropilna (krop-) k., das Douchebad, Cig., DZ., = k. pod curek, Levst. (Pril.), = k. na škrop, jvzhŠt.; grezna k., das Schlammbad, Cig. (T.); rudninska k., das Mineralbad, Cig.; — tudi: kópẹł, gen. kópẹli, Met.; kǫ́pẹł, ogr., kajk.- Valj. (Rad).
-
kopẹ̑la, f. = kopel, Dict., Hip., Mur., C., Mik.
-
kopẹ̑łən, -łna, adj. Bade-, Cig.; kopelna obleka, der Badeanzug, Cig.; kopelno poslopje, Vrt.
-
kopẹlı̑čar, -rja, m. = kopelnik, (kopličar) vzhŠt.; (po zgledu besede: topličar?).
-
kopẹ̑łnica, f. 1) das Badezimmer, Cig., Jan.; — 2) die Badewanne, Mur.
-
kopẹ̑łnik, m. der Badegast, Cig.
-
kopẹłnína, f. das Badegeld, die Badetaxe, Cig., C.
-
kopẹ̑łski, adj. = kopelen, Cig.
-
1. kópən, -pna, adj. 1) schneelos, vom Schnee befreit; po kopnem, an Stellen, wo der Schnee bereits weggeschmolzen ist, Mur., M.; — 2) kopno, das trockene Land ( opp. morje), Cig., Jan., Cig. (T.), Prip.- Mik.; gospodar kopnega in morja, M.
-
2. kópən, -pna, adj. zum Hauen gehörig: kopna motika, C.
-
kópər, -pra, m. der Dill oder das Gurkenkraut (anethum graveolens), Habd., Dict.- Mik., Mur., Cig., Jan., Tuš. (R.), Dalm., ogr.- Valj. (Rad); tudi: die Kamille, vzhŠt.- C.; ali: die Bärwurz (meum athamanthicum), Medv. (Rok.).
-
kopę̑ta, f. die Häckse, Dol.; kopeti (kópeti) iztegniti = poginiti, Jurč.; — prim. kompeta, it. gambetta.
-
kopẹ́ti, -ím, vb. impf. mucheln, muffig werden: (o moki, kruhu, senu, žitu), C., Mik., Lašče- Levst. (Rok.), jvzhŠt.
-
1. kopíca, f. 1) der Garben-, Stroh- oder Heuhaufen, der Schober; na kopico se mečejo, kadar žito mencajo (manejo), jvzhŠt.; — der Haufe; k. opek, ein Stoß Ziegel, C.; živa k. = k. ljudi, n. pr. otrok, jvzhŠt.; — kopice delati, Burzelbäume schlagen, C.; — 2) der Berggipfel: po gorskih kopicah lesketale so se bele cerkvice, Slovan; — 3) der Kegel, Šol.; — prim. 1. kopa.
-
2. kopíca, f. 1) die Socke, Guts.; (kopice), neke dolge ženske nogavice, BlKr.; — 2) der Klingelbeutel, C.; — 3) der Absatz am Schuh, Erj. (Torb.); — prim. kopitce, C. (?)
-
3. kópica, f. dem. 2. kopa, das Schöpfchen, Jan.; der Hühnerschopf, C.
-
4. kopíca, f. železo, na katero je nasajen mlinski kamen, Dol.; — prim. 2. kop f.
-
kopicljáti, -ȃm, vb. impf. = z debelimi lešniki (izbijači) kopice lešnikov izbijati (igra), Kr.
-
kopìč, -íča, m. 1) die Garbe, Meg., Dict., C.; — 2) = kopica, der Schober, C., Nov.; — kópič, -íča, kopica slame naložene okrog močnega kola, Dol., jvzhŠt.
-
kopíčast, adj. schoberförmig; kegelförmig, Cig. (T.).
-
kopíčati, -am, vb. impf. = kopičiti; anhäufen, Mur.
-
kopíčenje, n. das Anhäufen; — die Cumulation, Cig., M.
-
kopíčišče, n. das Ackerbeet, auf dem die Garbenschober gestanden, vzhŠt.- C.
-
kopíčiti, -ı̑čim, vb. impf. häufen, an-, aufhäufen, thürmen; k. se, sich an-, aufhäufen, sich thürmen; oblaki se kopičijo, C.; morje, valovje se kopiči, die Wellen thürmen sich, Cig., C.; — delo se mi kopiči.
-
kopı̑čkati se, -am se, vb. impf. Burzelbäume schlagen, C.
-
kōpija, f. prepis, die Copie.
-
kopijcè, n. dem. kopje; die Lanzette, Mur., Cig.
-
kopíka, f. der Enterhaken, Jan. (H.).
-
kopílọ, n. das Castriermesser, Cig., C.
-
kopína, f. die Brombeerstaude (rubus fruticosus), Mur., Cig., Jan., C., Dol., jvzhŠt.; rdeča k. = malina, der Himbeerstrauch, C.
-
kopinjáča, f. die Brombeere, BlKr.
-
kopı̑njak, m. der Brombeerstrauch, Tuš. (R.).
-
kopı̑nje, n. das Brombeergesträuch, Mur., Cig., Jan., ogr.- Let., vzhŠt.; igle, zbadne, kak kopinje, Danj. (Posv. p.).
-
kopínovka, f. die Brombeerstaude, C.
-
kopı̑nščnica, f. die Brombeere, Mur., C., jvzhŠt.
-
kopír, -rja, m. = 1. kopica 1), C.
-
kopı̑rnica, f. = 1. kopica 1): zažgo kopirnico (kopico, grmado) suhljadi, Navr. (Let.).
-
kopı̑ščar, -rja, m. der Kohlenbrenner, SlN.
-
kopíšče, n. 1) die Kohlenmeilerstätte, Mur., Cig., Jan., Met., Gor.; — 2) kraj, kjer žito (ali tudi seno) v kope skladajo, Štrek., Notr., vzhŠt.
-
kopíščən, -ščna, adj. zur Kohlenmeilerstätte gehörig: kopı̑ščnọ oglje, Gor.
-
kopı̑tar, -rja, m. 1) der Leistenschneider, Mur., Cig., Jan., Štrek.; — 2) kopitarji, die Einhufer (solidungula), Cig. (T.), Erj. (Ž.).
-
kopítast, adj. 1) behuft, Cig.; — 2) hufförmig.
-
kopítati, -am, vb. impf. 1) mit dem Hufe stampfen, C., Zora; — 2) ausschlagen (von Pferden), C.; — mit den Füßen um sich schlagen, Levst. (Rok.); — zappeln: riba na suhem kopita, Z.; — tudi: kopitáti, Dol.
-
kopítce, n. dem. kopito; 1) kleiner Leisten; — kleiner Huf; — 2) das Pistolenschäftchen, C.; — 3) die Fußsocke, C. (?); prim. 2. kopica.
-
kopitəc, -tca, m. die Socke, Jan.; ( der Pantoffel, Guts.?); pogl. kopitce 3).
-
kopítən, -tna, adj. 1) Huf-, Leisten-, Kolben-; (mož kopitni = črevljar, Preš.); — 2) hufig, Cig., Jan.
-
1. kopíti, -ím, vb. impf. verschneiden, castrieren, Meg., Mur., Cig., Jan.; kopljen junček, vzhŠt.
-
2. kopíti, -ím, vb. impf. Schober machen, Cig.; — = stavkati; Za žnjico snopje se kopi, Vod. (Pes.).
-
kopíti se, -ím se, vb. impf. = kopeti, muffig werden, mucheln, C.; seno se kopi, das Heu dampft, Jan., Mik.
-
kopítiti, -ı̑tim, vb. impf. 1) mit den Hufen strampfen, Cig., C.; — 2) k. se: konju se sneg kopiti = prijema se spodaj kopit, Cig., jvzhŠt.
-
kopitljáčək, -čka, m. = majhen otrok, ki z nogami kopitlja, Vrt.
-
kopitljáti, -ȃm, vb. impf. mit den Füßchen herumschlagen, Rib.- M., Vrt., Lašče- Levst. (Rok.).
-
kopı̑tnat, adj. 1) hufig, Jan. (H.); — 2) k. sneg, ki se rad kopiti, Z.
-
kopı̑tnik, m. 1) der Einhufer, Cig.; — 2) die europäische Haselwurz (asarum europaeum), Cig., Jan., Tuš. (R.); tudi: die Gundelrebe (glechoma hederacea), C., Medv. (Rok.).
-
kopı̑tnjak, m. das Hufmesser, C.
-
kopítọ, n. 1) der Huf, die ungespaltene Klaue; stisnjeno k., der Hufzwang, DZ.; trdega kopita, harthufig, Cig.; — dobro mi je kopito trebil, er hat mich tüchtig gejagt, C.; — 2) der Leisten; — kopita pobrati, sich davon machen; pobrati šila in kopita ter oditi, seine sieben Sachen zusammenpacken und fortgehen; mož starega kopita, ein Mann von altem Schrot; po starem kopitu, nach alter Manier, nach dem alten Schlage; vsi so po enem kopitu, sie sind alle über einen Leisten geschlagen, Cig.; vse po enem kopitu, alles nach einer Façon; — 3) der Gewehrkolben, Cig., Jan.; — 4) der Bodenstock eines Korbes (bei den Korbflechtern), Cig.; — 5) der Obstkern, der Kürbiskern, C.
-
kopítovəc, -vca, m. der Einhufer, Jan., C.
-
kopjaník, m. der Pikenträger, der Lanzknecht, Habd.- Mik., Cig., Jan., Cig. (T.), Levst. (Zb. sp.).
-
kopjár, -rja, m. 1) der Speermacher, Cig.; — 2) = kopjanik, Cig., Jan.
-
kopjast, adj. spießförmig, lanzenförmig, Cig., Jan.; suličast ali k. list, Tuš. (B.).
-
kopjáš, m. 1) der Lanzenträger, Mur., Mik.; — 2) der Fahnenträger bei Hochzeiten, C., vzhŠt.
-
kopję̑, n. 1) die Lanze, der Spieß, Habd., Meg., Alas., Dict., Mur., Cig., Jan., Cig. (T.), Dalm., Krelj; metalno k., der Wurfspieß, Cig.; — 2) die Hochzeitsfahne, C.
-
kopjemę̑čəc, -čca, m. der Speerwerfer, Šol.
-
kopjemèt, -mę́ta, m. das Speerwerfen, Šol.
-
kopjeník, m. = kopjanik, Cig., Jan.
-
kopjenǫ̑səc, -sca, m. kopjanik, Cig., Jan.
-
kopjice, n., Cig., pogl. kopijce.
-
kopjíšče, n. der Lanzenschaft, Cig., Jan.
-
kȏpka, f. = kopje 1), Mur.
-
kǫ̑pkati, -am, vb. impf. in kleinen Theilen herausgraben, grübeln, Cig.
-
koplję́nəc, -nca, m. der Verschnittene, Cig., Jan.
-
1. kopljeník, m. = kopljenec, Mur.
-
2. kopljenik, m. = mernik, M., Nov., pogl. kupljenik.
-
kopljénje, n. das Verschneiden, das Entmannen, Cig.
-
kopnę̑n, adj. Continental-, Cig. (T.).
-
kopnẹ̑nje, n. das Aufthauen, das Schmelzen (des Schnees).
-
kopnẹ́ti, -ím, vb. impf. schmelzen, zergehen (vom Schnee): sneg kopni; — srce mu kopni, er wird muthlos, Cig., C.
468 568 668 768 868 968 1.068 1.168 1.268 1.368
Nova poizvedba
Pripombe
Na vrh strani